Hướng Dẫn Phân Biệt U Xơ Tử Cung Và Lạc Nội Mạc Tử Cung

U xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung đều là những bệnh lý thường gặp ở chị em phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nhiều chị em thường nghe đến hai căn bệnh này nhưng không thể hình dung sự khác biệt giữa chúng. Nếu chị em đang băn khoăn không biết nên phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung như thế nào, có thể tham khảo các thông tin dưới đây. 

Giải đáp chi tiết: Phụ Nữ Đang Bị Rong Kinh Có Đi Khám Được Không?

Phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung

U xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung là những bệnh lý phụ khoa phổ biến, có triệu chứng bệnh tương đối giống nhau nên dễ bị nhầm lẫn. Tuy nhiên, thực tế, về mặt bệnh lý đây là hai bệnh hoàn khác nhau. Có thể phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung thông qua các đặc điểm sau:

1. Về tính chất bệnh

Chúng ta có thể dễ dàng phân biệt được u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung thông qua việc tìm hiểu tính chất bệnh.

• U xơ tử cung

Còn gọi là u cơ trơn tử cung, nhân xơ tử cung, có thể tồn tại, phát triển đơn lẻ hoặc chụm lại thành đám. Khối u này hình thành từ tế bào cơ trơn tử cung, khi tế bào này phân chia nhiều lần, phát triển và tăng sinh quá mức, tạo thành một khối đàn hồi vững chắc.

U xơ tử cung đa phần là các khối u vững chắc, có thể xuất hiện ở trong cơ tử cung, dưới niêm mạc hoặc dưới thanh mạc tử cung. Theo ước tính, ở Việt Nam, tỷ lệ mắc u xơ tử cung chiếm 18 – 20% các bệnh lý phụ khoa và con số này đang có xu hướng ngày càng gia tăng.

• Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các mô tương tự như lớp niêm mạc bên trong tử cung phát triển ngay tại tử cung hoặc bên ngoài tử cung. Thường thì các mô này sẽ phát triển trên những cơ quan khác trong khung chậu hoặc khoang bụng.

Nội mạc tử cung là thuật ngữ để chỉ cho lớp niêm mạc lót bên trong tử cung, chịu ảnh hưởng của hormone sinh dục. Khi lớp mô lót này phát triển bên ngoài tử cung, bám vào các cơ quan vùng chậu như buồng trứng, ống dẫn trứng… thì gọi là lạc nội mạc tử cung.

Cụ thể, thay vì phát triển bên trong tử cung, sau đó bong ra ngoài theo chu kỳ kinh nguyệt thông thường, các niêm mạc này lại xâm lấn đến buồng trứng, ruột, bàng quang, phổi… Hậu quả là tạo thành các u nang, sẹo hoặc đôi khi gây kết dính với những cơ quan khác gây hình thành nên u lạc nội mạc tử cung.

2. Về vị trí bệnh

Không chỉ bản chất bên khác nhau mà vị trí bệnh của u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung cũng không hề giống nhau. Cụ thể:

• U xơ tử cung

Người bệnh có thể bị một hoặc nhiều khối u có kích thước đa dạng, xuất hiện ở dưới niêm mạc tử cung, nằm ngay trong lòng tử cung, dưới phúc mạc, thanh mạc, ở cổ tử cung hay eo tử cung…

• Lạc nội mạc tử cung

Nội mạc tử cung thường lạc ở các vị trí như thanh mạc, phúc mạc trên bề mặt các cơ quan vùng chậu, phổ biến là ở buồng trứng, dây chằng rộng, dây chằng tử cung cùng, túi cùng sau… Một số vị trí ít phổ biến hơn là ống dẫn trứng, ruột già, bề mặt ruột non, bàng quang, niệu quản, cổ tử cung, âm đạo. Ít gặp ở phổi, màng phổi và màng ngoài tim.

Có thể bạn quan tâm: Lạc nội mạc tử cung là gì, có nguy hiểm không? Phương pháp điều trị

3. Về triệu chứng bệnh

Triệu chứng bệnh tương đối giống nhau là nguyên nhân khiến nhiều chị em dễ nhầm lẫn, khó phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung.

• U xơ tử cung

U xơ tử cung thường chỉ gây ra triệu chứng khi khối u phát triển với kích thước lớn. Các biểu hiện bệnh không quá đặc trưng, một số triệu chứng của bệnh có thể kể đến như:

• Rối loạn kinh nguyệt, máu kinh ra nhiều, rong kinh do u xơ tử cung
• Chu kỳ kinh kéo dài, bị ra nhiều khí hư do niêm mạc tử cung bị kích thích, dịch trong, có khi loãng ra nước
• Máu kinh ra nhiều gây mất máu, suy nhược cơ thể, khiến người bệnh mệt mỏi, xanh xao, hay chóng mặt
• Bụng dưới đau âm ỉ dù không phải trong chu kỳ kinh, bụng dưới to, có cảm giác nặng nề (khi khối u phát triển với kích thước lớn)
• Đau vùng thắt lưng không rõ nguyên nhân (do khối u chèn ép dây thần kinh), tiểu nhiều, tiểu rắt (nếu khối u chèn ép bàng quang, niệu đạo)
• Đôi khi bị táo bón, đại tiện khó khăn, đau khi quan hệ tình dục…

Các triệu chứng của u xơ tử cung thường không đặc trưng, tùy vào vị trí và kích thước của khối u xơ mà người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng khác nhau.

• Lạc nội mạc tử cung 

Tùy theo vị trí tổn thương lạc nội mạc mà người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng khác nhau. Các triệu chứng thường gặp ở người bị lạc nội mạc tử cung có thể kể đến như:

• Đau tiểu khung mạn tính không có chu kỳ
• Đau bụng kinh trước khi hành kinh từ 24 – 48 giờ
• Đau khi quan hệ, thường liên quan đến tổn thương lạc nội mạc ở vách trực tràng – âm đạo hoặc ở túi cùng sau, ở dây chằng tử cung
• Có thể bị đau khi đi tiểu tiện, đại tiện, đau thành bụng
• Tiểu ra máu, tiểu khó, tiểu rắt, đau vùng trên mu (nếu tổn thương mạc nội mạc xuất hiện tại bàng quang
• Nếu tổn thương tại niệu quản, có thể gây giãn tắc đài bể thận, niệu quản, ảnh hưởng chức năng thận
• Có thể gây đau chân nếu ảnh hưởng đến các dây thần kinh kết nối với háng, hông và chân, gây ra đi lại khó khăn, khập khiễng
• Nếu tổn thương tại lồng ngực có thể gây đau vai, đau ngực theo tính chu kỳ, thậm chí có thể gây ho ra máu, tràn khí màng phổi…

Đau là triệu chứng thường xuất hiện ở bệnh lạc nội mạc tử cung, có thể xảy ra khi có kinh hoặc trong bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh. Khi siêu âm, thấy hình ảnh khối trong cơ tử cung giới hạn không rõ, tử cung lớn hơn bình thường. Trong khi đó, u xơ tử cung thường không gây đau khi có kinh. Quan sát hình ảnh siêu âm thấy có một khối hỗn hợp rõ, có giới hạn rõ ràng.

[Góc tư vấn]: Phụ Nữ Bị U Xơ Tử Cung Có Đặt Vòng Được Không?

4. Về nguyên nhân gây bệnh

Lạc nội mạc tử cung được chia làm 3 loại chính là tổn thương phúc mạc bề ngoài, u nội mạc tử cung và nội mạc tử cung xâm nhập sâu. Trong đó, u nội mạc tử cung thường dễ bị nhầm lẫn với u nang buồng trứng. Nguyên nhân gây bệnh của lạc nội mà và u xơ tử cung được cho là tương đối giống nhau.

• U xơ tử cung

Bệnh chưa xác định được nguyên nhân gây bệnh chính xác. Tuy nhiên, các nghiên cứu nhận thấy rằng, u xơ tử cung có liên quan mật thiết đến sự rối loạn nội tiết tố estrogen, sự suy giảm năng lượng của tế bào.

Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ có thể thúc đẩy sự phát triển của u xơ tử cung có thể kể đến như di truyền, tuổi tác, bệnh phụ khoa, lạm dụng thuốc kháng sinh, thừa cân béo phì, chế độ ăn uống – lối sống…

• Lạc nội mạc tử cung

Cũng giống như u xơ tử cung, y học hiện đại vẫn chưa thể xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho rằng, bệnh có thể xảy ra do dòng mô kinh nguyệt chảy ngược qua ống dẫn trứng, dẫn đến các mô lắng đọng trên các cơ quan vùng chậu rồi sinh sôi và phát triển.

Ngoài ra, bệnh cũng có thể liên quan đến các yếu tố như di truyền, sự bất thường ở hệ thống miễn dịch hoặc có liên quan đến một số thủ thuật vùng bụng như cắt bỏ tử cung, mổ lấy thai… Đặc biệt, lạc nội mạc tử cung cũng có liên quan đến sự gia tăng nồng độ hormone estrogen trong cơ thể.

=>>Tham khảo thêm: Cách Điều Trị U Xơ Tử Cung Tại Nhà Đơn Giản, Hiệu Quả

5. Ảnh hưởng của bệnh

U xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung đều là những bệnh lý gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của chị em trong độ tuổi sinh sản. Việc phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung sẽ giúp chị em có các nhìn bao quát về bệnh, để có biện pháp xử lý phù hợp.

Vì là 2 bệnh khác nhau nên ảnh hưởng của hai bệnh này đến sức khỏe người bệnh cũng không giống nhau:

• U xơ tử cung

Đa phần các trường hợp u xơ tử cung là khối u lành tính, ít ảnh hưởng đến sức khỏe của chị em khi khối u có kích thước nhỏ. Khi khối u phát triển với kích thước lớn, nếu không kịp thời can thiệp và điều trị có thể gây:

• Gây thiếu máu, suy nhược: U xơ tử cung khiến niêm mạc tử cung dễ tổn thương, dẫn đến rong kinh, máu kinh ra nhiều, nếu khối u xoắn lại có thể gây đau bụng nhiều. Tình trạng này kéo dài không chỉ khiến chỉ em mệt mỏi mà còn có thể gây thiếu máu, suy nhược cơ thể.
• Ảnh hưởng đến cơ quan xung quanh: Khối u lớn có thể chèn ép dây thần kinh gây đau lưng, chèn ép bàng quang gây tiểu rắt, chèn ép đại tràng gây táo bón, tiêu chảy…
• U xơ tử cung khi mang thai: Có thể khiến thai nhi không đủ không gian phát triển, dễ bị sinh non, sảy thai, thai khó quay đầu, chuyển dạ khó khăn, băng huyết sau sinh…
• Một số vấn đề khác: Ngoài ra, u xơ tử cung còn có thể gây nguy cơ vô sinh – hiếm muộn, tỷ lệ thụ thai thấp, gây biến đổi tính chất niêm mạc tử cung, khối u xơ tử cung vôi hóa, thoái hóa, hoại tử, nhiễm trùng…

U xơ tử cung nếu được sớm phát hiện và điều trị có thể ngăn ngừa, loại bỏ được các triệu chứng bệnh. Chỉ khi khối u phát triển với kích thước lớn hoặc gây biến chứng thì mới tiến hành can thiệp điều trị bằng phương pháp nút mạch hoặc phẫu thuật.

• Lạc nội mạc tử cung

Trung bình 10 phụ nữ thì sẽ có 1 người bị lạc nội mạc tử cung. Đây là bệnh lành tính nhưng lại ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của chị em:

• Ảnh hưởng đến đời sống: Trước hết, bệnh gây đau mỗi khi đến kỳ kinh nguyệt, làm giảm hiệu quả, năng suất lao động cũng như việc học tập và sinh hoạt cá nhân.
• Ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình: Bệnh gây đau khi quan hệ tình dục, ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình. Một số chị em đau đến mức trầm cảm, lo âu, cần phải tìm đến các liệu pháp chăm sóc sức khỏe tâm thần.
• Gây vô sinh – hiếm muộn: Tỉ lệ chị em vô sinh có liên quan đến bệnh lý này chiếm tỉ lệ 30 – 50%. Các tổn thương của bệnh gây biến đổi giải phẫu tiểu khung, khiến loa vòi không đón được noãn chín, dẫn đến noãn không được đưa về buồng tử cung do vòi tử cung tắc dính. Ngoài ra còn làm biến đổi sự phát triển của nang noãn, ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi, cũng là nguyên nhân gây vô sinh.

[Giải đáp chi tiết]: Chữa U Xơ Tử Cung Bằng Nước Dứa Có Thật Sự Hiệu Quả?

6. Về phương pháp điều trị

Dù nghi ngờ mắc u xơ tử cung hay lạc nội mạc tử cung, chị em cũng cần sớm thăm khám để được chẩn đoán và can thiệp điều trị kịp thời. Không chỉ có thể phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung qua tính chất, triệu chứng bệnh mà mỗi bệnh lý, mỗi trường hợp cũng sẽ có những biện pháp điều trị khác nhau.

• U xơ tử cung

Sau khi thăm khám, chẩn đoán và đưa ra kết luận chính xác, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị u xơ tử cung phù hợp. Các biện pháp thường là:

• Sử dụng thuốc: Thường được chỉ định cho trường hợp khối u xơ kích thước nhỏ, chưa gây biến chứng. Các thuốc thường được sử dụng là thuốc kháng estrogen, thuốc chống viêm không steroid, thuốc giảm đau, tránh thai, điều chỉnh nồng độ hormone…
• Can thiệp ngoại khoa: Với trường hợp khối u xơ phát triển nhanh, kích thước lớn hoặc gây biến chứng, bệnh nhân sẽ được chỉ định can thiệp bằng các phương pháp như nút mạch, thuyên tắc mạch máu, MRI HIFU, phẫu thuật u xơ tử cung (bóc tách u xơ, cắt một phần hoặc toàn bộ tử cung)

Ngoài ra, người bị u xơ tử cung có thể điều trị u xơ bằng thuốc nam hoặc các phương pháp đông y điều trị u xơ tử cung.

• Lạc nội mạc tử cung 

Lạc nội mạc tử cung không có cách chữa khỏi hoàn toàn. Các phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào việc cải thiện triệu chứng bệnh, chỉ can thiệp ngoại khoa với trường hợp nghiêm trọng. Một số phương pháp điều trị lạc nội mạc tử cung có thể kể đến như:

• Dùng thuốc: Các thuốc thường được chỉ định là thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen hoặc naproxen. Có thể kết hợp với tắm nước ấm, châm cứu, massage, chườm nóng, tập thể dục đều đặn…
• Điều trị nội tiết: Sử dụng liệu pháp nội tiết để làm giảm lượng estrogen trong cơ thể, tuy nhiên, phương pháp này có thể ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt. Các thuốc thường được sử dụng là viên tránh thai kết hợp hoặc dùng progestin…
• Phẫu thuật bảo tồn: Là phương pháp giúp loại bỏ hoặc phá hủy sự phát triển của nội mạc tử cung. Thường là phẫu thuật nội soi ổ bụng để bóc bỏ các khối lạc nội mạc đang phát triển.
• Phẫu thuật cắt bỏ tử cung: Là giải pháp điều trị cuối cùng cho trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ sẽ cắt hoàn toàn tử cung, cổ tử cung thậm chí cả buồng trứng và loại bỏ các mô bị tổn thương xung quanh.

Biện pháp phòng ngừa u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung

Có thể thấy, việc phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung tương đối đơn giản, đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau, từ tính chất, vị trí bệnh đến triệu chứng, ảnh hưởng đến phương pháp điều trị. Nhìn chung, hai bệnh này là những bệnh lý phụ khoa phổ biến, thường gặp, chúng ta có thể sớm phòng ngừa bằng cách:

• U xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung đều có liên quan đến sự gia tăng nội tiết tố estrogen trong cơ thể. Do đó, cách tốt nhất để phòng ngừa là ngăn ngừa rối loạn nội tiết tố bằng cách kiểm soát, ổn định cân nặng, xây dựng chế độ ăn uống – lối sống khoa học, hợp lý.
• Hạn chế ăn nhiều thịt đỏ vì các loại thịt này làm tăng hàm lượng estrogen trong cơ thể. Nên tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây, đặc biệt là rau họ cải, rau có màu xanh đậm, các loại thịt trắng (thịt gia cầm, cá), các thực phẩm giàu vitamin D…
• Cân đối thời gian làm việc và nghỉ ngơi, tránh căng thẳng, mệt mỏi quá mức, nên giữ tinh thần thư thái, thoải mái.
• Ngủ đúng giờ, đủ giấc, hạn chế thức khuya, luyện tập thể dục thể thao đều đặn, đúng mức, mang thai và sinh đẻ trong độ tuổi phù hợp để ngừa nguy cơ mắc bệnh.
• Thực hiện kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị khi bệnh còn ở giai đoạn sớm.

Trên đây là hướng dẫn cách phân biệt u xơ tử cung và lạc nội mạc tử cung mà chị em có thể tham khảo. Mặc dù đây đều là những bệnh lý lành tính nhưng cũng sẽ gây ra ảnh hưởng nhất định đến sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe của chị em. Do đó, chúng ta tuyệt đối không nên chủ quan khi có dấu hiệu bệnh hoặc được chẩn đoán mắc những bệnh lý này.

=>>Xem ngay: Cách phân biệt bệnh u xơ tử cung và u nang buồng trứng