Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến mức độ và tần suất của tình trạng đau thượng vị. Để xây dựng thực đơn ăn uống phù hợp, hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả, bạn cần nắm bắt rõ vấn đề đau thượng vị nên ăn gì, kiêng gì tốt nhất? Bài viết sau sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết thắc mắc này.
Mối liên hệ giữa chế độ ăn và đau thượng vị dạ dày
Đau thượng vị là tình trạng cơn đau khởi phát ở vùng thượng vị (vị trí của dạ dày – vùng bụng nằm trên rốn và dưới xương ức). Đây là triệu chứng thường gặp của các bệnh lý tiêu hóa như loét dạ dày tá tràng, trào ngược dạ dày thực quản, chứng khó tiêu chức năng, hội chứng Zollinger-Ellison, viêm dạ dày – ruột,…
Như đã biết, chức năng chính của dạ dày là tiếp nhận và tiêu hóa thức ăn từ thực quản. Để thực hiện chức năng này, dạ dày phải sản sinh dịch vị (HCl, pepsin) và tăng nhu động (co bóp). Tuy nhiên, một số loại thực phẩm và thức uống có thể khiến dạ dày co bóp bất thường và tăng tiết dịch vị quá mức. Hệ quả là làm bùng phát cơn đau ở vùng thượng vị và một số triệu chứng đi kèm như đầy hơi, chướng bụng, buồn nôn, nôn mửa,…
Chế độ dinh dưỡng được xem là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát đau thượng vị dạ dày do nhiều nguyên nhân khác nhau. Xây dựng thực đơn ăn uống hợp lý có thể giảm đau vùng thượng vị do thói quen ăn uống thiếu khoa học (dùng thức ăn cay nóng, ăn quá no hoặc quá đói, dùng nhiều rượu bia), stress, do dùng thuốc chống viêm hoặc do các vấn đề ở dạ dày.
Với bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày, chế độ dinh dưỡng khoa học có thể mang đến nhiều lợi ích như:
- Giảm nhẹ cơn đau và cải thiện tần suất – mức độ cơn đau bùng phát
- Một số loại thực phẩm có khả năng chống viêm và kháng khuẩn tự nhiên còn có thể kiểm soát đau thượng vị dạ dày và các triệu chứng đi kèm một cách rõ rệt
- Ổn định chức năng bài tiết dịch vị và nhu động của dạ dày
- Tạo điều kiện thuận lợi để tổn thương ở niêm mạc (sung huyết, loét, xuất huyết,…) phục hồi và tái tạo hoàn toàn
- Tăng cường hoạt động tiêu hóa, cải thiện và nâng cao sức khỏe. Qua đó phòng ngừa suy nhược, sụt cân do đau thượng vị kéo dài
Xây dựng thực đơn ăn uống hợp lý là bước quan trọng trong kiểm soát đau thượng vị và các vấn đề khác ở dạ dày. Nếu không kết hợp với chế độ dinh dưỡng, tổn thương ở dạ dày có xu hướng chậm lành hoặc thậm chí có thể tiến triển nặng ngay khi can thiệp các biện pháp điều trị.
Xem thêm: Hiện tượng nóng rát vùng thượng vị do đâu? Cách khắc phục tốt nhất?
Bị đau thượng vị nên ăn gì để hỗ trợ giảm đau hiệu quả?
Đau thượng vị dạ dày nên ăn gì là mối bận tâm của nhiều bệnh nhân. Bởi ngoài tác dụng cung cấp dinh dưỡng, một số loại thực phẩm lành mạnh còn có tác dụng thấm hút dịch vị, giảm kích thích lên vết loét và ngăn ngừa cơn đau bùng phát hiệu quả. Hơn nữa, bổ sung thực phẩm phù hợp còn hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ phục hồi và tái tạo niêm mạc dạ dày.
Để hỗ trợ quá trình điều trị, bệnh nhân bị đau thượng vị nên dùng các thực phẩm sau:
1. Các loại thực phẩm giàu tinh bột
Tinh bột là một trong những thành phần sinh năng lượng bên cạnh protein (đạm) và chất béo. Ngoài tác dụng cung cấp nguồn năng lượng dồi dào, thực phẩm giàu tinh bột (cơm, cháo, bánh mì, khoai lang, khoai tây, yến mạch,…) còn có khả năng hấp thu dịch vị và hạn chế tình trạng dạ dày tăng tiết axit.
Do đó, bữa ăn của người bị đau thượng vị nên có các loại thực phẩm giàu tinh bột để dịch vị được trung hòa, tránh tình trạng kích thích lên vết loét và gây đau. Tuy nhiên khi chế biến, cần nấu mềm nhừ để giảm áp lực lên dạ dày. Đồng thời giúp tá tràng và đại tràng dễ dàng hấp thu chất dinh dưỡng và tránh táo bón.
Khi cơn đau bùng phát, bệnh nhân cũng có thể giảm đau bằng cách dùng một chén cháo nhỏ hoặc ăn vài mẩu bánh mì mềm. Tinh bột trong các loại thực phẩm này sẽ thấm hút nhanh dịch vị. Từ đó giảm tác động của pepsin và HCl (các thành phần có trong dịch vị) lên niêm mạc dạ dày.
Đọc ngay: Dạ dày nóng rát vùng thượng vị: Nguyên nhân và cách khắc phục tốt nhất
2. Các loại rau xanh tốt cho người đau thượng vị
Người bị đau thượng vị nên ăn gì? Đáp án là rau xanh, đây là loại thực phẩm lành mạnh, giàu chất xơ, nước, chất khoáng và vitamin. Nhóm thực phẩm này được khuyến khích bổ sung vào chế độ ăn hằng ngày để hỗ trợ tiêu hóa thức ăn, cân bằng hệ vi sinh đường ruột và phòng ngừa tình trạng táo bón. Ngoài ra, rau xanh còn mang đến nhiều lợi ích đối với bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày.
Rau xanh là thực phẩm dễ tiêu hóa nên hầu như không gây áp lực lên dạ dày và đường ruột. Bên cạnh đó, chất xơ và lượng nước trong nhóm thực phẩm này còn có tác dụng kiềm hóa dịch vị và giảm lượng axit dư thừa trong dạ dày. Nhờ vậy, bệnh nhân có thể phòng ngừa được tình trạng đau thượng vị khi bụng đói và sau khi ăn no.
Hơn nữa, chất xơ trong các loại rau xanh còn giúp làm sạch ống tiêu hóa, tăng thải trừ hại khuẩn qua đường phân và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Do đó, bệnh nhân bị đau thượng vị – đặc biệt là trong trường hợp đi kèm với nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) nên bổ sung rau xanh vào chế độ ăn hằng ngày để tăng cường tiêu hóa và hỗ trợ loại trừ hại khuẩn.
Bệnh nhân bị đau thượng vị nên dùng các loại rau xanh mềm và dễ tiêu hóa như rau lang, rau dền, rau ngót, mồng tơi, súp lơ, rau cải,… Tuy nhiên, cần tránh ăn quá nhiều rau xanh một cách đột ngột. Bổ sung một lượng lớn chất xơ có thể gây ra tình trạng đầy hơi, chướng bụng và kích thích cơn đau ở vùng thượng vị bùng phát.
3. Hoa quả – Nhóm thực phẩm tốt cho người bị đau thượng vị
Bên cạnh đó, bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày cũng nên thêm các loại hoa quả (trái cây) vào chế độ ăn hằng ngày. Tương tự như rau xanh, trái cây cũng là nguồn cung cấp chất xơ, vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Tuy nhiên khi đau thượng vị, bệnh nhân tránh dùng trái cây có vị chua và nhiều axit. Thay vào đó, nên sử dụng các loại quả có độ pH kiềm như dưa hấu, dừa, dưa gang, bơ,… để làm dịu cơn đau và giảm dịch vị dư thừa.
Chất xơ trong các loại trái cây còn hỗ trợ điều hòa nhu động ruột, phòng ngừa táo bón, đầy hơi và khó tiêu. Do đó, bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày nên tăng cường nhóm thực phẩm này để ổn định chức năng tiêu hóa và giảm nhẹ các triệu chứng của bệnh.
Ngoài các thành phần dinh dưỡng, hoa quả còn chứa nhiều hợp chất thực vật có tác dụng kháng viêm và chống oxy hóa như quercetin, flavonoid, phytochemical, polyphenol, beta-carotene, vitamin C,… Bổ sung các thành phần này thường xuyên có thể giảm nhẹ tình trạng sung huyết và đẩy nhanh tốc độ làm lành của niêm mạc dạ dày.
Đối với bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày, thời điểm ăn trái cây phù hợp nhất là sau các bữa ăn chính khoảng 1 – 2 giờ đồng hồ. Khác với người khỏe mạnh, người bị đau thượng vị thường gặp phải tình trạng tiết axit nhiều bất thường. Do đó, dùng trái cây sau bữa ăn chính có thể hấp thu dịch vị dư thừa, giảm cảm giác đói và phòng ngừa cơn đau bùng phát.
Có thể bạn cần: Cách làm giảm cơn đau thượng vị an toàn 2023
4. Đau thượng vị nên ăn gì? Thực phẩm chứa lượng đạm vừa phải
Tương tự như tinh bột, đạm (protein) là thành phần dinh dưỡng sinh năng lượng. Bên cạnh các món ăn từ tinh bột, bệnh nhân nên dùng cùng với một số thực phẩm chứa hàm lượng đạm vừa phải như thịt gà, nấm, trứng, thịt lợn,… để cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng cần thiết.
Tuy nhiên, cần tránh dùng thực phẩm quá giàu đạm như thịt dê, thịt cừu. Bởi đạm là thành phần dinh dưỡng khó tiêu hóa nên có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác.
Ngoài tác dụng cung cấp năng lượng và dinh dưỡng cho cơ thể, đạm còn là thành phần cần thiết để tổng hợp collagen – một loại protein đặc biệt có vai trò liên kết các mô và niêm mạc. Bệnh nhân bị đau thượng vị do viêm loét dạ dày tá tràng nên bổ sung thực phẩm chứa đạm để đẩy nhanh tốc độ làm lành vết thương và ngăn ngừa vết loét lan rộng.
5. Thực phẩm giàu Omega 3
Omega là chất béo lành mạnh mang đến nhiều công dụng đối với cơ thể. Đây cũng là đáp án cho câu hỏi đau thượng vị ăn gì. Thành phần này có khả năng cải thiện thị lực, tăng cường sức khỏe tim mạch, phòng ngừa các vấn đề về xương khớp, duy trì sức khỏe làn da, tóc và móng. Ngoài ra, Omega 3 còn mang đến nhiều lợi ích đối với các vấn đề về thực quản và dạ dày.
Omega 3 vốn là chất béo nên có kết quả lỏng, nhẹ và trơn. Khi dung nạp vào cơ thể, Omega 3 tạo thành lớp màng giúp bảo vệ thực quản và dạ dày khỏi tác động từ HCl và pepsin từ dịch vị. Qua đó giúp phòng ngừa và giảm nhẹ mức độ cơn đau cùng với một số triệu chứng đi kèm.
Ngoài ra, Omega 3 còn là thành phần có khả năng chống viêm tự nhiên. Tác dụng này đã được nghiên cứu và chứng minh qua nhiều thực nghiệm lâm sàng. Hiện nay, các viên uống bổ sung Omega 3 đã được ứng dụng để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh lý gây viêm cấp – mãn tính.
Với tác dụng chống viêm tự nhiên, thực phẩm giàu Omega 3 có thể giảm phần nào mức độ sung huyết ở niêm mạc dạ dày, tá tràng và thực quản. Đây là điều kiện thuận lợi để tế bào biểu mô tái tạo và phục hồi hoàn toàn. Các loại thực phẩm giàu Omega 3 tốt cho người bị đau thượng vị bao gồm cá hồi, quả bơ, hạt óc chó, hạnh nhân, cá thu, dầu ô liu,…
Chia sẻ thêm: Đau vùng thượng vị buồn nôn, đầy hơi do đâu?
6. Các thực phẩm chứa probiotic (lợi khuẩn)
Probiotic (lợi khuẩn) có trong nhiều loại thực phẩm như sữa chua, kim chi, miso, trà lên men,… Lợi khuẩn có vai trò chính là cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm táo bón và đầy hơi, khó tiêu.
Nhiều bệnh nhân lo ngại dùng thực phẩm giàu probiotic có thể khiến đau thượng vị chuyển biến nặng hơn. Tuy nhiên trên thực tế, lượng axit trong các loại thực phẩm này không đáng kể nên ít khi bùng phát cơn đau. Ngoài ra, bệnh nhân cũng có thể dùng kèm sữa chua, kim chi,… cùng với các thực phẩm chứa tinh bột và chất xơ để giảm kích thích lên dạ dày.
Probiotic được biết đến với nhiều lợi ích cho đường ruột. Ngoài ra, bổ sung lợi khuẩn thường xuyên cũng có thể góp phần đẩy lùi đau thượng vị do các bệnh lý ở dạ dày gây ra. Cụ thể, lợi khuẩn giúp tăng nhu động tá tràng và đại tràng. Qua đó giảm thời gian thức ăn ở bên trong dạ dày, hạn chế tình trạng thức ăn ma sát lên vết loét dẫn đến đau và khó chịu.
Ngoài ra, axit lactic có trong thực phẩm giàu lợi khuẩn còn có vai trò kìm hãm sự phát triển quá mức của vi khuẩn Helicobacter pylori (Hp) – tác nhân chính gây triệu chứng viêm loét dạ dày tá tràng và gián tiếp làm tăng nguy cơ ung thư, xuất huyết dạ dày. Hơn nữa, probiotic và axit lactic trong nhóm thực phẩm này còn giúp cơ thể tiêu hóa và hấp thu tối ưu dinh dưỡng trong thức ăn.
7. Đau thượng vị ăn gì? Thực phẩm có đặc tính chống viêm, kháng khuẩn
Như đã đề cập, ngoài tác dụng cung cấp dinh dưỡng và năng lượng cho cơ thể, một số loại thực phẩm còn có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn tự nhiên. Bổ sung các loại thực phẩm này có thể làm giảm mức độ sung huyết, đồng thời đẩy nhanh tiến độ phục hồi và tái tạo niêm mạc.
Các thực phẩm có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm bệnh nhân bị đau thượng vị nên bổ sung:
- Mật ong
- Nghệ (bột nghệ hoặc nghệ tươi)
- Gừng
- Hoa cúc
- Nha đam
Bệnh nhân có thể dùng các món ăn, thức uống từ những thực phẩm kể trên. Hoặc tận dụng thực phẩm tự nhiên để thực hiện bài thuốc chữa đau thượng vị tại nhà.
Tìm hiểu thêm: Đau bụng đi ngoài sau khi uống rượu bia là dấu hiệu của bệnh gì?
8. Đau thượng vị nên ăn gì? Ngũ cốc chưa qua tinh chế
Theo các chuyên gia y tế, hầu hết các loại ngũ cốc nguyên hạt (chưa qua tinh chế) có hàm lượng vitamin và khoáng chất rất dồi dào. Hơn nữa nhóm thực phẩm này cũng chứa lượng chất xơ cao, có công dụng điều hòa nhu động ruột và thấm hút dịch vị dư thừa. Từ đó làm giảm nhanh các cơn đau thượng vị.
Một số chất chống oxy hóa có trong ngũ cốc nguyên hạt giúp phục hồi hiệu quả những ổ viêm loét, làm dịu vùng niêm mạc thực quản đang bị tổn thương, đồng thời ức chế hiện tượng trào ngược.
Không những vậy nhóm thực phẩm này còn giúp người bệnh duy trì vóc dáng, cân nặng, kiểm soát đường huyết, huyết áp cũng như giảm nguy cơ mắc bệnh lý mãn tính.
9. Nên uống nhiều nước
Người bị đau thượng vị nên bổ sung đủ từ 2-2,5 lít nước mỗi ngày để giúp giảm nồng độ axit trong dịch vị, đồng thời làm sạch thức ăn thừa còn tồn đọng trong niêm mạc thực quản. Ngoài ra uống đủ nước mỗi ngày cũng giúp hoạt động đường ruột trở nên trơn tru hơn, làm mềm thức ăn, hỗ trợ khả năng tiêu hóa dạ dày và phòng ngừa táo bón hiệu quả.
Bên cạnh nước lọc bạn có thể thay thế bằng các loại nước ép trái cây, rau củ tươi, hoặc một số loại trà không chứa caffeine như trà mật ong, trà táo, trà gừng bạc hà,… Những thức uống này không chỉ bù nước mà còn giúp cung cấp vitamin và khoáng chất cho cơ thể, cân bằng điện giải, rất tốt cho người đau thượng vị.
Đọc ngay: Đau quặn bụng từng cơn vùng thượng vị do đâu?
10. Đau thượng vị ăn gì tốt? Thực phẩm thanh nhiệt
Những thực phẩm có thể làm mát, thanh lọc cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa phải kể đến như rau má, bí đao, sữa chua,… Với những người có cơ địa gầy nên bồi bổ bằng các món ăn như heo hầm đậu xanh, hạt sen nấu đậu xanh, bắp cải cuốn thịt nạc, hay bí đao hầm vịt,…
Với những người thường xuyên mất ngủ có thể cải thiện bằng các món như heo hầm hạt sen hoặc táo đỏ, rau nhút nấu canh xương, xương lợn nấu củ sen, bí đỏ hầm đậu phộng,… Nếu bạn khó tiêu nên ăn nhiều lá mơ lông, nghệ, rau mùi, uống lá vối,…
Kiêng ăn gì khi bị đau thượng vị để tránh bệnh bùng phát?
Ngoài việc bổ sung các thực phẩm lành mạnh, đau thượng vị nên kiêng ăn gì để tránh bùng phát cũng là vấn đề được nhiều bệnh nhân quan tâm. Trên thực tế, chế độ ăn thiếu lành mạnh chính là nguyên nhân và đồng thời là yếu tố khiến tình trạng đau thượng vị trở nên nghiêm trọng hơn.
Do đó song song với việc bổ sung thực phẩm tốt cho dạ dày, bệnh nhân bị đau thượng vị cũng cần kiêng cữ các thực phẩm và thức uống sau:
1. Thực phẩm làm tăng tiết axit
Đau thượng vị có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau như stress, hút thuốc lá, thức khuya,… Tuy nhiên, nguyên nhân trực tiếp gây bùng phát cơn đau là do tăng tiết dịch vị quá mức. Dịch vị là chất lỏng được dạ dày sản xuất nhằm làm mềm và tiêu hóa thức ăn. Tuy nhiên nếu sản xuất quá nhiều, dịch vị có thể bào mòn chất nhầy và gây kích ứng, viêm, loét niêm mạc dạ dày.
Do đó để tránh cơn đau bùng phát, bệnh nhân cần hạn chế các thực phẩm làm tăng tiết axit như:
- Các loại trái cây có vị chua như cam, chanh, me, cóc, xoài chua, dứa,…
- Nước ngọt có gas, soda
- Các loại hoa quả còn xanh chứa nhiều mủ như đu đủ xanh, hồng xanh,…
Chia sẻ cho bạn: Đau vùng thượng vị về đêm là dấu hiệu của bệnh gì?
2. Thực phẩm cứng, khó tiêu hóa
Tương tự như thực phẩm làm tăng tiết axit, bệnh nhân bị đau thượng vị dạ dày cũng cần tránh dùng các loại thực phẩm cứng và khó tiêu hóa. Thực phẩm khô cứng (trái cây sấy, đồ sấy khô,…) không chỉ có hại cho sức khỏe răng miệng mà còn kích thích đau thượng vị bùng phát. Nguyên nhân là do các mảnh thức ăn ma sát với vết loét khiến dạ dày co bóp bất thường và gây đau.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cũng cần hạn chế dùng thức ăn khó tiêu hóa (thịt cừu, thịt đà điểu, thịt dê, bào ngư,…). Khác với người khỏe mạnh, người bị đau thượng vị có chức năng tiêu hóa kém. Dung nạp các thực phẩm kể trên có thể làm tăng áp lực lên dạ dày khiến cho vết loét chậm lành, dạ dày co bóp, tăng tiết dịch vị quá mức và kết quả là gây bùng phát cơn đau ở vùng thượng vị.
3. Món ăn chứa nhiều gia vị, đồ muối chua
Món ăn chứa nhiều gia vị (giấm, tỏi, ớt, tiêu, mù tạt,…) và đồ muối chua (dưa muối, hành muối, cà muối,…) đều tác động xấu đến các bệnh lý dạ dày và đường ruột. Do đó khi bị đau thượng vị, bệnh nhân nên tránh dùng các thực phẩm này.
Nếu sử dụng thường xuyên, vết loét ở dạ dày có thể tiến triển nặng gây xuất huyết dạ dày hoặc thậm chí là thủng dạ dày. Hơn nữa, các món ăn chứa gia vị cay nóng và đồ muối chua còn làm tăng áp lực lên gan, tuyến tụy và đường ruột. Vì vậy, để bảo vệ cơ quan tiêu hóa nói chung và dạ dày nói riêng, bệnh nhân nên hạn chế các loại thực phẩm kể trên.
4. Rượu bia và đồ uống chứa caffeine
Ngoài các loại thực phẩm kể trên, bệnh nhân cũng cần tránh dùng đồ uống chứa caffeine và rượu bia. Các thức uống này đều có thể kích thích dạ dày tăng tiết dịch vị quá mức, từ đó thúc đẩy tốc độ ăn mòn niêm mạc và khiến vết loét tiến triển nặng. Ngay sau khi dùng các thức uống chứa cồn và caffeine, cơn đau thượng vị và một số triệu chứng đi kèm có thể bùng phát dữ dội.
Đặc biệt, bệnh nhân cần kiêng cữ tuyệt đối đồ uống chứa cồn. Thức uống này không chỉ khiến dạ dày tăng tiết dịch vị quá mức mà còn trực tiếp ăn mòn chất nhầy bảo vệ dạ dày và gây kích ứng tế bào biểu mô. Dùng quá nhiều rượu bia có thể khiến cơn đau nặng dần về mức độ – tần suất, đồng thời tăng nguy cơ xuất huyết và thủng dạ dày.
Đọc thêm: Viêm Dạ Dày Cấp Là Gì? Có Nguy Hiểm Không? Điều Trị Thế Nào?
5. Thức ăn sống (gỏi, tiết canh, sashimi)
Đây là những thực phẩm chứa hàm lượng dinh dưỡng rất cao, thế nhưng chưa được nấu chín nên có thể chứa giun sán, nấm, vi khuẩn, ký sinh trùng,… Với những người đang bị đau thượng vị, các tác nhân này có thể gây nên tình trạng xuất huyết, tiêu chảy, khó tiêu, thậm chí là ngộ độc thực phẩm.
6. Kiêng ăn thực phẩm dễ gây dị ứng
Khi bị dị ứng thực phẩm, hệ miễn dịch của bạn sẽ suy giảm, có xu hướng đối kháng với thành phần trong đồ ăn bằng cách tăng kháng nguyên, phóng thích histamine ra khỏi phức hợp với protein.
Ngoài các triệu chứng như nổi mề đay, ngứa ngáy, phát ban, histamine còn gây ra tình trạng viêm, phù nề cổ họng, thực quản, kích thích dạ dày, đường ruột co bóp một cách bất thường.
Vì thế việc ăn những thực phẩm dễ gây dị ứng có thể làm triệu chứng bệnh lý đau thượng vị trở nên nghiêm trọng hơn. Lời khuyên cho bạn lúc này chính là hạn chế tối đa việc ăn thực phẩm dị ứng, cụ thể như hải sản, mè hay đậu phộng,…
7. Không ăn những loại thực phẩm chế biến sẵn
Thực phẩm chế biến sẵn rất tiện lợi, giúp bạn tiết kiệm tối đa thời gian. Hơn nữa nó được chế biến với nhiều loại gia vị, phù hợp với khẩu vị nhiều người nên rất được ưa thích. Tuy nhiên những thực phẩm chế biến sẵn thường chứa rất nhiều chất bảo quản, muối khiến dạ dày khó tiêu hóa, cần tăng cường hoạt động co bóp và tiết dịch.
Những điều này vô tình đã gây ra ảnh hưởng xấu đến dạ dày, là nguyên nhân chính của các cơn đau thượng vị dữ dội. Một số thực phẩm chế biến sẵn mà người bị đau thượng vị nên kiêng như: Xúc xích, lạp xưởng, thịt xông khói, đồ đóng hộp, khoai tây chiên,…
Vì thế để đảm bảo an toàn tối đa cho đường tiêu hóa nói chung cũng như căn bệnh đau thượng vị nói riêng, người bệnh nên hạn chế dung nạp những thực phẩm đã nêu trên. Ngoài ra người bệnh có thể xin ý kiến của bác sĩ để tránh những thức ăn không tốt.
Tư vấn thêm: Nguyên nhân gây đau thượng vị sau ăn do đâu? có nguy hiểm không?
Lưu ý khi ăn uống cho người bị đau thượng vị dạ dày
Đau thượng vị là dấu hiệu cho thấy dạ dày bị tổn thương và giảm chức năng tiêu hóa. Vì vậy khi xây dựng chế độ dinh dưỡng, bệnh nhân cần lưu ý một số vấn đề sau:
- Ăn chín uống sôi, tuyệt đối không dùng thức ăn tái và sống. Bởi các loại thực phẩm chứa được nấu chín thường chứa virus, nấm và ký sinh trùng. Các tác nhân này có thể xâm nhập vào vết loét khiến vết loét ăn sâu và gây chảy máu hoặc thậm chí là thủng dạ dày.
- Cần lựa chọn thực phẩm sạch, có nguồn gốc rõ ràng, không chứa dư lượng thuốc trừ sâu và chất bảo quản. Dùng thực phẩm bẩn, không rõ xuất xứ có thể gây rối loạn tiêu hóa và bùng phát cơn đau ở vùng thượng vị.
- Nên chia nhỏ bữa ăn và giảm khối lượng thức ăn mỗi bữa để làm giảm áp lực lên dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác. Thói quen này có thể làm giảm mức độ – tần suất cơn đau bùng phát. Đồng thời giúp hệ tiêu hóa hấp thu tối ưu chất dinh dưỡng có trong thực phẩm.
- Ngoài ra, bệnh nhân cần chú ý ăn chậm nhai kỹ, tránh vận động mạnh và nằm ngay sau khi ăn.
- Ưu tiên các hình thức chế biến không dùng nhiều dầu mỡ và gia vị như súp, cháo, canh, luộc, hấp,… Tránh dùng món ăn nướng, chiên và xào.
- Đa dạng thực phẩm trong các bữa ăn để cung cấp đầy đủ dinh dưỡng cho cơ thể, tránh tình trạng sụt cân và suy nhược.
- Ăn tối trước 19:00, sau đó có thể dùng thêm sữa và các món ăn nhẹ trước khi ngủ 1 giờ đồng hồ. Hạn chế ăn quá sát giờ ngủ vì có thể khiến dạ dày bị kích thích và gây bùng phát đau thượng vị vào ban đêm.
- Điều chỉnh calo trong các bữa ăn để kiểm soát cân nặng. Bởi thừa cân – béo phì cũng là một trong những nguyên nhân và yếu tố làm tăng nguy cơ bị đau thượng vị.
Bài viết đã giải đáp thắc mắc “đau thượng vị nên ăn gì, kiêng gì để hỗ trợ quá trình điều trị?”. Hy vọng những thông tin trên sẽ là cơ sở để bệnh nhân xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học và hợp lý. Bên cạnh chế độ ăn, cần chú ý sinh hoạt điều độ và can thiệp các phương pháp y tế theo hướng dẫn của bác sĩ.
Tham khảo thêm:
- Top 7 món cháo cho người bị đau dạ dày
- 11 Cách chữa đau dạ dày tại nhà giúp giảm đau nhanh nhất
