Ho, hắt hơi, sổ mũi, đau đầu, nghẹt mũi, đau rát cổ họng, mệt mỏi, đau nhức toàn thân là những triệu chứng điển hình của bệnh viêm mũi họng cấp. Những dấu hiệu này rất giống với các bệnh viêm nhiễm đường hô hấp khác do đó rất nhiều người bị nhầm lẫn. Việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nguy hiểm sẽ giúp bệnh nhân cũng như bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
Bệnh viêm mũi họng cấp là gì?
Viêm mũi họng cấp là một thuật ngữ được ngành y học dùng để chỉ tình trạng các cơ quan, bộ phận đường hô hấp trên bị viêm cấp tính, bao gồm cả phần hầu họng và mũi kết hợp. Chứng bệnh này rất phổ biến, thường khởi phát vào mùa đông lạnh, đặc biệt là những đối tượng có sức đề kháng yếu kém như trẻ nhỏ, người cao tuổi.
Bệnh viêm mũi họng cấp hay còn được nhiều gọi là chứng cảm lạnh, bệnh khởi phát có thể là do sự xâm nhập của vi khuẩn, virus, nấm, bụi bẩn đi vào cơ thể con người, đặc biệt là vùng hầu họng gây viêm. Đặc trưng của bệnh là hắt xì hơi, chảy nước mũi, ho nhiều, đau đầu, mệt mỏi, toàn thân đau nhức, sốt nhẹ hoặc sốt cao.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, viêm mũi họng cấp là căn bệnh lành tính, các triệu chứng của bệnh có thể tự biến mất sau khoảng 2 tuần mà không cần uống thuốc điều trị. Tuy nhiên, đây chỉ là những trường hợp đặc biệt chẳng hạn như người có sức khỏe tốt, sức đề kháng cao.
Tuy lành tính, mức độ nguy hiểm không cao, nhưng các triệu chứng gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống, công việc, sinh hoạt hàng ngày. Đặc biệt bệnh có khả năng lây lan nhanh chóng cho người khác, sau khi điều trị nếu như gặp điều kiện thuận lợi sẽ tái phát bệnh.
Đọc Thêm: Bệnh Viêm Mũi Họng Cấp ở Trẻ Em Có Nguy Hiểm Không? Và Nhưng Lưu ý Cho Bố Mẹ
Nguyên nhân gây bệnh viêm mũi họng cấp
Viêm mũi họng cấp có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, nhất là những người có thể trạng yếu, sức đề kháng kém. Căn bệnh này bộc phát là do cơ thể không chống đỡ nổi sự tấn công của các loại vi khuẩn, virus, nấm độc hại xâm nhập vào bên trong cơ thể. Ngoài ra vấn đề vệ sinh răng miệng, thời tiết, môi trường cũng là những yếu tố quan trọng thúc đẩy bệnh khởi phát sớm.
Những tác nhân chính và các yếu tố nguy cơ dẫn đến chứng viêm mũi họng cấp bao gồm:
- Virus: Theo nghiên cứu khoa học, có đến hơn 100 loại virus có khả năng gây ra chứng bệnh viêm mũi họng cấp ở trẻ em và người lớn. Đặc trưng và phổ biến nhất là nhóm Rhinovirus, chúng phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ khi thời tiết thường xuyên thay đổi thất thường. Người mắc bệnh viêm mũi họng cấp do virus thường có nguy cơ lây lan bệnh nhanh, dễ phát triển thành ổ dịch.
- Vi khuẩn: Đây cũng là một trong những tác nhân hàng đầu gây bệnh viêm mũi họng cấp, loại vi khuẩn điển hình nhất đó là liên cầu khuẩn nhóm A, tụ cầu, phế cầu, vi khuẩn Haemophilus influenzae.
- Sức đề kháng yếu: Các chứng bệnh về đường hô hấp có thể gặp ở bất kỳ đối tượng nào, kể cả người lớn và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, chiếm đa số vẫn là người già và trẻ em vì đây là thành phần có sức khỏe yếu, không đủ sức đề kháng chống lại bệnh tật.
- Vệ sinh răng miệng: Vấn đề vệ sinh răng miệng không đảm bảo như lười đánh răng, súc họng, không súc miệng sau khi ăn xong sẽ tạo môi trường và điều kiện thuận lợi cho virus, vi khuẩn sinh sôi nảy nở trong vòm họng và gây ra các chứng bệnh về đường hô hấp.
- Thời tiết: Chứng viêm mũi họng cấp thường bùng phát vào thời điểm giao mùa, nhất là thời tiết bước vào mùa lạnh. Do thay đổi khí hậu một cách đột ngột nên cơ thể không kịp thích ứng, sức đề kháng yếu nên không đủ khả năng chống lại các tác nhân xâm nhập gây bệnh. Trên thực tế căn bệnh này thường bùng phát vào mùa lạnh, thậm chí tạo thành những đợt dịch tràn lan.
- Ô nhiễm môi trường: Những tác nhân như khói bụi, ô nhiễm không khí, khói thuốc lá đều là những tác nhân tác động khiến cho bệnh viêm mũi họng cấp sớm khởi phát. Hoặc nếu đang mắc chứng bệnh này mà tiếp xúc với những tác nhân này sẽ khiến cho các triệu chứng ngày càng trầm trọng.
- Vấn đề ăn uống: Thói quen thường xuyên uống đá lạnh, uống rượu bia, nước ngọt có ga, ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ cũng là những yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến bệnh.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, hầu hết tất cả mọi người từ bé đến lớn, nam hay nữ đều phải có ít nhất một lần trong đời mắc phải chứng bệnh viêm mũi họng cấp. Bệnh tuy không quá nguy hiểm nhưng gây ra nhiều triệu chứng phiền toái, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống, công việc của người bệnh.
Tham Khảo Ngay: Top 5+ Cách Điều Trị Viêm Họng Hạt Tại Nhà Đơn Giản Và Hiệu Quả
Triệu chứng nhận biết bệnh viêm mũi họng cấp
Bệnh viêm mũi họng cấp hay nói đơn giản dễ hiểu là bệnh cảm lạnh, chứng bệnh thường xuyên gặp, thậm chí tái đi tái lại nhiều lần trong năm, đặc biệt là những người có sức khỏe không đảm bảo. Triệu chứng bệnh rất dễ nhận biết, thường tiến triển và kéo dài không quá một tuần.
Người bệnh viêm mũi họng cấp thường có những triệu chứng điển hình sau đây:
- Trước khi bộc phát bệnh, cơ thể người bệnh có cảm giác mệt mỏi, lờ đờ, thiếu năng lượng, không đủ sức làm việc.
- Nghẹt mũi, chảy nước mũi thường xuyên, nhất là khi tiếp xúc với thời tiết lạnh như đi ra đường, ngồi trong máy lạnh.
- Hắt xì hơi liên tục, ho nhiều, có thể là ho khan hoặc ho có đờm, các triệu chứng ho tăng lên khi tiếp xúc với các yếu tố kích thích như nước đá lạnh, chất có cồn.
- Cổ họng đau rát khó chịu, nhất là khi nuốt nước bọt, nhai nuốt thức ăn.
- Ngứa mắt, chảy nước mắt sống, thường xuyên dụi mắt do ngứa, chảy dịch mũi sau.
- Sốt nhẹ, các cơn sốt thường xuất hiện vào buổi tối.
- Nhức đầu, chóng mặt, uể oải, đau nhức khắp người, đặc biệt là ở các cơ.
Tùy vào độ tuổi, thể trạng sức khỏe của mỗi người mà các triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài khác biệt nhau. Các triệu chứng nêu trên có thể không xuất hiện một lúc trên cùng một người bệnh. Bệnh không mang tính chất nguy hiểm cao, nhưng nếu trường hợp thấy xuất hiện những triệu chứng sau đây thì cần thăm khám ngay:
- Các cơn ho kéo dài không giảm bớt, đau rát họng và khạc đờm có màu xanh.
- Sốt cao trên 38.5 độ C, kèm theo triệu chứng rét run người.
- Amidan bị sưng to, hơi thở có mùi nặng hơn bình thường.
- Khi nhìn kỹ bên trong cổ họng có dấu hiệu chảy mủ, xuất tiết.
Xem thêm thông tin: Viêm Họng Phát Ban Có Nguy Hiểm? Cách Chữa Trị Hiệu Quả
Viêm mũi họng cấp có nguy hiểm không?
Có nhiều người thắc mắc bệnh viêm mũi họng cấp có lây không? Theo các bác sĩ chuyên khoa căn bệnh này thường có nguy cơ lây lan nhanh, đặc biệt là vào thời điểm thời tiết lạnh giá, bệnh thường bộc phát theo từng đợt, thường được gọi là mùa dịch.
Bệnh có thể lây lan qua hai con đường chủ yếu đó là trực tiếp và gián tiếp. Trực tiếp là khi chúng ta không may vô tình chạm phải dịch tiết của bệnh nhân viêm mũi họng cấp khiến cho vi khuẩn, virus từ trong dịch tiết xâm nhập và tấn công cơ thể gây bệnh. Ngoài ra việc dùng chung đồ dùng cá nhân như chén bát, ly uống nước, chăn màn, khăn lau mặt cũng có nguy cơ lây nhiễm bệnh nhanh chóng.
Bệnh có nguy cơ lây lan nhanh từ người sang người vậy thì viêm mũi họng cấp có nguy hiểm không? Cũng theo các chuyên gia cho biết, căn bệnh này mang tính chất lành tính, không quá nguy hiểm nếu như sớm phát hiện và có hướng điều trị đúng đắn. Còn nếu chủ quan không thăm khám bệnh có thể tiến triển nặng dẫn đến mãn tính, mất nhiều thời gian, công sức để chữa trị, sau khi lành bệnh có khả năng tái đi tái lại nhiều lần.
Đặc biệt những trường hợp bệnh nhân có sức khỏe yếu, đang trong tình trạng mắc các bệnh lý về đường hô hấp khác như viêm VA, viêm phế quản, viêm thanh quản, trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng thường có nguy cơ cao mắc phải các biến chứng nghiêm trọng như:
- Tại chỗ: Những biến chứng tại chỗ thường gặp nhất đối với bệnh nhân viêm mũi họng cấp đó chính là áp xe họng, sưng viêm amidan, áp xe quanh amidan, viêm tấy hoại tử.
- Biến chứng gần: Một số biến chứng gần thường gặp nhất đó là viêm thanh quản cấp tính, viêm xoang cấp, viêm phổi, viêm tai giữa. Triệu chứng của những căn bệnh này gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe của người bệnh.
- Biến chứng xa: Nhiễm khuẩn huyết, viêm tim, viêm hạch mủ, viêm cầu thận cấp tính, thấp khớp là những biến chứng xa cực kỳ nguy hiểm mà người bệnh viêm mũi họng cấp có thể gặp phải.
Xem Thêm: Mách Bạn 7 Cách Chữa Viêm Họng Bằng Diện Chẩn An Toàn Và Hiệu Quả
Phương pháp điều trị bệnh viêm mũi họng cấp
Đầu tiên các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành thăm khám, dựa vào những triệu chứng lâm sàng của bệnh và điều tra tiền sử bệnh nhân để đưa ra chẩn đoán tổng quát, sơ bộ bệnh. Trường hợp bệnh khá nặng hoặc có những dấu hiệu bất thường cần thực hiện các xét nghiệm máu hoặc phản ứng ASLO để tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh.
Sau khi đưa ra chẩn đoán nguyên nhân chính xác gây bệnh cũng như mức độ bệnh nặng nhẹ, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị thích hợp cho từng trường hợp. Cụ thể:
Sử dụng thuốc Tây
Hầu như các bệnh về đường hô hấp đều do vi khuẩn, virus gây ra do đó cần có sự can thiệp của thuốc Tây y thì mới nhanh chóng loại bỏ được bệnh.
- Nếu nguyên nhân do virus gây bệnh thì không cần sử dụng thuốc kháng sinh. Lúc này bác sĩ sẽ chỉ định một số thuốc giảm ho, giảm đau để giúp loại bỏ các triệu chứng bệnh. Song song với việc uống thuốc thì người bệnh nghỉ ngơi nhiều để lấy lại sức, uống nhiều nước. Sau khi các triệu chứng được kiểm soát, bệnh nhân sẽ khỏi bệnh trong khoảng 2 – 3 ngày tiếp theo.
- Trường hợp viêm mũi họng cấp nguyên nhân do vi khuẩn gây ra thì cần uống kháng sinh mới loại bỏ được các triệu chứng. Ngoài kháng sinh bác sĩ sẽ chỉ định thêm một vài loại thuốc khác như hạ sốt, giảm đau, giảm ho, viêm ngậm thông mũi để làm giảm các triệu chứng nhanh chóng.
Chăm sóc tại nhà
Ngoài việc uống thuốc điều trị bệnh, người bệnh viêm mũi họng cấp cần được bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, nghỉ ngơi nhiều, đồng thời cần thực hiện tốt những vấn đề sau để hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
- Vệ sinh răng miệng, mũi họng sạch sẽ bằng cách đánh răng, súc miệng, trường hợp chảy mũi thường xuyên thì nên sử dụng nước muối sinh lý để nhỏ mũi giúp loại bỏ dịch mũi ra bên ngoài, từ đó thông thoáng mũi, dễ thở hơn.
- Đau rát họng, ho nhiều nên có cảm giác khó nuốt, lười ăn, vì vậy nên chú ý ăn các thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như cháo, canh, soup, miến.
- Kiêng đồ ăn lạnh, rượu bia, thuốc lá, thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ.
- Chú ý luôn giữ ấm và làm ấm cơ thể bằng cách mặc quần áo kín đáo, khi đi ra đường cần bịt khẩu trang, quàng khăn, thoa dầu vào lòng bàn chân, cổ, ngực và bụng.
- Nên tắm ở những nơi kín gió, hạn chế nằm máy lạnh khi đang trong quá trình điều trị viêm mũi họng cấp.
Tham khảo thêm: Điểm Danh TOP 6 Thuốc Trị Viêm Họng Của Mỹ Tốt Nhất Hiện Nay
Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm mũi họng cấp?
Mặc dù mang tính chất không quá nguy hiểm, nhưng viêm mũi họng cấp là căn bệnh dễ mắc phải và có nguy cơ lây lan cao. Do đó chúng ta nên chủ động phòng ngừa bệnh, đặc biệt là trong mùa lạnh để tránh tình trạng bùng dịch trên diện rộng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống, công việc hàng ngày.
Nên thực hiện tốt những vấn đề cơ bản sau đây để phòng ngừa viêm mũi họng cấp:
- Luôn làm ấm và giữ ấm cơ thể nhất là vùng cổ và họng để tránh gió, vi khuẩn, virus xâm nhập vào bên trong gây bệnh.
- Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, đảm bảo không ô nhiễm không khí, bụi bẩn, ẩm mốc, những người có cơ địa mẩn cảm, dễ bị dị ứng thì không nên nuôi thú cưng.
- Vệ sinh răng miệng, cổ họng sạch sẽ bằng cách thường xuyên đánh răng, súc miệng bằng nước muối sinh lý sau khi thức dậy, sau khi ăn và trước khi đi ngủ.
- Nếu xác định được đối tượng đang mắc bệnh viêm mũi họng cấp thì chúng ta không nên tiếp xúc gần, cần mang khẩu trang để bảo vệ cơ thể mọi lúc mọi nơi.
- Nếu đang mắc các bệnh lý như viêm họng cấp, viêm amidan, viêm xoang, viêm VA thì cần điều trị sớm, triệt để bệnh. Cần lưu ý uống thuốc theo đúng hướng dẫn, chỉ định của bác sĩ tuyệt đối không được tự ý mua thuốc uống.
- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể, cân bằng mọi thành phần, đặc biệt ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin, khoáng chất.
- Tập thể dục thường xuyên, đều đặn để nâng cao thể chất, sức khỏe, tăng sức đề kháng chống lại bệnh tật.
Trên đây là tổng hợp những kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng, mức độ nguy hiểm, hướng điều trị bệnh viêm mũi họng cấp, mọi người có thể tham khảo để nắm rõ hơn về chứng bệnh này. Bệnh tuy không quá nguy hiểm nhưng gây ra nhiều phiền toái cũng như ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe, công việc hàng ngày của người bệnh. Do đó, ngay từ khi thấy triệu chứng bệnh xuất hiện chúng ta cần thăm khám ngay,
Thông Tin Hữu Ích Cho Bạn:
- Bị Viêm Họng Sốt Mấy NgàyCó Sao Không? Cách Khắc Phục
- Viêm Họng Cấp Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Phương Pháp Điều Trị