Những nốt mụn sưng to, đỏ tấy, ẩn sâu dưới da, không thể nặn được gọi là mụn bọc không đầu. Đây là loại mụn khiến nhiều người ám ảnh và chưa biết xử lý như nào nhanh nhất. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về loại mụn này, từ nguyên nhân hình thành đến cách điều trị hiệu quả, giúp bạn lấy lại làn da mịn màng, tự tin.
Định nghĩa mụn bọc không đầu
Mụn bọc không đầu (mụn nang không nhân), là một dạng mụn trứng cá nang nằm sâu dưới da. Không giống như mụn bọc thông thường có nhân mụn (mủ hoặc nhân cứng), mụn bọc không đầu không có lỗ hở trên bề mặt da, khiến việc loại bỏ chúng trở nên khó khăn hơn.
Các nốt mụn này có thể mọc rải rác trên mặt, gây đau nhức, ảnh hưởng tới thẩm mỹ và còn có nguy cơ để lại sẹo. Nếu không có biện pháp điều trị, mụn sẽ không thể tự hết.
Nguyên nhân bị mụn bọc không đầu
Mụn bọc không đầu là một dạng mụn trứng cá viêm nặng. Quá trình hình thành mụn bọc thường bởi những nguyên nhân sau:
- Tuyến bã nhờn hoạt động quá mức: Tuyến bã nhờn tiết ra quá nhiều dầu nhờn, bít tắc lỗ chân lông.
- Tế bào chết tích tụ: Tế bào chết trên da không được loại bỏ đúng cách, bít tắc lỗ chân lông cùng với dầu nhờn.
- Vi khuẩn P. acnes phát triển: Môi trường ẩm ướt, giàu dinh dưỡng trong lỗ chân lông bị tắc là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn P. acnes phát triển.
- Viêm nhiễm: Hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công vi khuẩn P. acnes, gây ra tình trạng viêm nhiễm và hình thành nốt mụn.
Với mụn bọc không đầu, lỗ chân lông bị tắc nghẽn hoàn toàn, bít kín nhân mụn (là hỗn hợp của dầu thừa, tế bào chết và vi khuẩn) bên trong. Điều này khiến nhân mụn không thể thoát ra ngoài, tạo thành nốt mụn sưng to, cứng, nằm sâu dưới da.
Ngoài ra, một số yếu tố khác có thể thúc đẩy sự hình thành mụn bọc không đầu, bao gồm:
- Rối loạn nội tiết tố: Sự thay đổi nội tiết tố trong kỳ kinh nguyệt, tuổi dậy thì, mãn kinh,… có thể kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, dẫn đến mụn bọc.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thực phẩm nhiều đường, tinh bột, sữa… có thể làm tăng lượng đường trong máu, ảnh hưởng đến nội tiết tố và gây ra mụn.
- Căng thẳng, stress: Căng thẳng kéo dài có thể làm rối loạn nội tiết tố, kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh hơn, gây ra mụn.
- Vệ sinh da không đúng cách: Không tẩy trang, rửa mặt không sạch sẽ khiến lỗ chân lông bị tắc nghẽn, tạo điều kiện hình thành mụn.
- Dùng mỹ phẩm không phù hợp: Sử dụng mỹ phẩm có chứa dầu, chất gây kích ứng có thể làm tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.
- Yếu tố di truyền: Nếu bố mẹ bạn từng bị mụn trứng cá nặng, bạn có nguy cơ cao bị mụn bọc không đầu.
Xem thêm: Mụn Bọc Mủ Có Biểu Hiệu Thế Nào?
Đối tượng bị mụn bọc không đầu
Tuy rằng mụn bọc không đầu không phân biệt đối tượng bị, nhưng vẫn có những nhóm nguy cơ cao phải kể tới gồm:
- Thanh thiếu niên dậy thì.
- Phụ nữ trước kỳ kinh nguyệt.
- Người mắc hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS).
- Chăm sóc da không đúng cách.
- Trường hợp có chế độ ăn uống thiếu lành mạnh.
- Người thiếu ngủ, căng thẳng, stress kéo dài.
Triệu chứng bị mụn bọc không đầu
Không giống như mụn bọc thông thường, mụn bọc không đầu không có “đầu mủ trắng” điển hình. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể nhận biết loại mụn này thông qua các triệu chứng sau:
- Xuất hiện nốt sần cứng: Giai đoạn đầu, bạn sẽ thấy một nốt sần cứng, hơi nhạy cảm trên da. Nốt sần này thường có màu đỏ nhạt hoặc đỏ tía, kích thước có thể từ milimet đến centimet.
- Sưng tấy và đau nhức: Sau vài ngày, nốt sần sẽ lớn dần, sưng tấy và gây cảm giác đau nhức khó chịu khi chạm vào. Vùng da xung quanh nốt mụn cũng có thể bị viêm đỏ.
- Không có nhân mụn: Đây là đặc điểm chính giúp phân biệt mụn bọc không đầu với các loại mụn khác. Bạn sẽ không nhìn thấy đầu mủ trắng thường thấy ở mụn bọc thông thường.
- Có thể mưng mủ: Trong một số trường hợp, mụn bọc không đầu có thể bị viêm nhiễm và mưng mủ bên trong. Tuy nhiên, do không có lối thoát ra ngoài nên mủ sẽ bị tích tụ, khiến nốt mụn sưng to hơn và đau nhức dai dẳng.
Biến chứng mụn bọc không đầu
Mặc dù không trực tiếp gây nguy hiểm sức khỏe, nhưng bị mụn bọc không đầu có thể gây ra một số ảnh hưởng xấu sau đây:
- Thẩm mỹ: Mụn bọc sưng to, tấy đỏ khiến làn da sần sùi, mất thẩm mỹ, gây tự ti, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
- Nhiễm trùng: Nếu không được điều trị, mụn bọc không đầu có nguy cơ bị viêm nhiễm lan rộng, gây đau nhức, khó chịu.
- Sẹo thâm: Mụn bọc không đầu khi vỡ ra hoặc tự xẹp có thể để lại thâm sẹo mất nhiều thời gian điều trị.
- Sẹo rỗ: Trong trường hợp mụn bọc không đầu viêm nhiễm nặng, tổn thương sâu đến lớp da trung bì, có thể để lại sẹo rỗ lõm vĩnh viễn.
Chẩn đoán mụn bọc không đầu
Bác sĩ da liễu sẽ tiến hành các bước sau để chẩn đoán mụn bọc không đầu:
- Thăm khám da: Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp vùng da bị mụn, kiểm tra các đặc điểm của nốt sần, mức độ sưng viêm.
- Hỏi về tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử bệnh lý da liễu, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống để tìm kiếm các yếu tố có thể gây ra mụn bọc không đầu.
- Các xét nghiệm bổ sung (nếu cần thiết): Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể đề nghị làm thêm các xét nghiệm như xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ hormone hoặc loại trừ các bệnh lý khác có biểu hiện tương tự.
Điều trị mụn bọc không đầu
Để chữa mụn bọc không đầu, bạn có thể dùng thuốc Tây, mẹo chữa tại nhà với các nguyên liệu tự nhiên hoặc dùng công nghệ thẩm mỹ.
Cách trị mụn bọc không đầu từ thuốc Tây
Khi sử dụng thuốc Tây chữa mụn bọc, bác sĩ có thể chỉ định dùng cả thuốc bôi và uống tùy theo các trường hợp.
Nhóm thuốc bôi: Lựa chọn cho các trường hợp mụn nhẹ đến trung bình. Dưới đây là một số nhóm thuốc bôi phổ biến:
- Benzoyl Peroxide: Giúp tiêu sừng, giảm bít tắc lỗ chân lông, ức chế vi khuẩn P. acnes gây mụn.
- Retinoids (dẫn xuất vitamin A): Kích thích bong tróc tế bào da chết, thông thoáng lỗ chân lông, giảm viêm.
- Salicylic Acid (BHA): Giúp tẩy tế bào chết nhẹ nhàng, kháng viêm, hỗ trợ giảm mụn.
- Kháng sinh bôi: Trường hợp mụn viêm nặng, bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng sinh bôi để tiêu diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, cần lưu ý về tình trạng kháng thuốc.
Nhóm thuốc uống: Đối với mụn bọc nặng, có thể cần kết hợp thêm thuốc uống theo toa bác sĩ. Một số nhóm thuốc uống thường dùng gồm:
- Isotretinoin: Thuốc điều trị mụn trứng cá nặng, hiệu quả cao nhưng có thể gây tác dụng phụ. Cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ da liễu.
- Thuốc tránh thai: Một số loại thuốc tránh thai có tác dụng điều hòa nội tiết tố, có thể cải thiện tình trạng mụn ở nữ giới. Tuy nhiên, việc sử dụng cần có chỉ định của bác sĩ phụ khoa.
- Kháng sinh đường uống: Trường hợp mụn viêm nặng, bác sĩ có thể kê thêm kháng sinh đường uống trong thời gian ngắn để tiêu diệt vi khuẩn.
Trị mụn bọc bằng liệu pháp ánh sáng
Liệu pháp ánh sáng điều trị mụn sử dụng các bước sóng ánh sáng có chọn lọc để tác động lên vùng da bị mụn. Mỗi loại ánh sáng sẽ nhắm trúng vào một yếu tố cụ thể gây ra mụn, chẳng hạn như:
- Giảm tiết bã nhờn: Ánh sáng sẽ tác động lên các tuyến bã nhờn, điều tiết lượng dầu thừa trên da, ngăn ngừa hình thành nhân mụn.
- Diệt khuẩn: Ánh sáng có khả năng tiêu diệt vi khuẩn P.acnes – một trong những nguyên nhân chính gây viêm nhiễm nang lông, hình thành mụn.
- Giảm viêm: Giúp giảm viêm, giảm sưng tấy, đỏ da do mụn bọc gây ra.
Một số loại ánh sáng thường dùng để trị mụn bọc:
- Ánh sáng xanh (Blue Light): Đây là loại ánh sáng phổ biến nhất, có tác dụng diệt khuẩn P.acnes, giảm viêm mụn hiệu quả.
- Ánh sáng đỏ (Red Light): Thúc đẩy quá trình lành thương, giảm sẹo thâm do mụn.
- Ánh sáng tím (Violet Light): Kết hợp tác dụng diệt khuẩn của ánh sáng xanh và giảm viêm của ánh sáng đỏ.
Quy trình thực hiện:
- Bác sĩ da liễu sẽ thăm khám, đánh giá tình trạng mụn và lựa chọn loại ánh sáng phù hợp.
- Vùng da điều trị được vệ sinh sạch sẽ.
- Bác sĩ sẽ chiếu tia laser theo thời gian và bước sóng đã định sẵn.
- Sau khi chiếu tia, có thể thoa kem dưỡng ẩm dịu nhẹ để làm dịu da.
Sử dụng nguyên liệu tự nhiên
Tuy không thay thế các cách trị mụn bọc không đầu chuyên nghiệp, nhưng một số nguyên liệu tự nhiên có thể hỗ trợ giảm sưng đau mụn bọc không đầu, an toàn và dễ thực hiện tại nhà.
- Mật ong: Có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm tự nhiên. Thoa một lớp mỏng mật ong lên vùng da mụn sau khi rửa sạch và lau khô. Giữ yên trong 15 – 20 phút rồi rửa sạch lớp mật bằng nước ấm. Lưu ý, không thoa mật ong lên vùng da bị trầy xước.
- Trà xanh: Nguyên liệu này chứa hoạt chất EGCG có tác dụng chống viêm, giảm oxy hóa. Ngâm trà xanh trong nước ấm, sau đó để nguội và thoa nước lên nốt mụn trong 10 – 15 phút. Ngoài ra, bạn có thể uống trà xanh hàng ngày để hỗ trợ thanh lọc cơ thể.
- Nghệ: Từ lâu đã được sử dụng trong chăm sóc da nhờ đặc tính kháng viêm, giảm đau. Sử dụng tinh bột nghệ hoặc nghệ tươi giã nát đắp lên vùng da mụn bọc. Giữ 15 – 20 phút rồi rửa sạch lại bằng nước ấm. Lưu ý, nghệ có thể khiến da hơi vàng tạm thời, sẽ mờ dần sau vài giờ.
- Nha đam: Có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu da, giảm viêm. Lấy phần gel nha đam tươi thoa lên nốt mụn bọc, massage nhẹ nhàng. Sau khoảng 15 – 20 phút sẽ vệ sinh lại bằng nước ấm.
Phòng tránh mụn bọc không đầu
Để hạn chế nổi mụn bọc không đầu, bạn nên áp dụng những cách chăm sóc da sau đây:
- Rửa mặt 2 lần/ngày với sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa chất kích thích.
- Tẩy tế bào chết 2 lần/tuần để loại bỏ lớp sừng già cỗi trên da, ngăn ngừa tắc nghẽn lỗ chân lông.
- Dưỡng ẩm thường xuyên để duy trì độ ẩm cần thiết cho da, tránh tình trạng tiết dầu nhờn quá mức.
- Dùng kem chống nắng mỗi ngày, ngay cả trong những ngày mưa.
- Hạn chế đồ ăn nhanh, đồ nhiều dầu mỡ, đồ ngọt, thức ăn cay nóng.
- Bổ sung rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất giúp tăng cường sức khỏe cho da.
- Uống đủ nước mỗi ngày để cơ thể thải độc tố, thanh nhiệt.
- Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng
- Không tự ý nặn mụn bọc không đầu để tránh làm tình trạng viêm nhiễm nặng hơn, nguy cơ thâm sẹo sau mụn tăng cao.
Bằng cách chăm sóc da khoa học, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, kết hợp với lối sống tích cực, phương pháp điều trị khoa học, bạn có thể nhanh chóng loại bỏ các nốt mụn bọc không đầu. Nếu mụn bọc vẫn xuất hiện và gây phiền toái, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Tham khảo:
Cách chữa
Dinh dưỡng sức khỏe
Chuyên khoa
