Bệnh Ho

Ho là bệnh lý liên quan đến nhiễm trùng đường hô hấp và có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Những cơn ho kéo dài dai dẳng gây nhiều phiền toái, mệt mỏi cho người bệnh.Bệnh ho này có nhiều dạng khác nhau và được chia làm nhiều loại dựa trên biểu hiện lâm sàng.

Một số bệnh ho thường gặp hiện nay gồm:

• Ho cấp tính: Tình trạng ho cấp tính xuất hiện đột ngột và thời gian kéo dài dưới 3 tuần. Lúc này, người bệnh rơi vào tình trạng suy nhược, thở khò khè, mệt mỏi, sốt, viêm họng hay đổ mồ hôi về đêm.
• Ho mãn tính: Đây là giai đoạn bệnh kéo dài dai dẳng trên 8 tuần với triệu chứng phát triển nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân khiến bệnh nặng hơn có thể do hen suyễn, viêm phế quản mạn, trào ngược dạ dày thực quản, nhiễm trùng,…
• Bệnh ho khan: Đây là tình trạng ho gây ngứa cổ họng nhưng không khạc đờm, cũng không gây khó thở hay bị nặng ngực. Tuy nhiên, bệnh lý này dễ dẫn tới khản giọng, mất tiếng, sưng họng,… Tuy nhiên, đây cũng có thể là bệnh nhiễm khuẩn liên quan đến đường hô hấp.
• Ho có đờm: Đờm là chất dịch chứa nhầy, hồng cầu, bạch cầu mủ và độc tố xâm nhập đường hô hấp. Đây cũng có thể là triệu chứng của bệnh viêm họng, viêm xoang, tắc nghẹt mũi,… Lúc này, người bệnh cảm thấy khó thở, nặng ngực; đặc biệt khi đi bộ hoặc nói chuyện, triệu chứng sẽ tăng lên. Bệnh nhân không điều trị dứt điểm ho có đờm có thể mắc lao phổi hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.
• Ho gà: Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính tại đường hô hấp do virus gây ra. Dấu hiệu nhận biết tình trạng này là ho từng cơn và cuối cơn ho xuất hiện tiếng rít gần giống với tiếng gà gáy. Bệnh ho gà có thể dẫn đến các bệnh lý khác như viêm phế quản, vỡ phế nang, viêm màng não, tràn khí màng phổi, đe dọa tính mạng,…
• Ho ra máu: Bệnh nhân có thể ho ra máu bọt hoặc máu đỏ tươi. Đây cũng là dấu hiệu để mọi người nhận biết bệnh viêm phổi cấp, viêm phổi mãn hay ung thư phổi,… Khi ho khạc đờm dính máu tươi, hàm lượng máu tăng dần khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, khó thở, đau tức ngực, sụt cân. Lúc này, người bệnh nên sớm đến gặp bác sĩ.
• Ho tắc tiếng: Đây là tình trạng khiến người bệnh bị khàn giọng và mất tiếng. Ho tắc tiếng có thể liên quan đến các bệnh viêm họng, hen suyễn, viêm thanh quản, hen phế quản,…
• Ho lao: Nguyên nhân chính dẫn đến ho lao là do vi khuẩn lao Mycobacterium Tuberculosis. Trường hợp dễ mắc bệnh lý này là những người có hệ miễn dịch yếu, từng tiếp xúc với người bị ho lao, ung thư, tiểu đường, HIV,… Bệnh ho lao có thể gây biến chứng u nấm phổi, tràn khí màng phổi hay tràn dịch màng phổi,… Chính vì vậy, khi gặp triệu chứng này, người bệnh cần sớm đi thăm khám để có phác đồ điều trị kịp thời và hiệu quả.

Xem thêm thông tin: Viêm phế quản là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Theo nhiều chuyên gia, nguyên nhân bị ho là do các bệnh về đường hô hấp. Trong đó phải kể đến như bệnh viêm họng, viêm amidan, viêm phổi, hen suyễn, hay viêm thanh quản cấp tính,…

Ngoài ra, bệnh cũng có thể xuất hiện do các yếu tố bên ngoài như môi trường, thời tiết, không gian sống… Dưới đây là một số nguyên nhân ho khiến bệnh xuất hiện và tiến triển theo chiều hướng xấu:

• Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên: Nhiễm khuẩn đường hô hấp trên được xem là nguyên nhân bị ho chính. Khi người bệnh bị nhiễm khuẩn đường hô hấp trên do virus, cơn ho sẽ kéo dài khoảng 3 – 14 ngày đối với người lớn và khoảng 6 – 7 ngày đối với trẻ nhỏ.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính: Tình trạng này khiến quá trình lưu thông không khí bị cản trở và dẫn đến khó thở. Trong trường hợp này, cơn ho đóng vai trò như một phản xạ bảo vệ cơ thể, giúp lưu thông đường thở và kiểm soát biểu hiện khó thở.
• Các bệnh lý về phổi: Viêm phổi, lao phổi, áp xe phổi, bụi phổi… là các bệnh lý về phổi có tác dụng kích thích cơ thể, từ đó hình thành cơn ho như một dấu hiệu nhận biết các bệnh thông thường.
• Hen suyễn: Tình trạng hen suyễn khiến khí quản bị viêm và luồng không khí vào trong phổi bị cản trở, từ đó làm kích thích cổ họng và gây ho.
• Giãn phế quản: Đây là nguyên nhân gây ho có đờm phổ biến. Bệnh ho do giãn phế quản thường xảy ra vào những buổi sáng sớm. Lúc này, cơn ho kèm theo rất nhiều đờm trắng.
• Viêm phế quản: Viêm phế quản là nguyên nhân gây ho kéo dài phổ biến. Khi mắc phải căn bệnh này, niêm mạc phế quản bị kích ứng và tổn thương dẫn đến ho. Tình trạng này có thể kéo dài trên 3 tháng nếu người bệnh bị viêm phế quản mãn tính.
• Môi trường ô nhiễm: Không khí ô nhiễm, bụi bẩn hay nấm mốc có thể tác động và kích thích niêm mạc mũi, họng. Từ đó sẽ làm tăng tần suất xuất hiện và mức độ nghiêm trọng của cơn ho.
• Dị ứng: Ngay sau khi tiếp xúc với các dị nguyên như khói, bụi, phấn hoa, hóa chất, lông chó mèo… thì phổi sẽ cố gắng hoạt động mạnh để loại bỏ các dị nguyên này bằng cách kích thích cơ thể sản sinh phản ứng ho.

Đối tượng nào cũng có nguy cơ bị ho nhưng những đối tượng tôi nhắc tới sau đây sẽ có nguy cơ mắc bệnh ho cao:

• Những trường hợp người bệnh có thói quen hút thuốc lá, thuốc lá điện tử, hay sử dụng các chất kích thích. 
• Trường hợp đã từng mắc các bệnh mãn tính, nhất là những bệnh liên quan tới phổi và hệ thần kinh.
• Người bị dị ứng
• Trẻ em do hệ miễn dịch còn yếu kém, chưa hoàn thiện dễ mắc phải các bệnh về hô hấp. Người già do hệ thống hô hấp và hệ thống miễn dịch suy giảm.
• Những người thường xuyên tiếp xúc hoặc làm việc tại các nhà máy, mỏ than, hóa chất. 

Bệnh ho thường đi kèm với nhiều dấu hiệu, triệu chứng khác nhau. Một số triệu chứng điển hình mà người bệnh có thể gặp phải đó là:

• Vào buổi sáng người bệnh thường ho nhiều hơn.
• Cơn ho kéo dài hoặc ho vài tiếng.
• Ho ra máu hoặc ho ra đờm.
• Cổ họng ngứa rát, đau họng.
• Căng tức ngực, khó thở.
• Vùng bụng bị co thắt, đau âm ỉ.
• Buồn nôn, nôn ói.
• Đau đầu, sổ mũi.

Bệnh ho có nhiều loại, do đó tùy từng loại ho mà ngoài các triệu chứng chung như trên, người bệnh có thể gặp các triệu chứng khác nữa. 

Nên xem thêm: Viêm Amidan Ở Người Lớn: Dấu Hiệu Và Giải Pháp Chữa Trị

Cơn ho nếu không được điều trị kịp thời cũng có thể gây ra biến chứng nguy hiểm. Một số biến chứng nguy hiểm đó là:

• Mất ngủ: Ho dai dẳng khiến người bệnh mất ngủ, mệt mỏi toàn thân, suy sụp tinh thần.
• Tiêu hóa: Ho dai dẳng khiến người bệnh có cảm giác buồn nôn, thậm chí là nôn ói.
• Tai mũi họng: Ho nhiều gây kích thích, tổn thương cổ họng gây đau khi nhai nuốt, chán ăn.
• Phổi: Ho nhiều có thể gây tràn khí màng phổi, vỡ phế nang,...
• Tim mạch: Ho có thể gây ra các cơn đau tim, vỡ mạch máu ở kết mạc mắt, tăng huyết áp,...
• Gãy xương sườn: Với những người bị bệnh loãng xương, ho dai dẳng có thể gây gãy xương sườn. Một số biến chứng khác: Người bệnh có nguy cơ bị tụ máu thành bụng, sinh non, tiểu són, thoát vị bẹn, són phân, ngất xỉu.

Vì vậy để tránh những biến chứng nguy hiểm trên, mọi người cần chủ động tới bệnh viện để thăm khám và điều trị kịp thời.  

Đọc thêm: 7 Cách Trị Ho Đau Họng Tưại Nhà Được Đánh Giá Cao Nhất 2024

Có thể dựa vào các triệu chứng ho trên lâm sàng để chẩn đoán tình trạng bệnh. Ho kéo dài dưới 2 tuần là ho cấp tính do cảm cúm gây ra. Ho kéo dài trên 3 tuần kèm theo các triệu chứng như tức ngực, khó thể, suy nhược cơ thể, ho ra máu,... sẽ chỉ cần chỉ định thêm các xét nghiệm chẩn đoán như:

• Chụp X-quang phổi: Kết quả chụp x-quang giúp bác sĩ phát hiện các tổn thương trong phế quản và phổi.
• ​​Xét nghiệm đờm AFB: Bác sĩ sẽ lấy mẫu đờm gửi tới phòng thí nghiệm để phân tích để xác định nguyên nhân gây nhiễm trùng. Xét nghiệm này cũng được dùng để chẩn đoán lao phổi.
• Đo hô hấp ký: Bác sĩ yêu cầu bệnh nhân thở vào và thở ra bằng một ống gắn với máy để xác định đường thở có bị tắc nghẽn hay không. Xét nghiệm này thường được chỉ định trong chẩn đoán bệnh hen suyễn hoặc khí phế thủng.

Nếu chỉ bị ho đơn thuần, mọi người có thể cải thiện tình trạng bằng các mẹo dân gian tại nhà. Tuy nhiên, nếu bệnh kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như nôn mửa hoặc ho ra máu thì có thể mọi người đã mắc phải bệnh lý nghiêm trọng. Lúc này, người bệnh cần tìm đến phương pháp điều trị chuyên sâu hơn.

Thuốc Tây y chữa bệnh ho

Tây y là phương pháp được đông đảo người bệnh áp dụng hiện nay. Bởi lẽ đây là phương pháp mang lại hiệu quả nhanh chóng. Thuốc có thể làm giảm triệu chứng khó chịu của bệnh chỉ sau vài giờ sử dụng.

Một số loại thuốc chữa bệnh ho thường được bác sĩ chỉ định cho người bệnh như:

• Thuốc kháng sinh: Đây là nhóm thuốc có khả năng loại trừ, hạn chế các hại khuẩn gây bệnh và đẩy lùi cơn ho hiệu quả. Một số loại thuốc phải kể đến như Penicillin, Amoxicillin, Roxithromycin,…
• Thuốc giảm ho: Loại thuốc này giúp giảm đau và ức chế trung tâm hô hấp. Bởi thành phần của chúng chứa codein, rất phù hợp với những người trưởng thành bị ho nhưng không xuất hiện đờm. Tên nhóm thuốc được sử dụng phổ biến là: Atussin, Neocodion, Codepect,… Các loại thuốc này đều chống chỉ định với người bị hen suyễn, suy hô hấp, trẻ nhỏ, phụ nữ đang mang thai và trong thời gian cho con bú.
• Thuốc tiêu đờm: Một số loại thuốc như Acetylcystein, Bromhexin, Ambroxol, Carbocisteine, Erdosteine,… có tác dụng giảm độ đặc của đờm.
  Thuốc kháng viêm: Thuốc kháng viêm có tác dụng đẩy lùi tình trạng sưng viêm và đau rát cổ họng mỗi khi xuất hiện cơn ho có đờm. Lúc này, bệnh nhân có thể điều trị bằng Diclophenac hay Ibuprofen.

Trong các thuốc tân dược chữa bệnh ho thường chứa một phần tá dược và kháng sinh. Do đó, nếu sử dụng quá liều hoặc lạm dụng thuốc sẽ gây ra tình trạng nhờn thuốc hoặc một số tác dụng phụ ảnh hưởng xấu đến chức năng gan, thận. Đặc biệt với trẻ nhỏ khi sử dụng thuốc tân dược cần cân nhắc thật kỹ và phải có sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.

Nên xem: Bệnh viêm phế quản là gì? nguyên nhân triệu chứng và cách khắc phục

Mẹo dân gian

Mẹo dân gian được lưu truyền từ đời này qua đời khác, với nguyên liệu là những thảo dược lành tính và dễ thực hiện. Tinh chất từ các thảo này sẽ có tác dụng làm dịu họng và giảm ho. Người bệnh có thể tham khảo một số mẹo dân gian chữa ho phổ biến dưới đây:

• Mật ong: Mật ong chứa nhiều hợp chất có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn và bổ sung dưỡng chất, giúp làm lành tổn thương tại niêm mạc họng. Khi sử dụng, người bệnh có thể pha mật ong với trà gừng hoặc nước chanh để đẩy lùi triệu chứng ho khó chịu.
• Gừng: Trong gừng tồn tại hoạt chất Gingerol, có khả năng tiêu viêm, giảm ho, chống sưng, đồng thời hạn chế tình trạng dị ứng tại đường hô hấp. Khi sử dụng, người bệnh nên chưng gừng với đường phèn hoặc uống nước gừng pha thêm chút muối,… để cải thiện tình trạng ho.
• Lá hẹ: Trong hẹ chứa hoạt chất allicin, có tác dụng ức chế sự phát triển của các hại khuẩn, đồng thời giúp tiêu đờm, giảm ho hiệu quả. Người bệnh có thể chưng cách thủy lá hẹ với đường phèn để sử dụng và kiên trì thực hiện 2 lần mỗi ngày.

Biện pháp dân gian tại nhà có khả năng làm giảm ho và dịu đường hô hấp. Tuy nhiên cách chữa này chỉ phù hợp với những người bệnh ho ở mức độ nhẹ, triệu chứng cấp tính hoặc họng chịu sự kích thích. Còn những người bị ho lâu ngày không khỏi nên tìm phương pháp điều trị chuyên sâu hơn. Mặc dù đây là phương pháp ít gây tác dụng phụ nhưng trẻ nhỏ và phụ nữ trong thời kỳ thai sản không được tùy ý áp dụng mà nên lắng nghe tư vấn của y, bác sĩ.

Để bảo vệ sức khỏe của chính mình, mọi người cần thực hiện các biện pháp phòng tránh phù hợp như:

• Tăng cường bổ sung những thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, xoài, dứa, chanh, rau xanh,… trong bữa ăn hàng ngày để cải thiện sức đề kháng và nâng cao hệ miễn dịch. Từ đó làm tăng khả năng phòng ngừa sự xâm nhập của các virus, vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh khác.
• Ưu tiên sử dụng những thực phẩm mềm, lỏng và uống nhiều nước mỗi ngày.
• Hạn chế sử dụng đồ ăn, thức uống quá lạnh, quá ngọt, đồ cay nóng, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ hay rượu bia, nước uống có ga, đồ uống chứa chất kích thích,…
• Giữ ấm cơ thể mỗi khi ra ngoài, nhất là khi thời tiết lạnh hoặc vào thời điểm giao mùa.
• Tránh xa các tác nhân dễ gây kích ứng như phấn hoa, lông động vật, khói bụi, nấm mốc,…
• Hạn chế tắm khuya hoặc tắm dưới nhiệt độ nước quá lạnh.
• Thường xuyên tham gia các hoạt động sinh hoạt hoặc tập thể dục thể thao thường xuyên để nâng cao sức đề kháng và sức khỏe tổng thể.

Trên đây là một số thông tin về bệnh ho, dấu hiệu cũng như cách điều trị. Ho là một bệnh lý xảy ra phổ biến và thường không quá nghiêm trọng, vì vậy mọi người có thể dễ dàng kiểm soát bệnh bằng nhiều cách. Tuy nhiên nếu không điều trị kịp thời và đúng cách, bệnh có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính và gây biến chứng nguy hiểm. Chính vì vậy, người bệnh nên áp dụng các phương pháp chữa bệnh thích hợp ngay khi thấy cơn ho xuất hiện.

Xem thêm: Viêm Phế Quản Ho Ra Máu Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Trị