Viêm nang lông da đầu là tình trạng viêm nhiễm các nang lông trên da đầu, gây ra các triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, sưng đỏ, nổi mụn mủ và ảnh hưởng đến thẩm mỹ. Tình trạng này tuy không nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, khiến bạn mất tự tin khi giao tiếp và sinh hoạt. Vậy cần làm gì để khắc phục bệnh lý này hiệu quả?
Định nghĩa viêm nang lông da đầu
Viêm nang lông da đầu (folliculitis da đầu) là tình trạng viêm nhiễm cấp tính hoặc mãn tính của nang lông vùng da đầu. Khi nang lông bị viêm do vi khuẩn, nấm hoặc các yếu tố khác, các triệu chứng khó chịu như ngứa ngáy, đau nhức, mụn mủ và rụng tóc có thể xuất hiện.
Viêm nang lông da đầu có thể dễ nhầm lẫn với một số bệnh lý khác về da đầu như:
- Gàu: Gàu là tình trạng bong tróc da đầu thành từng mảng trắng, thường không gây ngứa ngáy hoặc đau nhức.
- Vẩy nến da đầu: Bệnh gây ra các mảng đỏ, dày, bong tróc có vảy trắng bạc, thường kèm theo ngứa ngáy.
- Chàm da đầu: Chàm da đầu gây ra các mảng đỏ, khô, bong tróc và ngứa ngáy dữ dội.
Nguyên nhân viêm nang lông da đầu
Các chuyên gia da liễu cho biết, viêm nang lông da đầu có thể xảy ra bởi những yếu tố sau đây:
- Tế bào chết: Da chết trên da đầu nếu không được loại bỏ thường xuyên có thể tích tụ, bít tắc lỗ chân lông nang lông.
- Bã nhờn dư thừa: Khi bã nhờn không được đào thải, chúng kết hợp với tế bào chết bít tắc nang lông, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi.
- Gàu: Tình trạng gàu nặng có thể gây tắc nghẽn nang lông, làm tăng nguy cơ viêm nang lông da đầu.
- Vệ sinh da đầu không đúng cách: Không gội đầu thường xuyên hoặc gội đầu quá mạnh có thể làm tổn thương da đầu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công nang lông.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc gây kích ứng: Dầu gội, dầu xả hoặc các sản phẩm tạo kiểu tóc có chứa chất kích thích có thể gây viêm da đầu và nang lông.
- Chạm vào tóc/da đầu bẩn: Thói quen hay sờ tay lên tóc hoặc đội mũ bảo hiểm bẩn có thể làm lây lan vi khuẩn sang da đầu, gây viêm nang lông.
- Căng thẳng, stress: Căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây viêm nhiễm, bao gồm cả viêm nang lông da đầu.
Đối tượng viêm nang lông da đầu
Bệnh viêm nang lông da đầu thường rất dễ xảy ra ở những đối tượng như sau:
- Người có da đầu dầu: Bã nhờn tiết ra quá nhiều dễ gây tắc nghẽn nang lông.
- Thói quen vệ sinh da đầu không đúng cách: Không gội đầu thường xuyên hoặc gội đầu quá mạnh có thể làm tổn thương da đầu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
- Sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc gây kích ứng: Dầu gội, dầu xả hoặc các sản phẩm tạo kiểu tóc có chứa chất kích thích có thể gây viêm da đầu và nang lông.
- Đối tượng có hệ miễn dịch yếu: Người có hệ miễn dịch suy giảm dễ bị tổn thương da và nhạy cảm với các tác nhân gây viêm nhiễm.
Triệu chứng viêm nang lông da đầu
Bệnh viêm nang lông ở da đầu thường sẽ có những triệu chứng gồm:
- Nốt sần đỏ: Xuất hiện các nốt sần đỏ, kích thước nhỏ, thường mọc rải rác trên da đầu. Nốt sần có thể kèm theo cảm giác đau nhức nhẹ.
- Mụn mủ: Sau một thời gian, các nốt sần đỏ có thể chuyển thành mụn mủ chứa mủ trắng hoặc vàng. Mụn mủ thường gây ngứa ngáy khó chịu, đặc biệt là vào ban đêm.
- Vỡ mụn: Khi mụn mủ bị vỡ ra, có thể hình thành vảy tiết và đóng mày. Sau khi vảy bong tróc, có thể để lại vết thâm tạm thời.
- Ngứa ngáy da đầu: Đây là triệu chứng thường gặp nhất của viêm nang lông da đầu. Cảm giác ngứa ngáy có thể dai dẳng, đặc biệt là vào ban đêm, gây khó ngủ và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Tóc dễ gãy rụng: Viêm nang lông da đầu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến tình trạng viêm lan rộng, tổn thương nang tóc và gây rụng tóc.
- Da đầu có vảy tiết: Ngoài mụn mủ, viêm nang lông da đầu có thể kèm theo tình trạng da đầu bong tróc thành từng vảy nhỏ màu trắng hoặc vàng.
Biến chứng viêm nang lông da đầu
Viêm nang lông da đầu không phải bệnh lý nguy hiểm sức khỏe, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe da đầu và mái tóc của bạn.
Một số biến chứng gồm:
- Nhiễm trùng nặng: Các nốt viêm nang lông không được điều trị có thể bị vỡ ra, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập sâu hơn, gây ra tình trạng viêm nhiễm lan rộng và nhiễm trùng da đầu.
- Sẹo thâm: Viêm nang lông dai dẳng có thể để lại các vết sẹo thâm trên da đầu, gây mất thẩm mỹ.
- Rụng tóc: Viêm nang lông nặng có thể làm tổn thương nang tóc, dẫn đến tình trạng tóc yếu, dễ gãy rụng và thậm chí gây hói đầu.
- Ngứa ngáy dai dẳng: Viêm nang lông gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu trên da đầu, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày.
Chẩn đoán viêm nang lông da đầu
Quá trình chẩn đoán viêm nang lông trên da đầu thường diễn ra khá nhanh với các kỹ thuật thăm khám sau đây:
Bác sĩ da liễu sẽ bắt đầu quá trình chẩn đoán bằng việc quan sát các triệu chứng trên da đầu của bạn. Ngoài ra, bác sĩ có thể hỏi bạn về tiền sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt, chẳng hạn như:
- Bạn có thường xuyên gội đầu không?
- Bạn có đang sử dụng sản phẩm chăm sóc tóc nào?
- Mũ bảo hiểm và các loại mũ có được giặt đều đặn hay không?
- Bạn có mắc các bệnh lý mạn tính nào không?
Thông tin này sẽ giúp bác sĩ xác định các yếu tố nguy cơ tiềm ẩn có thể dẫn đến viêm nang lông da đầu.
Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể chẩn đoán viêm nang lông da đầu dựa trên các triệu chứng lâm sàng. Tuy nhiên, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện các xét nghiệm bổ sung để:
- Phân biệt viêm nang lông da đầu với các bệnh lý khác: Các bệnh lý da đầu khác như gàu, vẩy nến da đầu hoặc chàm da đầu có thể có triệu chứng tương tự viêm nang lông da đầu. Xét nghiệm có thể giúp bác sĩ loại trừ các bệnh lý này.
- Xác định nguyên nhân gây viêm: Trong một số trường hợp hiếm gặp, viêm nang lông da đầu có thể do nhiễm nấm hoặc ký sinh trùng. Xét nghiệm mẫu da hoặc tóc có thể giúp xác định nguyên nhân chính xác.
Tham khảo: Viêm Nang Lông Lưng Chẩn Đoán Bằng Cách Nào?
Cách chữa viêm nang lông da đầu
Bệnh viêm nang lông da đầu cần được điều trị dứt điểm bằng các phương pháp phù hợp theo sự chỉ dẫn của các bác sĩ. Hiện nay, các cách chữa viêm nang lông da đầu có thể dùng gồm:
Thuốc Tây y
Đối với việc sử dụng thuốc Tây y, bệnh nhân cần phải có kê đơn của các bác sĩ để đảm bảo dùng đúng loại, đúng liều lượng đáp ứng với cơ thể. Hiện nay, những nhóm thuốc đặc trị viêm nang lông da đầu gồm có:
Thuốc kháng sinh:
- Chỉ định: Thuốc bôi kháng sinh được bác sĩ kê đơn trong trường hợp viêm nang lông da đầu do nhiễm vi khuẩn.
- Ví dụ: Clindamycin, erythromycin, acid fusidic,…
- Cách dùng: Cần thoa thuốc lên vùng da đầu bị viêm 2 – 3 lần/ngày trong 7-10 ngày.
Lưu ý: Không tự ý mua và sử dụng thuốc bôi kháng sinh vì có thể gây nhờn thuốc, giảm hiệu quả điều trị và làm tăng nguy cơ kháng kháng sinh.
Thuốc dạng gội đầu:
- Chỉ định: Thuốc gội đầu chứa các thành phần kháng khuẩn, kháng nấm và giúp giảm viêm.
- Ví dụ: Ketoconazole, ciclopirox olamine, salicylic acid,…
- Cách dùng: Gội đầu với dầu gội thông thường, sau đó thoa thuốc lên vùng da đầu bị viêm và massage nhẹ nhàng. Để thuốc trên da đầu theo thời gian quy định (thường là 5 – 10 phút) rồi xả sạch lại với nước.
Lưu ý: Một số loại thuốc gội đầu dạng bôi có thể gây kích ứng da đầu. Bạn nên thử sản phẩm trên một vùng da nhỏ trước khi sử dụng cho toàn bộ da đầu.
Kháng sinh uống:
- Chỉ định: Trong trường hợp viêm nang lông da đầu nặng, lan rộng hoặc viêm nang lông do vi khuẩn kháng thuốc, bác sĩ có thể kê thêm thuốc uống kháng sinh.
- Ví dụ: Minocycline, doxycycline,…
- Lưu ý: Thuốc uống kháng sinh có thể gây ra các tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy. Bạn cần tuân theo đúng liều lượng và thời gian điều trị do bác sĩ chỉ định.
Corticosteroid bôi: Corticosteroid bôi có tác dụng giảm viêm, giảm ngứa nhanh chóng. Tuy nhiên, thuốc này chỉ được sử dụng theo chỉ định của bác sĩ và không nên dùng trong thời gian dài vì có thể gây teo da, mỏng da.
Lưu ý:
- Hiệu quả điều trị của thuốc Tây y phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, cơ địa của từng người và việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ.
- Bên cạnh thuốc Tây y chữa viêm nang lông, bác sĩ có thể kết hợp các phương pháp điều trị khác như vệ sinh da đầu đúng cách, dùng dầu gội trị gàu, trị nhờn và chế độ ăn uống lành mạnh.
Mẹo chữa bằng nguyên liệu tự nhiên
Ngoài việc dùng thuốc, người bị viêm nang lông da đầu thể nhẹ có thể dùng một số nguyên liệu tự nhiên để giảm tình trạng viêm nang lông. Tuy nhiên phương pháp này cần thực hiện kiên trì để thấy được tác dụng.
- Nha đam: Nha đam có tác dụng kháng viêm, làm dịu da. Bạn có thể thoa gel nha đam tươi lên vùng da đầu bị viêm sau khi gội đầu, massage nhẹ nhàng và gội sạch sau 15 phút.
- Trà xanh: Trà xanh có đặc tính kháng khuẩn, giúp giảm viêm. Bạn có thể sử dụng nước trà xanh đã đun sôi để tráng qua tóc sau khi gội đầu.
- Nghệ tươi: Nghệ tươi sẽ hỗ trợ giảm viêm, kích thích da phục hồi hiệu quả.
Lưu ý: Các phương pháp tự nhiên chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện tình trạng viêm nang lông da đầu nhẹ. Không nên tự ý sử dụng các nguyên liệu này thay thế cho việc điều trị bằng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ da liễu.
Phòng tránh viêm nang lông da đầu
Để hạn chế tối đa tình trạng viêm nang lông da đầu, các bạn có thể áp dụng một số biện pháp chăm sóc da đầu như sau:
- Tần suất gội đầu phụ thuộc vào chất tóc và da đầu của mỗi người. Thông thường, nên gội đầu 2-3 lần/tuần với nước ấm và dầu gội dịu nhẹ, không chứa chất kích thích.
- Khi gội đầu, hãy massage da đầu nhẹ nhàng để loại bỏ tế bào chết và kích thích lưu thông máu. Tránh chà xát mạnh vì có thể làm tổn thương da đầu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
- Xả sạch dầu gội và dầu xả khỏi da đầu để tránh bít tắc nang lông. Bạn có thể dùng nước mát để tráng lại lần cuối.
- Ưu tiên sử dụng dầu gội dịu nhẹ, không chứa sulfat (sulfates) và có độ pH cân bằng để làm sạch da đầu mà không gây kích ứng. Các thành phần như hương liệu nhân tạo, cồn (alcohol) có thể gây kích ứng da đầu, làm trầm trọng tình trạng viêm nang lông.
- Sử dụng dầu xả dưỡng ẩm để giúp tóc mềm mại, dễ chải và hạn chế tình trạng gàu – một yếu tố nguy cơ gây viêm nang lông da đầu.
- Không đội mũ/mũ bảo hiểm ẩm ướt để tránh tạo môi trường ẩm ướt, thuận lợi cho vi khuẩn sinh sôi. Hãy đảm bảo mũ/mũ bảo hiểm khô thoáng trước khi sử dụng.
- Chải tóc quá nhiều có thể làm kích thích da đầu và khiến nang lông bị tổn thương. Nên chải tóc nhẹ nhàng 2 – 3 lần/ngày bằng lược răng thưa, chất liệu mềm mại.
- Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất dinh dưỡng sẽ giúp nuôi dưỡng da đầu khỏe mạnh từ bên trong. Hạn chế đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ và đồ uống có đường.
Viêm nang lông da đầu hoàn toàn có thể chữa khỏi được khi bạn áp dụng đúng các phương pháp theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Trong suốt thời gian chữa bệnh cần nghiêm túc dùng thuốc, vệ sinh da đầu sạch sẽ và chú ý không tự thay đổi liệu trình khi chưa được sự tư vấn từ các chuyên gia.
Xem thêm:
Cách chữa
Thuốc chữa
Dinh dưỡng sức khỏe
Chuyên khoa
