Bị viêm đại tràng nên ăn gì, kiêng gì là vấn đề được rất nhiều bệnh nhân quan tâm. Bởi chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tiến độ điều trị. Xây dựng thực đơn ăn uống phù hợp có thể giúp bệnh nhân nâng cao sức khỏe, giảm nhẹ triệu chứng và hạn chế tối đa các biến chứng của bệnh. Favina Hospital sẽ giúp bạn tìm được câu trả lời qua bài viết dưới đây.
Nguyên tắc ăn uống cho người bị viêm đại tràng
Viêm đại tràng là bệnh tiêu hóa dưới thường gặp bên cạnh polyp và bệnh trĩ (lòi dom). Bệnh lý này xảy ra khi niêm mạc ruột già bị viêm lan tỏa hoặc khu trú do nhiều nguyên nhân khác nhau như vi trùng, ký sinh trùng, virus, nấm, lạm dụng kháng sinh (viêm đại tràng giả mạc) hoặc do những nguyên nhân ít gặp hơn như tự miễn, tia xạ, thiếu máu,…
Đại tràng (ruột già) là một trong những cơ quan tiêu hóa. Do đó, chế độ ăn có vai trò vô cùng quan trọng đối với việc kiểm soát triệu chứng và tiến triển của bệnh lý này. Thực tế cho thấy, chế độ dinh dưỡng hợp lý có thể cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở người bị viêm đại tràng, đồng thời giúp cơ thể hấp thu vi chất dinh dưỡng tốt, hạn chế tình trạng sụt cân và suy nhược.
Đặc biệt với những dạng viêm đại tràng mãn tính không thể chứ trị dứt điểm như viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích), bệnh Crohn (một dạng viêm ruột già do tự miễn),… chế độ dinh dưỡng đóng vai trò chủ yếu trong quản lý bệnh. Bởi đa phần các dạng viêm đại tràng mãn đều không thể xác định rõ nguyên nhân gây bệnh. Điều này gây ra nhiều khó khăn trong quá trình điều trị.
Khi xây dựng chế độ ăn cho người bị viêm đại tràng, cần tuân thủ các nguyên tắc ăn uống sau:
- Cung cấp đủ năng lượng (calo): Người bị viêm đại tràng thường gặp phải tình trạng sụt cân, cơ thể suy nhược và xanh xao. Do đó khi lên thực đơn ăn uống, cần đảm bảo cung cấp đủ 2000 – 2500 calo/ ngày. Có thể gia giảm calo tùy theo mức độ hoạt động thể chất và cân nặng.
- Ăn chín uống sôi: Có thể thấy, vi trùng, nấm, virus và ký sinh trùng là tác nhân chủ yếu gây viêm đại tràng ở cả giai đoạn cấp và mãn tính. Để hạn chế tình trạng bệnh chuyển biến nặng, bệnh nhân cần đảm bảo ăn chín uống sôi – kể cả với rau củ.
- Đa dạng dinh dưỡng trong bữa ăn: Chức năng đại tràng suy giảm khiến cơ thể giảm hấp thu vi chất dinh dưỡng. Vì vậy, bệnh nhân cần đa dạng vitamin, khoáng chất và protein trong bữa ăn để hạn chế tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng. Tránh phụ thuộc quá mức một vài nhóm thực phẩm cố định.
- Chia nhỏ khẩu phần ăn: Tương tự như viêm loét dạ dày, các triệu chứng của viêm đại tràng có thể bùng phát mạnh khi ăn quá no hoặc quá đói. Do đó, bệnh nhân nên chia nhỏ bữa ăn (khoảng 4 – 5 bữa) để giảm áp lực lên cơ quan tiêu hóa và ngăn triệu chứng bùng phát. Bên cạnh đó, chia nhỏ khẩu phần ăn còn giúp dạ dày và đường ruột hấp thu tốt chất dinh dưỡng có trong thực phẩm.
Chế độ dinh dưỡng là yếu tố quan trọng trong điều trị các bệnh tiêu hóa nói chung và viêm đại tràng nói riêng. Vì vậy song song với sử dụng thuốc, bệnh nhân cần điều chỉnh thói quen và thực đơn ăn uống để kiểm soát bệnh thành công.
Xem thêm: Đau đại tràng co thắt nên ăn gì là tốt nhất?
Bị viêm đại tràng nên ăn gì để cải thiện bệnh?
Viêm đại tràng đặc trưng bởi tình trạng niêm mạc ruột già bị viêm hoặc tổn thương chức năng (đại tràng co thắt bất thường). Do đó, bệnh nhân cần ưu tiên sử dụng các nhóm thực phẩm lành mạnh có tác dụng điều hòa nhu động ruột và tăng số lượng lợi khuẩn trong ống tiêu hóa. Bên cạnh đó, nên linh động thay đổi các nhóm thực phẩm trong bữa ăn để giảm nhẹ triệu chứng của bệnh.
Để cải thiện triệu chứng của viêm đại tràng, bệnh nhân nên bổ sung các loại thực phẩm sau:
1. Thực phẩm giàu lợi khuẩn (probiotic)
Hệ vi sinh đường ruột bao gồm lợi khuẩn và hại khuẩn. Trong đó, lợi khuẩn có vai trò hỗ trợ hoạt động tiêu hóa, điều hòa nhu động ruột và ức chế sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại. Khi số lượng lợi khuẩn giảm thấp, hại khuẩn có thể tăng sinh nhanh chóng dẫn đến tổn thương và viêm niêm mạc ruột già.
Thực tế cho thấy, loạn khuẩn ruột chính là nguyên nhân gây ra bệnh viêm đại tràng giả mạc – một dạng viêm đại tràng cấp xảy ra ở người sử dụng kháng sinh dài hạn. Chính vì vậy, bệnh nhân bị viêm đại tràng nên tăng cường bổ sung các loại thực phẩm giàu lợi khuẩn (probiotic) như sữa chua ăn/ uống, kim chi, miso, một số loại phô mai,… Các lợi khuẩn như Lactobacillus bulgaricus, Bifidobacterium, Streptococcus thermophilus,… có thể cân bằng hệ vi sinh đường ruột và ức chế sự phát triển quá mức của vi khuẩn có hại.
Ngoài ra, tăng cường bổ sung lợi khuẩn còn giúp điều hòa nhu động ruột, hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng và ăn uống khó tiêu ở bệnh nhân bị viêm đại tràng. Sữa chua và một số loại thực phẩm giàu probiotic còn có tác dụng kích thích vị giác, giảm cảm giác chán ăn và cung cấp đầy đủ khoáng chất, đạm và vitamin cần thiết cho cơ thể.
Tuy nhiên, probiotic dễ bị tiêu diệt bởi dịch vị dạ dày. Do đó, bệnh nhân nên sử dụng sữa chua và các loại thực phẩm giàu lợi khuẩn sau khi ăn 1 – 2 giờ đồng hồ. Bởi đây là thời điểm dịch vị trong dạ dày giảm thấp nên không ảnh hưởng nhiều đến số lượng lợi khuẩn trong thực phẩm.
2. Người bị viêm đại tràng nên bổ sung thực phẩm giàu Omega 3
Omega 3 là axit béo lành mạnh có trong nhiều loại thực phẩm như cá hồi, hạt bí, bơ, hạnh nhân, hạt chia, cá thu, dầu dừa,… Thành phần này được biết đến với vô số lợi ích đối với sức khỏe như cải thiện sức khỏe tim mạch, điều hòa huyết áp, tăng cường sức khỏe xương và giảm nguy cơ bị sa sút trí tuệ, mất trí nhớ.
Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, bổ sung Omega 3 thường xuyên mang đến nhiều lợi ích cho hệ tiêu hóa nói chung và đường ruột nói riêng. Các nghiên cứu được thực hiện cho thấy, Omega 3 giúp tăng số lượng và đa dạng chủng lợi khuẩn trong đường ruột. Qua đó hỗ trợ hoạt động tiêu hóa và giảm nhẹ các triệu chứng viêm đại tràng.
Bên cạnh đó, thêm thực phẩm giàu Omega 3 vào chế độ ăn còn giúp lợi khuẩn sản sinh NCG (N-carbamylglutamate) – một hợp chất có tác dụng chống lại quá trình oxy hóa ở đường ruột. Như đã biết, quá trình này có mối liên hệ mật thiết đối với các bệnh viêm đại tràng mãn tính như viêm đại tràng co thắt, bệnh Crohn,…
Vì vậy bên cạnh các nhóm thực phẩm giàu lợi khuẩn, bệnh nhân nên bổ sung thêm các loại thực phẩm chứa Omega 3 để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị.
Đọc thêm: Mẹo dùng rau diếp cá chữa viêm đại tràng đơn giản rẻ tiền
3. Ngũ cốc nguyên hạt – Nhóm thực phẩm tốt cho người bị viêm đại tràng
Các loại ngũ cốc nguyên hạt (yến mạch, diêm mạch, gạo lứt, lúa mạch đen, kiều mạch,…) chứa hàm lượng chất xơ và khoáng chất, vitamin dồi dào hơn so với ngũ cốc đã qua tinh chế. Theo các chuyên gia Dinh dưỡng, ngũ cốc nguyên hạt mang đến nhiều lợi ích đối với sức khỏe – đặc biệt là cơ quan tiêu hóa.
Với hàm lượng chất xơ cao, nhóm thực phẩm này có khả năng điều hòa nhu động ruột, phòng ngừa táo bón và giúp quá trình đi tiêu diễn ra thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, ngũ cốc nguyên hạt còn chứa prebiotic – nguồn thức ăn cho lợi khuẩn trong đường ruột.
Bằng cách bổ sung prebiotic thường xuyên, lượng probiotic trong tá tràng và đại tràng sẽ được cải thiện đáng kể. Qua đó góp phần ổn định hoạt động tiêu hóa và cải thiện một số triệu chứng do viêm đại tràng cấp – mãn tính gây ra. Ngoài ra, ngũ cốc nguyên hạt còn giúp kiểm soát đường huyết, ổn định cân nặng và chứa nhiều chất chống oxy hóa tự nhiên có khả năng giảm viêm niêm mạc đường ruột.
Đối với những bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính do tự miễn hoặc do các nguyên nhân chưa xác định, nên cân nhắc thay đổi gạo trắng bằng các loại ngũ cốc nguyên hạt. Giảm dung nạp ngũ cốc đã qua tinh chế có thể cải thiện tình trạng đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy và ăn uống kém. Đồng thời hỗ trợ giảm mức độ viêm và hạn chế hiện tượng đại tràng co bóp bất thường.
Chia sẻ thêm: 7 mẹo dùng vừng đen chữa viêm đại tràng hiệu quả bạn nên thử
4. Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ
Chất xơ trong các loại thực phẩm là thành phần tốt cho hầu hết các cơ quan tiêu hóa như gan, dạ dày, tá tràng, đại tràng,… Đối với ruột già, chất xơ có tác dụng điều hòa nhu động ruột, hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón, đầy hơi và chướng bụng. Ngoài ra, chất xơ còn là ‘thức ăn’ của lợi khuẩn giúp lợi khuẩn sinh sôi nhanh và mạnh. Từ đó ức chế sự phát triển của các chủng hại khuẩn và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng của viêm đại tràng.
Tuy nhiên, bệnh nhân không nên bổ sung quá nhiều chất xơ nếu như bị viêm đại tràng thể tiêu chảy. Trong trường hợp này, nên dùng các loại củ chứa lượng chất xơ vừa phải có tác dụng tăng độ đặc của phân như khoai tây, khoai lang, yến mạch, quả bơ, khoai môn,… Ngược lại nếu bị viêm đại tràng thể táo bón, nên tăng cường các loại rau giàu chất xơ như mồng tơi, rau dền, rau lang, đậu bắp.
Khi bổ sung rau xanh và các loại củ, nên ngâm rửa sạch và nấu chín trước khi sử dụng. Dùng rau củ sống có thể khiến ký sinh trùng, virus và vi trùng xâm nhập vào ống tiêu hóa khiến triệu chứng của bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.
5. Bổ sung thực phẩm chứa hàm lượng đạm vừa phải
Viêm đại tràng đặc trưng bởi tình trạng đau bụng dưới kèm theo tình trạng đại tiện nhiều lần trong ngày. Tình trạng này kéo dài khiến bệnh nhân dễ bị sụt cân, suy giảm và mất nước. Do đó trong thời gian điều trị, nên bổ sung một số loại thực phẩm chứa lượng đạm vừa phải để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.
Protein (đạm) giúp sinh năng lượng, hỗ trợ tình trạng suy nhược và sụt cân ở bệnh nhân viêm đại tràng. Bên cạnh đó, đạm còn giúp tăng khả năng chống chịu của cơ thể và cải thiện hệ miễn dịch. Duy trì chế độ ăn hợp lý với lượng đạm vừa phải có thể giúp bệnh nhân nâng cao thể trạng và giảm nhẹ các triệu chứng rối loạn tiêu hóa.
Các loại thực phẩm giàu tốt cho bệnh nhân viêm đại tràng bao gồm cá thu, cá hồi, thịt gà, nấm, thịt lợn, đậu phụ, trứng gà,… Khi bổ sung thực phẩm chứa đạm, nên ăn kèm với rau xanh và trái cây để tránh tình trạng đầy hơi, chướng bụng. Ngoài ra, chế biến thực phẩm ở dạng luộc và hấp cũng có thể giúp đường ruột tiêu hóa và hấp thu chất dinh dưỡng trong thực phẩm tốt hơn.
Tham khảo thêm: Mách bạn 8 lá mơ lông chữa viêm đại tràng tốt nhất tại nhà
6. Thực phẩm có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn
Bên cạnh các nhóm thực phẩm giàu dinh dưỡng, bệnh nhân nên bổ sung thêm một số loại thực phẩm có đặc tính kháng khuẩn và chống viêm để hỗ trợ quá trình điều trị. Thực tế, bổ sung các loại thực phẩm này thường xuyên có thể giảm mức độ viêm ở ruột già và cải thiện các triệu chứng của bệnh đáng kể – nhất là với viêm đại tràng mãn tính.
Các loại thực phẩm có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm tốt cho bệnh nhân viêm đại tràng:
- Nghệ vàng: Nghệ vàng là loại gia vị quen thuộc được sử dụng để chế biến nhiều món ăn và thức uống giàu dinh dưỡng. Ngoài ra, nghệ còn có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn và hỗ trợ điều hòa chức năng tiêu hóa. Curcumin trong thảo dược này có thể giảm mức độ viêm ở đại tràng và cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa (đầy hơi, chướng bụng, ăn uống kém,…) rõ rệt.
- Gừng: Tinh dầu từ gừng có tác dụng giảm buồn nôn, cải thiện chứng ợ và đầy hơi, chướng bụng rõ rệt. Bên cạnh đó, hoạt chất Gingerol và Zingerone trong thảo dược này đã được chứng minh có đặc tính tiêu viêm và kháng khuẩn. Vị cay nồng tự nhiên của gừng còn giúp kích thích vị giác và giảm cảm giác chán ăn ở người bị viêm đại tràng cấp – mãn tính.
- Bạc hà: Bạc hà đã được chứng minh có khả năng cải thiện các triệu chứng của viêm đại tràng – đặc biệt là người bị viêm đại tràng co thắt. Nghiên cứu cho thấy, menthol và một số chất chống oxy hóa trong thảo dược này có thể làm giảm mức độ viêm ở niêm mạc và hạn chế hiện tượng ruột co bóp nhanh/ chậm bất thường.
Bệnh nhân có thể dùng các loại thức uống và món ăn từ những gia vị trên để cải thiện sức khỏe, đồng thời hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng và ngăn chặn tiến triển của bệnh.
Đọc thêm: Các cách chữa viêm đại tràng bằng gừng theo dân gian
Viêm đại tràng nên ăn hoa quả, trái cây gì?
Tùy theo tình trạng bệnh mà bạn gặp phải, các bạn sĩ sẽ giúp bạn có một chế độ dinh dưỡng phù hợp để mang lại kết quả điều trị hiệu quả nhất. Người bị viêm đại tràng nên thường xuyên bổ sung các loại hoa quả tươi, rau xanh để cải thiện tình trạng viêm loét, phục hồi các tổn thương và làm tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Cụ thể:
- Quả ổi: Hợp chất tanin có trong quả ổi khi được bổ sung sẽ giúp đường ruột tạo ra lớp màng làm se niêm mạc ruột, khiến phân lỏng trở nên cô đặc hơn. Từ đó, giúp người bệnh cải thiện tình trạng tiêu chảy và giảm dần cảm giác khó chịu.
- Quả sung:Trong quả sung có chứa nhiều vitamin và chất xơ có tác dụng thông tiện, nhuận tràng, trị táo bón, giải độc và kích thích hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
- Các loại trái cây họ berry: Mâm xôi, việt quất, dâu tây hay quả cherry,… đều là những loại quả rất tốt cho người bị bệnh viêm đại tràng. Bởi chúng rất giàu chất xơ, vitamin, các chất chống oxy hóa, chống viêm cũng như giúp bảo vệ niêm mạc đại tràng, viêm nhiễm và ngăn ngừa bệnh tiến triển xấu.
- Quả dứa: Không chỉ giàu vitamin, khoáng chất mà dứa còn chứa thành phần bromelain – một enzym có tác dụng chống viêm rất mạnh mẽ. Nhờ hoạt chất này mà người bệnh có thể hạn chế các tổn thương viêm nhiễm do niêm mạc đại tràng gây ra.
- Quả lê: Không chỉ được nhiều người yêu thích vì hương vị ngọt mát, lê còn là một loại trái cây tốt cho người bệnh viêm đại tràng, đặc biệt là bị tiêu chảy. Lê giúp bổ sung chất xơ, kali, natri để hỗ trợ tiêu hóa và cải thiện chứng ăn không tiêu, chứng bụng, đầy hơi.
- Đu đủ chín: Đây là một loại quả khá phổ biến và được trồng nhiều tại các vùng nông thôn ở nước ta. Đu đủ mang lại tác dụng hữu ích trong việc kích thích hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru. Thức ăn được tiêu hóa dễ dàng nhờ thành phần enzyme papain có khả năng phân giải protein để thức ăn có thể tiêu hóa tốt.
- Quả lựu: Trong nước ép lựu có chứa nhiều vitamin B2, niacin, vitamin C, sinh tố B, Natri, canxi và photpho có tác dụng khử trùng cũng như khiến vết thương mau lành. Bên cạnh đó, chất tanin có trong vỏ quả lựu cũng đóng vai trò hỗ trợ cải thiện triệu chứng tiêu chảy, đi ngoài ra máu vô cùng hiệu quả.
- Quả táo: Táo rất giàu chất xơ, giúp làm tăng hiệu quả hoạt động của đại tràng, đồng thời làm giảm hiện tượng táo bón. Ngoài ra, táo còn giúp cơ thể bổ sung vitamin quan trọng như kẽm, sắt, kali.
- Chuối chín: Chất xơ pectin trong chuối có khả năng làm tăng nhu động ruột, ngăn ngừa và phòng chống táo bón hiệu quả. Bên cạnh đó, chuối chín còn hỗ trợ bổ sung kali, chất điện giải cho người bị bệnh tiêu chảy, giúp kích thích tiêu hóa và giúp người bệnh ăn uống ngon miệng hơn.
Khám phá thêm: 16 loại hoa quả tốt cho người viêm đại tràng
7. Uống đủ 2 lít nước/ ngày
Như đã đề cập, viêm đại tràng thường gây đại tiện nhiều lần trong ngày – nhất là với viêm đại tràng cấp tính. Vì vậy bên cạnh việc bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh, bệnh nhân nên chú ý uống đủ 2 lít nước mỗi ngày. Uống đủ nước giúp cân bằng điện giải, giảm táo bón và điều hòa nhu động ruột. Ngoài ra, cung cấp đủ chất lỏng còn giúp cơ thể giảm mệt mỏi và suy nhược do tiêu chảy kéo dài.
Ngoài nước lọc, bệnh nhân có thể dùng nước khoáng hoặc nước ép từ rau củ, trái cây để bù chất khoáng và vitamin cho cơ thể. Nếu mất nước nhiều, nên hòa nước muối loãng uống để tránh rối loạn điện giải.
Người bị viêm đại tràng nên kiêng gì?
Bổ sung các nhóm thực phẩm lành mạnh có thể hỗ trợ kiểm soát triệu chứng của viêm đại tràng và cải thiện sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên để quá trình điều trị diễn ra thuận lợi, cần hạn chế một số loại thức uống và thực phẩm kích thích lên ống tiêu hóa.
Ăn uống không lành mạnh có thể khiến triệu chứng của bệnh bùng phát với mức độ nghiêm trọng. Đối với bệnh nhân bị viêm đại tràng mãn tính, chế độ dinh dưỡng không hợp lý còn khiến mức độ viêm ở niêm mạc ruột nặng dần theo thời gian và kết quả là dẫn đến các biến chứng như loét, xuất huyết tiêu hóa hoặc thậm chí là thủng ruột.
Để kiểm soát bệnh, người bị viêm đại tràng nên hạn chế các loại thực phẩm và thức uống sau:
1. Hạn chế một số loại rau xanh
Rau xanh là nhóm thực phẩm lành mạnh, cung cấp chất xơ và khoáng chất, vitamin cần thiết cho cơ thể. Mặc dù mang lại nhiều lợi ích đối với cơ quan tiêu hóa nhưng một số loại rau xanh cũng có thể làm nghiêm trọng các triệu chứng của bệnh như khó tiêu, đầy hơi và tiêu chảy. Do đó khi điều trị viêm đại tràng, nên chú ý các biểu hiện rối loạn đại tiện để cân chỉnh lượng chất xơ trong mỗi bữa ăn.
Để giảm các triệu chứng khó chịu, bệnh nhân nên hạn chế sử dụng rau cải xanh, bông cải và cải brussel. Các loại rau này đều có thể làm trầm trọng tình trạng đầy hơi, chướng bụng và khó tiêu ở bệnh nhân bị viêm đại tràng. Tuy nhiên, bệnh nhân vẫn có thể bổ sung với liều lượng hạn chế để cung cấp chất xơ và vitamin thiết yếu.
Xem thêm thông tin: Viêm Đại Tràng Cấp Tính Là Gì, Có Nguy Hiểm Không? Điều Trị Thế Nào?
2. Kiêng rượu bia và thức uống chứa caffeine
Rượu bia và thức uống chứa caffeine đều có thể khiến các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng tiến triển nghiêm trọng hơn. Nguyên nhân là do cồn và caffeine gây rối loạn hệ thần kinh não – ruột. Kết quả là khiến đại tràng co thắt bất thường dẫn đến táo bón, tiêu chảy, đầy hơi, ăn uống khó tiêu,…
Ngoài ra, caffeine và cồn còn làm tăng mức độ viêm ở niêm mạc đường ruột. Điều này dẫn đến nguy cơ cao gặp phải các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa dưới, loét đại tràng và thủng ruột. Một số nghiên cứu còn cho thấy, dung nạp cồn trong thời gian dài khiến tốc độ phục hồi ổ viêm, loét ở ống tiêu hóa diễn ra chậm hơn so với bình thường.
3. Tránh món ăn chứa nhiều gia vị, dầu mỡ
Bệnh nhân bị viêm đại tràng cũng cần hạn chế món ăn chứa nhiều dầu mỡ và gia vị cay nóng (mù tạt, ớt, tiêu,…). Các món ăn này đều làm tăng áp lực lên cơ quan tiêu hóa và khiến triệu chứng của bệnh viêm loét dạ dày tá tràng trở nên nghiêm trọng hơn. Ngoài ra, ăn quá nhiều thực phẩm chứa dầu mỡ, gia vị còn gây đau dạ dày, chướng bụng, tăng cân và rối loạn lipid máu.
Do đó trong thời gian điều trị viêm đại tràng, bệnh nhân nên tránh sử dụng các món ăn chứa quá nhiều chất béo bão hòa và gia vị cay nóng, muối, bột ngọt. Trong trường hợp bị bệnh viêm đại tràng mãn tính, nên hạn chế các phương thức chế biến phải sử dụng nhiều gia vị và dầu mỡ như xào, chiên, nướng.
Để giảm áp lực cơ quan tiêu hóa nói chung và đại tràng nói riêng, nên ưu tiên chế biến dạng luộc, hấp, nấu canh, súp, cháo,…
Có thể bạn quan tâm: Mách Bạn 8 Cách Chữa Viêm Đại Tràng Bằng Lá Mơ Lông Tại Nhà
4. Thực phẩm gây dị ứng
Mức độ viêm ở niêm mạc đại tràng có thể nghiêm trọng hơn khi dung nạp các thực phẩm gây dị ứng. Dị ứng thực phẩm xảy ra khi hệ miễn dịch phản ứng quá mức với protein trong một số loại thực phẩm (thường gặp nhất là hải sản, lòng trắng trứng, đậu nành, mè, đậu phộng,…).
Khi phản ứng quá mẫn xảy ra, các histamine sẽ được giải phóng ra khỏi phức hợp với protein. Đối với dị ứng thực phẩm, thành phần này được giải phóng chủ yếu vào niêm mạc tiêu hóa và da. Histamine là chất trung gian hóa học có tác dụng tăng tính thấm và giãn mao mạch, kết quả là gây ra phản ứng viêm.
Với những người bị viêm đại tràng, dung nạp thực phẩm dị ứng khiến các triệu chứng của bệnh trở nên trầm trọng hơn. Một số trường hợp nặng còn gặp phải tình trạng loét hoặc thậm chí là xuất huyết.
Đừng bỏ qua: Viêm đại tràng uống sữa được không? Loại sữa nào phù hợp?
5. Tránh thực phẩm sống tái, khó tiêu hóa
Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên tránh sử dụng thực phẩm sống tái (sashimi, tiết canh, gỏi,…). Hầu hết các thực phẩm chưa được nấu chín hoàn toàn đều chứa nhiều ký sinh trùng, vi trùng, virus và nấm. Vì vậy để tránh bệnh tiến triển theo chiều hướng xấu, nên ăn chín uống sôi trong thời gian điều trị viêm đại tràng.
Đồng thời, nên hạn chế sử dụng các loại thực phẩm khó tiêu hóa như thịt cừu, trái cây sấy, các món ăn lạ,… Các loại thực phẩm kể trên có thể khiến tình trạng chướng bụng và đầy hơi trở nên nghiêm trọng hơn.
Một số lưu ý khi lên thực đơn cho người bị viêm đại tràng?
Những trường hợp bị viêm đại tràng nên ăn như thế nào để vừa giữ được cơ thể khỏe mạnh lại vừa giúp tình trạng bệnh được cải thiện là câu hỏi thắc mắc của nhiều người. Dưới đây là những nguyên tắc giúp các bạn bổ sung thực phẩm một cách lành mạnh và khoa học. Cụ thể:
- Chất đạm: 1g/kg/ngày.
- Năng lượng: Khoảng 30 – 35 Kcal/kg 1 ngày.
- Chất béo: Không quá 15g/ngày.
- Nên bổ sung đủ nước cùng các loại thực phẩm giàu vitamin, khoáng chất cho cơ thể.
Bên cạnh lên thực đơn hàng ngày cũng như có một chế độ ăn uống khoa học thì bệnh nhân cũng nên tuân thủ theo một số quy tắc để đảm bảo hiệu quả điều trị khi bị viêm đại tràng như sau:
- Ăn uống điều độ: Nên ăn đúng giờ, đúng bữa.
- Không ăn quá no: Việc ăn quá no sẽ khiến bụng bị căng tức, làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa.
- Ăn chậm, nhai kỹ: Việc này sẽ giúp thức ăn được tiêu hóa một cách dễ dàng và nhanh chóng hơn.
- Vệ sinh tay sạch sẽ: Nên vệ sinh tay sạch sẽ khi nấu ăn và trước khi ăn để đảm bảo an toàn, tránh bị nhiễm khuẩn.
Hy vọng qua những thông tin giải đáp “Viêm đại tràng nên ăn gì, kiêng gì?”, bệnh nhân có thể dễ dàng xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để cải thiện sức khỏe và hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng của bệnh. Bên cạnh vấn đề dinh dưỡng, cần tích cực điều trị y tế và thay đổi các thói quen xấu để kiểm soát bệnh hoàn toàn.
Tham khảo thêm:
- Thuốc Đông y chữa viêm đại tràng lưu truyền
- Biểu hiện viêm đại tràng góc gan: Có nguy hiểm không?