Xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng là liệu pháp hỗ trợ bên cạnh sử dụng thuốc và điều chỉnh chế độ ăn. Liệu pháp này có tác dụng cải thiện chức năng tiêu hóa và giảm nhẹ một số triệu chứng của bệnh như đau bụng, đầy hơi, ăn uống kém, táo bón,…
Có nên chữa viêm đại tràng bằng xoa bóp bấm huyệt
Viêm đại tràng là một trong những bệnh tiêu hóa phổ biến bệnh cạnh loét dạ dày, trĩ và trào ngược thực quản. Bệnh lý này xảy ra khi niêm mạc ruột già bị viêm lan tỏa hoặc khu trú do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Như đã biết, đại tràng (ruột già) là cơ quan của hệ tiêu hóa có vai trò hấp thu chất dinh dưỡng, tạo khuôn phân và lưu trữ chất thải. Khi đại tràng bị tổn thương, bệnh nhân có thể gặp phải nhiều triệu chứng như đau bụng, đầy hơi, ăn uống kém, rối loạn đại tiện (tiêu chảy, táo bón),… Theo quan niệm y học cổ truyền, viêm đại tràng thuộc phạm trù chứng Hưu tức lỵ, Kiết lỵ và Tiết tả với căn nguyên là do nhiệt, thấp, hàn, phong, thử gây tổn thương Tỳ Vị.
Bên cạnh sử dụng thuốc (tân dược hoặc thuốc Đông y), bệnh nhân có thể cải thiện bệnh bằng phương pháp xoa bóp bấm huyệt. Xoa bóp bấm huyệt là liệu pháp trị liệu bằng tay. Liệu pháp này sử dụng tay tạo ra các kích thích cơ học lên da thịt, huyệt vị nhằm tăng chuyển hóa tại chỗ, giảm đau và điều hòa chức năng của các tạng phủ. Hiện nay, xoa bóp bấm huyệt đã được chứng minh hiệu quả trên phương diện khoa học và được ứng dụng rộng rãi trong điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Đối với bệnh viêm đại tràng, liệu pháp này có thể mang đến những lợi ích như:
- Hỗ trợ điều hòa nhu động ruột, cải thiện triệu chứng táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng và ăn uống kém
- Tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể
- Giảm đau bụng và cải thiện cảm giác khó chịu do viêm đại tràng gây ra
- Tăng chuyển hóa dinh dưỡng và thúc đẩy tuần hoàn máu, qua đó đẩy nhanh tốc độ làm lành vùng niêm mạc bị tổn thương, viêm loét.
Xoa bóp bấm huyệt mang lại nhiều lợi ích đối với chức năng tiêu hóa nói chung và đại tràng nói riêng. Tuy nhiên, liệu pháp này chủ yếu được áp dụng trong trường hợp điều trị viêm đại tràng mãn tính. Đối với viêm đại tràng cấp, xoa bóp bấm huyệt chỉ mang lại cải thiện hạn chế và hiệu quả không đáng kể.
Cách xoa bóp, bấm huyệt chữa bệnh viêm đại tràng
Viêm đại tràng không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu mà còn ảnh hưởng đến chức năng tiêu hóa và làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng của cơ thể. Vì vậy, bệnh nhân cần kết hợp day ấn các huyệt vị giúp giảm đau, táo bón,… và xoa bóp để thúc đẩy hoạt động tiêu hóa.
1. Xoa bóp cải thiện chức năng tiêu hóa
Xoa bóp sử dụng gốc bàn tay hoặc toàn bộ lòng bàn tay tạo ra kích thích cơ học với lực vừa phải nhằm thúc đẩy tuần hoàn máu và thư giãn cơ trơn của ống tiêu hóa. Bệnh nhân bị viêm đại tràng nên xoa bóp trước khi bấm huyệt để làm nóng vùng bụng và giảm nhẹ cơn đau ở vùng bụng dưới.
Hướng dẫn cách xoa bóp cải thiện chức năng tiêu hóa cho bệnh nhân bị viêm đại tràng:
– Xoa bụng trên và toàn bụng:
- Nằm ngửa hoặc ngả người về phía sau khoảng 45 – 50 độ
- Dùng hai bàn tay đặt lên nhau và xoa bóp xung quanh rốn khoảng 100 lần với lực vừa phải
- Sau đó, xoa bóp bụng theo chiều ngược lại 100 lần để thúc đẩy tuần hoàn máu và làm ấm vùng toàn bộ vùng bụng
– Xoa bóp mặt trước cẳng chân:
- Ngồi thẳng lưng, gác cẳng chân phải lên đùi bên trái, để ngón cái xòe ra, bốn ngón chân còn lại khép chặt
- Sau đó, dùng hổ khẩu (khe ngón tay cái và ngón tay trỏ) đặt vào bờ trước xương chày ở dưới gối, các ngón tay còn lại ôm chặt lấy phần cẳng chân
- Kế tiếp, tiến hành xát từ trên cẳng chân xuống mắt cá chân với lực vừa phải từ 30 – 50 lần đến khi cẳng chân nóng lên
- Thực hiện tương tự với bên ngoài lại
Cẳng chân là vị trí có hai đường kinh Vị và Tỳ. Do đó, xoa bóp mặt trước cẳng chân có tác dụng tăng cường chức năng tiêu hóa, lưu thông kinh mạch và hỗ trợ kiểm soát các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng.
Tham khảo thêm: 8 Bài tập chữa viêm đại tràng hiệu quả ngay tại nhà
2. Bấm huyệt chữa viêm đại tràng
Sau khi xoa bóp cải thiện chức năng tiêu hóa, bệnh nhân nên tiến hành bấm huyệt để tác động sâu đến đại tràng (ruột già).
– Huyệt Trung quản:
Huyệt Trung quản là huyệt vị nằm ở giữa đường nối rốn và mũi ức. Trước khi tác động vào huyệt vị này, bệnh nhân có thể chọn tư thế nằm hoặc nửa nằm nửa ngồi (ngả người về phía sau 45 – 50 độ). Sau đó, dùng ngón tay cái day ấn vào huyệt vị trong vòng 1 phút.
Nghiên cứu cho thấy, day ấn huyệt Trung quản có tác dụng thúc đẩy hoạt động tiêu hóa và giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng như chán ăn, buồn nôn, bụng đầy trướng, chậm tiêu,… Ngoài ra, huyệt vị này còn có khả năng tăng tiết dịch tiêu hóa và điều hòa nhu động dạ dày.
– Huyệt Kiến lý:
Huyệt Kiến lý nằm ở điểm nối giữa 3/8 dưới và 5/8 trên của đường nối giữa điểm gặp nhau của hai bờ sườn và rốn. Huyệt vị này đã được chứng minh có tác dụng hòa vị tiêu tích, vận tỳ lý khí, có khả năng cải thiện một số triệu chứng ở bệnh nhân bị viêm đại tràng như đau bụng, nôn mửa, chậm tiêu, đầy hơi, ăn uống kém,…
Tương tự như với huyệt Trung quản, bệnh nhân có thể chọn tư thế nằm ngửa hoặc nửa nằm ngửa ngồi, sau đó dùng ngón giữa hoặc ngón tay cái day ấn huyệt Kiến lý trong vòng 1 phút.
– Huyệt Túc tam lý:
Huyệt Túc tam lý nằm ở dưới khớp gối. Xác định huyết bằng cách đo mắt gối ngoài xuống 3 thốn hoặc úp lòng bàn tay vào giữa đầu gối, vị trí ngón tay giữa chạm vào đo ra 1 thốn chính là huyệt Túc tam lý.
Huyệt có tác dụng bổ hư cường thận, điều hòa khí huyết, bổ trung ích khí, kiện vận tỳ dương, hóa thấp tiêu trệ,… Ngoài ghi chép từ y học cổ truyền, y học hiện đại cũng nhận thấy day ấn huyệt Túc tam lý có tác dụng tăng khả năng hấp thu và tiêu hóa của các cơ quan tiêu hóa. Đồng thời có thể làm giảm một số triệu chứng của bệnh viêm đại tràng như tiêu chảy, sôi bụng, táo bón, ăn uống không tiêu,…
Trước khi tác động vào huyệt, cần chọn tư thế ngồi và thả lỏng cơ thể. Sau đó dùng ngón cái tác động vào huyệt trong vòng 1 phút.
– Huyệt Tam âm giao:
Tam âm giao là huyệt vị nằm ở mặt trong của chân, cách đỉnh cao nhất của mắt cá chân trong 3 thốn đo ngược lên. Huyệt vị này thuộc kinh Tỳ có tác dụng kiện tỳ trừ thấp, thông khí trệ, bổ tỳ thổ, trợ tiêu hóa và bổ can ích thận. Day ấn huyệt Tam âm giao có thể cải thiện triệu chứng tiêu chảy, chậm tiêu, đầy bụng và ăn uống kém do viêm đại tràng và các bệnh tiêu hóa khác.
Tương tự như huyệt Túc tam lý, bệnh nhân nên chọn tư thế ngồi, sau đó dùng ngón trở day ấn huyệt Tam âm giao trong vòng 1 phút.
– Huyệt Thiên khu:
Huyệt Thiên khu nằm cách rốn 2 thốn đo ngang. Huyệt vị này có tác dụng phù thổ hóa thấp, lý khí tiêu trệ và điều hòa vị tràng. Day ấn huyệt Thiên khu có thể giảm tình trạng đau bụng, táo bón, tiêu chảy, ăn uống không tiêu, người gầy sút, suy nhược,… Khi day ấn, nên chọn tư thế nằm ngửa và dùng ngón tay cái tác động vào cả 2 huyệt Thiên khu trong vòng 1 phút.
Nên biết: Phương pháp chữa đại tràng bằng thuốc đông y lưu truyền
Một số lưu ý khi bấm huyệt chữa viêm đại tràng
Xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng là phương pháp trị liệu sử dụng tác động vật lý nên tương đối an toàn và có thể thực hiện ngay tại nhà. Áp dụng liệu pháp này thường xuyên giúp giảm thiểu nguy cơ lạm dụng thuốc và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của bệnh. Tuy nhiên, xoa bóp bấm huyệt cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ nếu thực hiện không đúng cách.
Khi áp dụng cách bấm huyệt chữa viêm đại tràng, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Xoa bóp, bấm huyệt chỉ là liệu pháp hỗ trợ, không phải là phương pháp chính trong điều trị viêm đại tràng. Do đó, bệnh nhân cần kết hợp với sử dụng thuốc và tổ chức lại lối sống để kiểm soát bệnh hoàn toàn.
- Xoa bóp bấm huyệt có thể gây ra một số tác dụng phụ như bầm tím, ê ẩm cơ thể, đau nhức,… Để hạn chế các tác dụng ngoài ý muốn, nên bấm huyệt theo đúng hướng dẫn của thầy thuốc, đồng thời cắt ngắn móng tay và điều chỉnh lực vừa phải trong quá trình thực hiện.
- Không xoa bóp, bấm huyệt khi cơ thể bị viêm nhiễm, sốt cao, sau khi uống rượu bia, đang mang thai, mới phẫu thuật vùng bụng và người có tâm lý bất ổn, kích động. Ngoài ra, bệnh nhân có các bệnh lý nền như tăng huyết áp, suy tim cũng nên thận trọng khi xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng.
- Không tác động lên các huyệt vị có vùng da bên ngoài bị chàm (eczema), da lở loét, có vết thương hở, mụn nhọt,…
- Nên bấm huyệt sau khi ăn khoảng 2 giờ đồng hồ. Tránh thực hiện khi mới ăn no hoặc khi bụng quá đói.
- Xoa bóp bấm huyệt là liệu pháp tận dụng tác động vật lý nên hiệu quả chậm và hạn chế hơn so với dùng thuốc. Để nhận thấy chuyển biến tích cực, bệnh nhân nên kiên trì áp dụng đều đặn 2 – 3 lần/ ngày trong thời gian dài.
- Viêm đại tràng là bệnh lý chịu sự chi phối của chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt. Do đó bên cạnh các phương pháp điều trị, bệnh nhân cần xây dựng lối sống lành mạnh để quản lý bệnh thành công – đặc biệt là với các bệnh viêm đại tràng không thể điều trị dứt điểm như hội chứng đại tràng kích thích và bệnh Crohn.
Xoa bóp bấm huyệt chữa viêm đại tràng là phương pháp trị liệu an toàn và dễ thực hiện. Ngoài sử dụng thuốc, bệnh nhân có thể áp dụng song song với phương pháp này để kiểm soát triệu chứng và hỗ trợ ngăn ngừa bệnh chuyển biến theo chiều hướng xấu.
Tham khảo thêm:
- Viêm đại tràng giả mạc là gì? Chẩn đoán và điều trị
- Các dấu hiệu viêm đại tràng co thắt, có nguy hiểm không?
