Áp xe thành sau họng (RPA) tương đối hiếm gặp và thường không được chẩn đoán sớm ở trẻ. Bệnh lý này là kết quả của nhiễm trùng nghiêm trọng ở những hạch bạch huyết ở cổ họng, chủ yếu do vi khuẩn.
Áp xe thành sau họng là gì?
Áp xe thành sau họng còn được gọi là áp xe khoang cổ sâu. Đây là một khối u mủ nằm sâu trong cổ họng, được gọi là khoang sâu hầu. Khoang này là một ngăn sâu của đầu và cổ, chủ yếu chứa những hạch bạch huyết và mô mỡ.
Bệnh thường phát triển khi những hạch bạch huyết phía sau cổ họng bị nhiễm trùng. Điều này dẫn đến sưng tấy và khó chịu. Những trường hợp nặng có thể bị tắc nghẽn đường thở và nhiễm trùng huyết. Chính vì thế mà RPA cần được điều trị y tế ngay lập tức.
Áp xe thành sau họng có thể ảnh hưởng đến bất cứ ai. Tuy nhiên trẻ em từ 2 – 4 tuổi có những hạch bạch huyết lớn hơn và dễ bị nhiễm trùng hơn. Những hạch bạch huyết co lại khi bạn già đi. Điều này làm giảm nguy cơ hình thành áp xe ở người lớn.
- Xem Thêm: Nên Ngậm Nước Muối Trị Amidan Giúp Diệt Khuẩn, Giảm Triệu Chứng Sưng
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ
Áp xe thành sau họng xảy ra khi những hạch bạch huyết bị nhiễm trùng vi khuẩn. Nhiễm trùng khiến cho những hạch bạch huyết sưng lên và vỡ ra. Cuối cùng tạo thành mủ tích tụ phía sau cổ họng và trở thành áp xe.
Những loại vi khuẩn thường gặp:
- Streptococcus pyogenes
- Staphylococcus aureus
- Liên cầu khuẩn
- Fusobacteria
- Haemophilus influenzae
- Porphyromonas
- Prevotella
- Veillonella
+ Đối với trẻ nhỏ
Áp xe thường hình thành sau nhiễm trùng đường hô hấp, chẳng hạn như:
- Nhiễm trùng tai
- Nhiễm trùng xoang (viêm xoang)
- Nhiễm trùng họng
- Viêm amidan.
Khi không được điều trị, nhiễm trùng từ vị trí ban đầu lây lan đến những hạch bạch huyết ở phía sau cổ họng. Cuối cùng hình thành áp xe.
+ Đối với người lớn
Áp xe chủ yếu hình thành sau một chấn thương. Điều này có thể do:
-
- Vật thể đâm vào sau cổ họng, chằng hạn như xương cá và xương gà)
- Một số thủ thuật như nội soi, đặt nội khí quản hoặc làm răng.
Dị vật ăn sâu vào thành họng dẫn đến tụ mủ và hình thành áp xe. Tình trạng này cũng xảy ra ở những người bị nhiễm vi khuẩn đặc hiệu, chẳng hạn như lao.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:
- Hệ miễn dịch bị tổn thương hoặc suy yếu
- Vệ sinh răng miệng kém
- Bệnh tiểu đường
- Xem Thêm: Các Triệu Chứng Viêm Amidan Ở Người Lớn Bạn Nên Biết
Triệu chứng của áp xe thành sau họng
Áp xe thành sau họng có những triệu chứng và dấu hiệu dưới đây:
- Khó nuốt
- Đau khi nuốt
- Sưng hạch bạch huyết
- Đau họng dữ dội
- Khó thở
- Khó nói
- Cổ cứng (vẹo cổ hoặc vận động cổ bị hạn chế)
- Nhức đầu dữ đội
- Tiếng thở ồn ào
- Chảy nước dãi
- Khó chịu
- Đau ngực
- Ho
- Sốt và ớn lạnh
- Ăn mất ngon
- Hàm khóa hoặc khó mở miệng
- Thay đổi giọng nói.
Một số triệu chứng khác ở trẻ nhỏ:
- Trẻ có vẻ lo lắng hoặc cáu kỉnh
- Khó nuốt đến mức chảy nước dãi
- Quấy khóc
- Tư thế đầy kỳ lạ do khó hít đủ không không khí.
Biến chứng của áp xe thành sau họng
Áp xe thành sau họng là một tình trạng nguy hiểm, cần được điều trị sớm để ngăn ngừa các biến chứng. Dưới đây là những biến chứng thường gặp:
- Tắc nghẽn đường thở dẫn đến khó thở và tử vong
- Xói mòn phế quản
- Sưng và viêm ở ngực
- Viêm phổi hít
- Hình thành cục máu đông trong những tĩnh mạch chính
- Hội chứng suy giảm hô hấp cấp tính
- Nhiễm trùng lây lan sang những cơ quan và các mô lân cận
- Nhiễm trùng huyết
- Xói mòn vào tĩnh mạch cảnh hoặc động mạch cảnh
- Viêm màng não
- Liệt dây thần kinh sọ
- Thủng thực quản
- Viêm trung thất
- Tử vong (chiếm hơn 40% trường hợp).
Nên đọc: Viêm Amidan Có Nên Ngậm Nước Muối? Điều Cần Lưu Ý
Chẩn đoán áp xe thành sau họng
Trong lần đầu thăm khám, bác sĩ tiến hành xem trong cổ họng, cổ, miệng để tìm kiếm các dấu hiệu. Ngoài ra người bệnh được hỏi về những triệu chứng, mức độ đau hoặc khó chịu, tiền sử bệnh.
Để đánh giá tổn thương và xác định chẩn đoán, bệnh nhân được chỉ định thêm:
- Chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp X-quang: Chụp CT hoặc X-quang có thể nhìn thấy áp xe nằm sâu trong cổ họng.
- Xét nghiệm công thức máu toàn bộ (CBC): Người bệnh được thực hiện xét nghiệm công thức máu toàn bộ để kiểm tra nhiễm trùng. Những người bị nhiễm trùng sẽ có lượng tế bào bạch cầu tăng cao.
- Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn: Bác sĩ lấy một mẫu dịch trong cổ họng để nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Điều này giúp tìm thấy loại vi khuẩn gây nhiễm trùng.
Điều trị áp xe thành sau họng
Những người bị áp xe thành sau họng cần được nhập viện để theo dõi và điều trị tích cực. Điều trị thường gồm những phương pháp làm sạch nhiễm trùng, cụ thể như dùng thuốc kháng sinh và dẫn lưu áp xe.
1. Thuốc kháng sinh
Người bệnh được tiêm kháng sinh phổ rộng vào tĩnh mạch để điều trị áp xe thành sau họng. Thuốc này giúp điều trị nhiễm trùng, tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn và ngăn chúng lây lan.
Nếu xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn có kết quả, bác sĩ có thể điều chỉnh đơn thuốc kháng sinh để tiêu diệt loại vi khuẩn cụ thể gây nhiễm trùng.
Những loại thuốc kháng sinh thường được sử dụng gồm:
- Amoxicillin – clavulanat
- linezolid
- Ampicilin sulbactam
- Clindamycin
- Vancomycin
2. Phẫu thuật
Bệnh nhân cần phẫu thuật để dẫn lưu áp xe. Trong quá trình này, người bệnh được chèn một ống thở. Sau đó bác sĩ tiến hành cắt ổ áp xe và dẫn lưu mủ để nó thoáng ra ngoài.
Sau phẫu thuật dẫn lưu ý xe, người bệnh có thể được truyền dịch qua tĩnh mạch để phòng ngừa mất nước do khó nuốt; thở oxy nếu áp xe chặn đường thở. Sau khi xuất viện, thuốc kháng sinh cần được sử dụng tiếp tục để ngăn nhiễm trùng tái phát.
- Tìm Hiểu Thêm: Nên Cắt Amidan Bằng Phương Pháp Nào Thì Tốt Nhất
Phòng ngừa
Để phòng ngừa áp xe thành sau họng, cần lưu ý những điều dưới đây:
- Điều trị ngay khi bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, đặc biệt là ở trẻ nhỏ.
- Nếu phải điều trị nhiễm trùng, hãy dùng kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Kháng sinh cần được dùng liên tục và đúng liều lượng để ngăn nhiễm trùng tái phát.
- Thận trọng khi ăn uống để tránh dị vật gây tổn thương.
- Nếu nhận thấy có dấu hiệu của áp xe thành sau họng, hãy liên hệ với bác sĩ để được khám và điều trị đúng cách. Điều này giúp ngăn các biến chứng nguy hiểm.
Áp xe thành sau họng là một tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng, cần được điều trị y tế sớm. Bệnh có thể gây nhiễm trùng huyết, tắc nghẽn đường thở và đe dọa đến tính mạng. Vì vậy thăm khám ngay sau khi có những triệu chứng bất thường hoặc nghi ngờ áp xe.
Tham khảo thêm:
- Áp Xe Quanh Amidan: Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Hiệu Quả
- Viêm Amidan Gây Khó Thở Phải Làm Sao
