Vùng thượng vị đau nhói và lan ra sau lưng là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe như trào ngược dạ dày thực quản, loét dạ dày tá tràng, xuất huyết tiêu hóa trên,… Để có hướng điều trị phù hợp, bạn đọc cần xác định rõ nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Đau nhói vùng thượng vị và lan ra sau lưng là bị gì?
Thượng vị là vùng bụng nằm trên rốn, giữa hai xương sườn và dưới xương ức. Đây là vị trí của nhiều cơ quan quan trọng như dạ dày, thực quản, tuyến tụy, mật, gan,… Đau thượng vị là tình trạng khá phổ biến, thường xảy ra do thói quen sinh hoạt, ăn uống hoặc cũng có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe.
Thông thường, dấu hiệu đau thượng vị dạ dày chỉ xảy ra ở vùng bụng trên. Tuy nhiên ở một số trường hợp, cơn đau có thể lan sang bên trái, phải hoặc thậm chỉ lan ra sau lưng. Cơn đau ở vị trí này có tính chất khá đa dạng, dao động từ âm ỉ đến dữ dội, đau nhói, đau quặn từng cơn.
Trường hợp vùng thượng vị đau nhói, cơn đau lan ra sau lưng có thể là dấu hiệu của những vấn đề sức khỏe sau:
1. Trào ngược dạ dày thực quản
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một trong những bệnh lý có thể gây đau nhói ở vùng thượng vị, cơn đau có thể âm ỉ hoặc đau nặng và lan dần ra hai bên bụng trên và vùng lưng. GERD là tình trạng dịch vị + thức ăn bên trong dạ dày trào ngược lên thực quản và những cơ quan phía trên. Bệnh lý này thường xảy ra do cơ vòng thực quản dưới bị suy yếu.
Dịch vị dạ dày có độ pH axit nên có thể gây kích ứng niêm mạc thực quản, đồng thời kích thích phản ứng co rút của các cơ quan trong lồng ngực. Hậu quả là gây ra cơn đau nhói đột ngột ở vùng thượng vị. Đôi khi cơn đau có thể lan dần ra sau lưng kèm theo đau thắt ngực không do tim, khó thở và ho. Bên cạnh đó, bệnh trào ngược dạ dày còn gây ra một số triệu chứng khác như trớ thức ăn, nóng rát thượng vị, ợ chua, buồn nôn, đầy hơi, chướng bụng,…
Đọc thêm: Nóng rát vùng thượng vị: Nguyên nhân và cách khắc phục tốt nhất
2. Loét dạ dày tá tràng
Loét dạ dày tá tràng cũng có thể là nguyên nhân gây đau nhói vùng thượng vị và lan ra sau lưng. Đây là bệnh tiêu hóa trên thường gặp nhất ở người trưởng thành. Loét dạ dày tá tràng xảy ra khi niêm mạc dạ dày, tá tràng bị tổn thương và hình thành ổ viêm loét.
Trong trường hợp ổ loét sâu, vùng thượng vị có thể xuất hiện cơn đau nặng do tác động của pepsin, axit trong dịch vị cùng với các chất kích thích có trong thực phẩm, thức uống. Nếu xảy ra do bệnh viêm loét dạ dày tá tràng, đau nhói ở vùng thượng vị thường đi kèm với một số triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đầy hơi, chướng bụng, ăn uống kém,… Các triệu chứng của bệnh lý này bùng phát mạnh khi bụng đói và sau khi ăn no.
3. Xuất huyết tiêu hóa trên
Xuất huyết tiêu hóa trên là tình trạng chảy máu xảy ra ở các cơ quan tiêu hóa trên (thực quản kéo dài đến phần đầu của ruột non/ tá tràng). Tình trạng này thường là biến chứng của loét thực quản, loét dạ dày tá tràng, tăng áp lực tĩnh mạch thực quản – dạ dày, ảnh hưởng của bệnh rối loạn đông máu và nhiều nguyên nhân khác.
Xuất huyết tiêu hóa trên là tình trạng cấp nội, ngoại khoa cần được xử trí sớm. Ngay khi máu thoát ra khỏi lòng mạch, vùng thượng vị sẽ xuất hiện cơn đau nhói, mức độ đau nặng, có thể đau quặn từng cơn và lan dần về phía sau lưng. Ngoài ra, tình trạng này còn điển hình bởi triệu chứng nôn ra máu/ bã nôn có màu đỏ sẫm, cà phê và đại tiện ra phân đen.
4. Ung thư dạ dày
Ung thư dạ dày là một trong những loại ung thư tiêu hóa thường gặp bên cạnh ung thư thực quản và ung thư đại tràng. Ung thư là tổ chức dạng u được tạo thành bởi các tế bào phát triển bất thường có khả năng xâm lấn mô và di căn đến những cơ quan khác. Đây là bệnh lý nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng.
Ban đầu, khối u ác tính ở bên trong dạ dày không gây ra bất cứ triệu chứng nào khác thường. Tuy nhiên theo thời gian, khối u lớn dần dẫn đến nhiều triệu chứng như cảm giác căng tức, khó chịu và đau nhói ở vùng thượng vị. Sau khi ăn no, thức ăn có thể ma sát với khối u gây ra cơn đau nghiêm trọng, đau nhói, đau dữ dội và lan dần ra hai bên ngực và vùng lưng.
Ngoài ra, ung thư dạ dày còn gây ra một số triệu chứng khác như khó thở, chậm tiêu, cảm giác nhanh no, sụt cân không rõ lý do, cơ thể suy nhược và mệt mỏi.
Tư vấn từ chuyên gia: Các dấu hiệu ung thư đại tràng nên điều trị sớm
5. Tắc mật – Nguyên nhân gây đau thượng vị lan ra sau lưng
Tắc mật là tình trạng ống dẫn mật bị tắc nghẽn (chủ yếu xảy ra do sỏi). Tình trạng này khiến mật bài xuất ra bên ngoài gan ngấm vào da, niêm mạc và máu. Tắc ống dẫn mật còn tạo điều kiện thuận lợi để vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm túi mật. Bệnh lý này có khả năng gây nhiễm trùng máu và tử vong nếu không được xử trí kịp thời.
Mật là cơ quan nằm gần với tá tràng với chức năng chính là co bóp để vận chuyển dịch mật vào ruột non trong và sau khi ăn uống. Khi ống dẫn mật bị tắc nghẽn, bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng đau dữ dội ở hạ sườn phải và lan dần ra sau lưng.
Một số ít bệnh nhân cũng có thể bị đau ở vùng thượng vị, mức độ đau dữ dội, đau nhói hoặc đau quặn từng cơn. Ngoài những triệu chứng trên, bệnh lý này còn gây ra một số biểu hiện đi kèm như sốt cao (38 – 39 độ C), vàng da, khó tiêu, đầy hơi, chướng bụng, nước tiểu sẫm màu và ngứa ngáy.
Đọc ngay: Đau thượng vị dữ dội là bị gì? Có nguy hiểm không? Cách điều trị
Vùng thượng vị đau nhói và lan ra sau lưng có nguy hiểm không?
Đau thượng vị là triệu chứng rất phổ biến ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Thông thường, triệu chứng này có mức độ nhẹ đến trung bình và có thể thuyên giảm nhanh sau vài phút đến vài giờ. Tuy nhiên, tình trạng vùng thượng vị đau nhói, cơn đau lan dần ra sau lưng có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe bất thường.
Thực tế cho thấy, hầu hết các bệnh lý điển hình bởi triệu chứng đau nhói vùng thượng vị đều có thể tiến triển nặng nếu không được chăm sóc và điều trị kịp thời. Trong đó, tắc mật và xuất huyết tiêu hóa trên là những vấn đề sức khỏe cần được chẩn đoán và xử trí sớm để tránh biến chứng, di chứng vĩnh viễn và thậm chí là tử vong.
Ngoài những ảnh hưởng đối với sức khỏe, tình trạng này còn tác động đến hiệu suất lao động, học tập và chất lượng giấc ngủ. Về lâu dài, đau nhói ở vùng thượng vị có thể nặng dần về mức độ – tần suất khiến cơ thể suy nhược, mệt mỏi và sụt cân đột ngột.
Cách điều trị đau nhói vùng thượng vị lan ra sau lưng
Đau nhói ở vùng thượng vị và lan ra sau lưng là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe. Do đó, bạn đọc cần sắp xếp thời gian đến bệnh viện để được chẩn đoán và tư vấn điều trị. Bên cạnh các phương pháp y tế, nên kết hợp với chế độ chăm sóc tại nhà để đẩy nhanh tiến độ hồi phục. Bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng bệnh và đẩy lùi các triệu chứng bằng mẹo dân gian, thuốc Tây y và các bài thuốc Đông y dưới đây.
Dùng mẹo dân gian chữa bệnh hiệu quả
Từ lâu, dân gian đã truyền tai nhau các mẹo dân gian trị bệnh về đường tiêu hóa hiệu quả, trong đó có chứng đau nhói vùng thượng vị. Các mẹo này thường được nhiều người áp dụng vì đơn giản, dễ thực hiện, an toàn, ít tốn kém. Tuy nhiên mẹo dân gian chỉ đem lại kết quả cao trong trường hợp bệnh nhẹ, mới khởi phát.
Trà xanh
Trà xanh là thức uống quen thuộc đối với người Việt Nam. Trong Đông y, trà xanh có tính mát, vị ngọt nhẹ, hơi đắng, có tác dụng thanh lọc cơ thể, thải độc. Y học hiện đại cũng chứng minh trà xanh là thức uống mang lại nhiều lợi ích. Chất chống oxy hóa trong trà xanh giúp ngăn ngừa được các bệnh về tim mạch, béo phì, ung thư, Alzheimer, từ đó tăng cường sức khỏe tổng thể cho cơ thể.
Đặc biệt, chất catechin trong trà xanh giúp chống viêm, làm dịu cơn đau dạ dày, thượng vị, ức chế hoạt động của vi khuẩn HP trong đường tiêu hóa. Chất chống oxy hóa và flavonoid trong trà xanh tác động lên dạ dày, chống lại các gốc tự do, kích thích tái tạo tế bào, góp phần làm lành các vết thương, vết loét. Do đó, đây được xem là nguyên liệu tự nhiên hỗ trợ điều trị bệnh đau nhói thượng vị hiệu quả.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị nắm búp trà non, rửa sạch, vò nhẹ và cho vào ấm hãm với nước sôi.
- Sau đó, cho trà ra tách rồi uống hàng ngày, có thể thêm chút mật ong để tăng hương vị.
Nghệ
Dùng nghệ chữa bệnh đau dạ dày, thượng vị cũng là mẹo dân gian quen thuộc được nhiều người áp dụng. Nghệ có chứa chất kháng viêm, diệt khuẩn, chống oxy hóa, điều trị được các bệnh liên quan đến đau dạ dày, viêm loét tá tràng, viêm túi mật,…
Đối với những người bị đau nhói vùng thượng vị, nghệ có thể bổ sung curcumin giúp diệt khuẩn, làm giảm lượng axit trong dạ dày, chữa lành vết loét và giảm đau rát ở thượng vị. Có rất nhiều loại thuốc và thực phẩm chức năng đã sử dụng chiết xuất curcumin từ nghệ đều cho hiệu quả tích cực.
Cách thực hiện:
- Người bệnh lấy tinh bột nghệ trộn cùng mật ong theo tỷ lệ 2:1, sau đó vo thành viên tròn có trọng lượng khoảng 5 gam mỗi viên.
- Mỗi khi cơn đau thượng vị xuất hiện, bạn ngậm 1 viên cho tan từ từ trong miệng.
- Nên duy trì mỗi ngày 1 viên trước khi ăn 30 phút để nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh.
Chuối hột
Chuối hột cũng được biết đến là nguyên liệu chữa bệnh đau thượng vị hiệu quả. Trong loại quả này có chứa vitamin, sắt, photpho, kali, protein, đặc biệt là thành phần fructooligosaccharides có tác dụng nuôi dưỡng khuẩn có lợi trong đường ruột giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, chuối hột có công dụng giải độc, kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả, nên có thể sử dụng để chữa các bệnh về dạ dày, thượng vị. Phần nhựa của quả chuối có chứa chất kháng khuẩn, làm lành nhanh chóng những vết thương trong dạ dày, từ đó giảm cơn đau nhói vùng thượng vị.
Cách thực hiện:
- Bạn chuẩn bị quả chuối hột còn xanh, rửa sạch và thái lát mỏng, sau đó phơi ngoài bóng râm đến khi khô hoàn toàn rồi tán thành bột mịn.
- Mỗi lần đau thượng vị, người bệnh lấy 2 thìa bột này pha với 200ml nước ấm và 2 thìa mật ong, uống ngày 1 lần và liên tục trong ít nhất 1 tuần.
Bác sĩ tư vấn: 13 Cách Chữa Đau Thượng Vị Nhanh Chóng, An Toàn 2023
Thuốc Tây y điều trị bệnh nhanh chóng
Thuốc Tây y thường được kê khi bệnh nhân đi khám tại các cơ sở, bệnh viện, đã tìm ra nguyên nhân gây bệnh. Bác sĩ sẽ dựa vào tình trạng sức khỏe của bệnh nhân để chỉ định các loại thuốc phù hợp nhất.
- Thuốc kháng acid: Đây là loại thuốc thường được dùng để điều trị các vấn đề về tiêu hóa, với khả năng trung hòa HCL của dịch tiêu hóa, từ đó làm tăng độ pH trong dịch vị, tránh hiện tượng xâm lấn mô của axit dạ dày. Nhờ đó, thuốc giúp giảm đau nhói vùng thượng vị nhanh chóng.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày: Có khả năng bảo vệ mô, chống lại quá trình xâm lấn của dịch vị, thường sử dụng trong trường hợp đau thượng vị do viêm loét dạ dày, đại tràng và phòng ngừa các cơn đau xuất hiện.
- Thuốc kháng histamin H2: Loại thuốc này có thể ức chế quá trình tiết axit vào ban đêm, có tác dụng đẩy lùi các cơn đau thượng vị, cải thiện triệu chứng, hỗ trợ phục hồi các vết loét ở niêm mạc.
- Thuốc ức chế bơm proton (PPI): PPI giúp ức chế hệ bài tiết axit dạ dày, giảm khả năng tiết dịch vị dạ dày, từ đó đẩy lùi các cơn đau dạ dày thượng vị. Thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, do đó bạn nên tuân thủ đúng liều lượng được chỉ định để tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
Một số bài thuốc Đông y cho người bệnh
Bên cạnh các mẹo dân gian và thuốc Tây y, người bị nhói vùng thượng vị và lan ra sau lưng có thể tìm đến các bài thuốc Đông y để điều trị. Thuốc Đông y thường cho hiệu quả chậm, vì vậy bạn nên kiên trì thời gian dài để có kết quả tốt nhất.
- Bài thuốc 1 – Sơ can Bình vị tán: Đây là một trong các bài thuốc có khả năng đẩy lùi nhanh chóng các triệu chứng của bệnh đau thượng vị, được nhiều người áp dụng thành công. Thành phần của thuốc bao gồm: Sài hồ, cam thảo, bạch thược, đương quy, chè dây, bố chính sâm,… Sơ can Bình vị tán được bào chế thành 3 chế phẩm đặc trị, giúp đẩy lùi cơn đau và các triệu chứng khác của bệnh, từ đó bệnh nhân ăn ngủ ngon hơn, cơ thể được phục hồi khỏe mạnh.
- Bài thuốc 2 – Bình vị thần hiệu thang: Bài thuốc này giúp điều trị đau nhói thượng vị tận gốc với khả năng chữa từ căn nguyên gây bệnh. Khi dùng Bình vị thần hiệu thang, bạn được trải qua liệu trình gồm 3 giai đoạn: Điều trị triệu chứng, điều trị căn nguyên và dự phòng tái phát. Rất nhiều người đã tin tưởng sử dụng bài thuốc này và cảm nhận được hiệu quả chỉ sau 1 – 2 tháng dùng thuốc.
- Bài thuốc 3: Nguyên liệu gồm có: Thảo linh chi, ô dược, hồng hoa, cam thảo, cửu nguyên xuẩn, đào nhân, đương quy, đơn bì, chỉ xác, hương phụ, huyền hồ, xuyên xích thước. Bạn cho các vị thuốc này rửa sạch, đun cùng 1 lít nước đến khi còn 300ml thì dừng lại. Chia phần thuốc thành 3 lần uống trước khi ăn.
Nên biết: Đau vùng thượng vị kèm đi ngoài tiêu chảy là bị gì và cách điều trị
Địa chỉ khám chữa bệnh đau nhói thượng vị uy tín
Khi nhận thấy có những dấu hiệu bất thường, bạn nên đến các bệnh viện, phòng khám để được chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe và có phương pháp điều trị phù hợp. Một số địa chỉ khám chữa bệnh vùng thượng vị đau nhói và lan ra sau lưng bạn có thể tham khảo là:
Bệnh viện Thanh Nhàn
Bệnh viện Thanh Nhàn có địa chỉ tại số 42 Thanh Nhàn, Hai Bà Trưng, thủ đô Hà Nội. Đây là một trong 8 bệnh viện hạng I của khu vực miền Bắc, chuyên khám và điều trị các bệnh về tiêu hóa, dạ dày chất lượng, được nhiều người tin tưởng tìm đến.
Khoa Tiêu hóa của bệnh viện được trang bị đầy đủ hệ thống trang thiết bị hiện đại, cùng với đó là đội ngũ y bác sĩ tận tâm, nhiều kinh nghiệm, giỏi chuyên môn, mang đến cho bệnh nhân dịch vụ chất lượng nhất.
Khoa Tiêu hóa – Bệnh viện Bạch Mai
Bệnh viện Bạch Mai nổi tiếng là bệnh viện tuyến Trung ương hạng đặc biệt, uy tín hàng đầu về lĩnh vực điều trị bệnh Tiêu hóa, dạ dày, thượng vị. Tại đây có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ nổi tiếng như: TS.BS Vũ Trường Khanh, GS.TS Nguyễn Khánh Trạch, PGS.TS Nguyễn Thị Vân Hồng,…
Hệ thống máy móc của Bạch Mai đều là những thiết bị hiện đại bậc nhất, được nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài. Do đó, người bệnh bị đau nhói vùng thượng vị hoàn toàn có thể yên tâm đến khám và điều trị theo địa chỉ số 78 Giải Phóng, quận Đống Đa, Hà Nội.
Tổ hợp Y tế Cổ truyền Biện chứng Quân dân 102
Tổ hợp Y tế Cổ truyền Biện chứng Quân dân 102 trước kia là Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam, đã và đang trở thành địa chỉ khám chữa bệnh bằng Y học cổ truyền được nhiều người tin tưởng. Tại đây lấy Y học Cổ truyền làm gốc, kết hợp vật lý trị liệu và y học hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả điều trị bệnh và khả năng tự lành của cơ thể.
Khi bị các vấn đề về dạ dày, thượng vị, người bệnh hoàn toàn có thể yên tâm đến đây điều trị vì Quân dân 102 có đầy đủ trang thiết bị máy móc hiện đại, được nhập khẩu từ Mỹ, Thái Lan, Hàn Quốc,… Cùng với đó là đội ngũ bác sĩ giỏi, giàu kinh nghiệm trực tiếp thăm khám và tư vấn điều trị.
Địa chỉ:
- Tại Hà Nội thuộc số 7 ngách 8/11 Lê Quang Đạo, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm.
- Tại Hồ Chí Minh thuộc 179 Nguyễn Văn Thương, phường 25, quận Bình Thạnh.
Bạn cần biết: Đau quặn từng cơn vùng thượng vị có nguy hiểm không?
Phòng ngừa đau nhói vùng thượng vị tái phát
Vùng thượng vị đau nhói và lan ra sau lưng hoàn toàn có thể tái phát nếu không tích cực điều trị bệnh lý nguyên nhân và điều chỉnh lại lối sống. Do đó để kiểm soát tình trạng này hoàn toàn, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
- Điều trị các bệnh lý gây đau nhói vùng thượng vị theo hướng dẫn của bác sĩ. Không tự ý ngưng điều trị khi nhận thấy triệu chứng thuyên giảm bởi tình trạng này có thể khiến cho quá trình điều trị bị gián đoạn, bệnh có nguy cơ phát triển mãn tính và khó chữa trị hơn trước.
- Tránh tuyệt đối thuốc lá và rượu bia. Cồn, nicotin và các chất kích thích có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày dẫn đến tình trạng vết loét chậm phục hồi hoặc thậm chí tiến triển nặng hơn.
- Hạn chế sử dụng các loại thức uống chứa caffeine như cà phê, nước ngọt có gas, ca cao, trà đặc (trà xanh, trà đen, trà trắng,…).
- Thay đổi các thói quen sinh hoạt ảnh hưởng xấu đến tình trạng đau nhói vùng thượng vị như thức khuya, làm việc quá sức, căng thẳng, thiếu ngủ,… Để ổn định chức năng tiêu hóa và ngăn ngừa triệu chứng bùng phát, nên ngủ nghỉ đúng giờ và cân đối thời gian làm việc – nghỉ ngơi.
- Ăn chậm nhai kỹ, ăn chín uống sôi, chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn khuya và không vận động mạnh ngay sau khi ăn để hạn chế cơn đau ở vùng thượng vị bùng phát.
- Tăng cường bổ sung các loại thực phẩm tốt cho dạ dày và các cơ quan tiêu hóa khác như rau xanh, trái cây, ngũ cốc, các loại cá, sữa,… Ngoài ra, nên chú ý uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để cân bằng điện giải và ổn định nhu động ống tiêu hóa.
- Không tự ý sử dụng thuốc – đặc biệt là thuốc chống viêm không steroid, corticoid và thuốc chống đông máu. Các loại thuốc này đều có thể gây viêm loét, xuất huyết dạ dày và làm bùng phát cơn đau nhói ở vùng thượng vị nếu sử dụng quá liều hoặc dùng trong thời gian dài.
Vùng thượng vị đau nhói và lan ra sau lưng là triệu chứng nghiêm trọng, cảnh báo nhiều vấn đề sức khỏe. Để xác định đúng nguyên nhân và can thiệp các phương pháp điều trị phù hợp, bạn đọc nên chủ động tìm gặp bác sĩ chuyên khoa. Mặt khác, cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt để quá trình điều trị diễn ra thuận lợi hơn.
Bài viết liên quan:
- Đau Thượng Vị Khó Thở Liệu Có Nguy Hiểm Không? Tổng Hợp Các Cách Chữa An Toàn, Hiệu Quả
- Đau thượng vị khi mang thai tháng cuối: Nguyên nhân và cách xử lý an toàn
Triệu chứng liên quan
Chuyên khoa
