Viêm tai xương chũm là bệnh có thể xảy ra ở mọi giới tính, mọi độ tuổi, được đánh giá là bệnh nguy hiểm và khó điều trị. Bệnh được chia thành 2 thể là viêm xương chũm cấp tính và viêm xương chũm mạn tính. Trong đó, viêm xương chũm mạn tính có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách.
Viêm tai xương chũm mạn tính là gì?
Viêm tai xương chũm mạn tính xuất hiện khi tình trạng tai giữa và xương chũm bị nhiễm trùng liên tục, khiến tai bị chảy dịch nhiều, kéo dài trên 3 tháng. Bệnh có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là trẻ em. Khi tiến triển thành mạn tính, bệnh trở nên phức tạp, thường xuyên tái phát, khó điều trị, phải kiên trì trong thời gian dài để có thể trị dứt điểm.
Viêm tai xương chũm là bệnh xảy ra khi các tế bào xương chũm bị nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra, hay xuất hiện sau khi mắc bệnh viêm tai giữa cấp. Bệnh gây ra tình trạng tổn thương xương chũm ở xung quanh sào bào và tai giữa. Khi quá trình viêm kéo dài không đến 3 tháng thì gọi là viêm tai xương chũm cấp tính. Khi các triệu chứng chảy mủ tai thối kéo dài trên 3 tháng thì được gọi là viêm tai xương chũm mạn tính.
Bệnh gây ra các bệnh tích chủ yếu là viêm tắc mạch máu xương, viêm loãng xương, các vách ngăn giữa các tế bào xương bị phá hủy, xuất hiện túi mủ do các ổ mủ tập trung và tích tụ tạo thành. Đôi khi cũng gây chết khối xương, dẫn đến biến thành xương mục và gây ra nhiều biến chứng cho người bệnh.
Viêm tai xương chũm cấp hoặc mạn tính có thể gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe như áp xe não, viêm màng não, viêm các xương xung quanh hộp sọ, viêm tắc tĩnh mạch trong sọ… Đặc biệt, bệnh có thể gây nguy cơ tử vong nếu biến chứng của bệnh không được sớm phát hiện và điều trị.
Tìm hiểu thêm: Viêm Tai Giữa Cấp Tính Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Nhận Biết Và Điều Trị
Triệu chứng viêm tai xương chũm mạn tính
Khi bị viêm tai xương chũm mạn tính, người bệnh sẽ có các triệu chứng đặc trưng của bệnh viêm tai xương chũm. Tuy nhiên, các triệu chứng bệnh sẽ nghiêm trọng, kéo dài, thường xuyên xuất hiện, ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe người bệnh hơn. Triệu chứng của bệnh như sau:
- Xuất hiện tình trạng chảy mủ tai thối kéo dài trên 3 tháng
- Đau tai, nghe kém, người mệt mỏi, suy nhược
- Ù tai, chóng mặt nhẹ, chảy mủ tai tăng lên
- Mặt chũm nề đỏ, ấn vào đau, mủ có mùi thối khẳn
- Có dấu hiệu sưng phồng trước hoặc sau tai
- Chảy mủ tai thường xuyên, mủ đặc, thối khẳn
- Đau tai, đau âm ỉ hoặc dữ dội, đau lan ra 1/2 bên đầu
- Nhức nặng đầu phía bên tai bệnh, đau liên tục, thi thoảng có cơn kịch phát
- Thính giác suy giảm rõ rệt…
Khi người bệnh bị viêm xương chũm mạn tính, nếu mủ tai có mùi thối khẳn như cóc chết cần đặc biệt lưu ý. Đây là dấu hiệu nguy hiểm cho biết trong tai có chứa chất cholesteatoma, chất này có khả năng ăn mòn xương, chiếm đến 70% các nguyên nhân gây biến chứng nội sọ.
Khi bị viêm tai xương chũm mạn tính, người bệnh có các triệu chứng thực thể như soi tai thấy lỗ thủng màng tai rộng, bờ nham nhở, sát khung xương. Trong hòm nhĩ có thể thấy polyp hoặc cholesteatoma. Có thể có xuất hiện các mảnh trắng của cholesteatoma và có nhiều mủ thối. Khi đo sức nghe thấy khả năng nghe giảm sút đáng kể. Khi X-quang thấy tư thế Schuller xương chũm bị mất thông bào, có thể tiêu xương hoặc hình ảnh mờ đặc xương. Nếu có hình tròn đa vòng có thể có sự xuất hiện của cholesteatoma.
Xem chi tiết: Viêm Tai Giữa Có Bị Đau Đầu Không? Cách Xử Lý Dứt Điểm
Nguyên nhân gây viêm tai xương chũm mạn tính
Thông thường, trước khi tiến hành điều trị cho bệnh nhân, các bác sĩ sẽ thăm khám lâm sàng, chẩn đoán, xác định nguyên nhân bệnh. Từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với từng trường hợp. Đa phần, nguyên nhân chính gây viêm tai xương chũm mạn tính là do biến chứng của viêm tai giữa, khi bệnh không được điều trị kịp thời khiến tình trạng mưng mủ kéo dài, hoặc điều trị không đúng cách, không dứt điểm.
Viêm tai xương chũm mạn tính xuất phát từ bệnh viêm tai xương chũm cấp tính, khi tình trạng nhiễm trùng kéo dài liên tục trên 3 tháng. Và nguyên nhân chính gây viêm xương chũm cấp tính là do:
- Đa số các trường hợp thường xuất phát từ việc mắc viêm tai giữa cấp tính dẫn đến tắc nghẽn Eustachian
- Do nhiễm vi khuẩn liên cầu, tụ cầu vàng, liên cầu khuẩn tan huyết beta, Staphylococcus, Streptococcus, Haemophilus influenzae…
- Viêm tai giữa ứ mủ không hút dịch mủ, tắc lỗ màng nhĩ khiến mủ không được lưu thông
- Do cảm lạnh cảm cúm, kèm theo đó là sức đề kháng suy giảm gây nhiễm trùng nặng
- Hệ miễn dịch yếu, dinh dưỡng kém, thể trạng yếu…
Tìm hiểu thêm: Viêm Tai Giữa Thủng Màng Nhĩ Là Gì? Triệu Chứng Và Cách Điều Trị
Biến chứng của viêm tai xương chũm
Viêm tai xương chũm mạn tính thường là biến chứng của viêm tai giữa, viêm tai xương chũm cấp tính. Bệnh có thể gây biến chứng ngoài sọ như liệt dây thần kinh, áp xe dưới màng xương, viêm – áp xe xương, áp xe Bezold… Hay các biến chứng nội sọ như áp xe thùy thái dương, áp xe ngoài màng cứng, huyết khối xoang tĩnh mạch…
Đặc biệt, viêm tai xương chũm mạn tính có thể gây viêm xương chũm hồi viêm. Đây là đợt cấp tính của viêm xương chũm mạn tính, có nguy cơ gây ra các biến chứng đe dọa đến tính mạng người bệnh như áp xe não, viêm màng não, viêm tĩnh mạch bên…
Viêm tai xương chũm được xếp vào nhóm bệnh viêm tai nguy hiểm. Xương chũm có một chất gọi là cholesteatoma, là một khối sừng hóa, có thể phát triển khi có sự tích tụ bất thường của các tế bào chết tạo thành. Do đó, người bệnh viêm tai xương chũm mạn tính có thể mắc viêm tai xương chũm cholesteatoma nếu không sớm điều trị.
Cholesteatoma là một khối u biểu bì lạc chỗ nằm ở xương chũm hoặc ở bất kỳ vị trí nào của nhóm thông bào xương chũm. Khi có sự xuất hiện của Cholesteatoma, phần màng trùng, màng tai sẽ bị hút vào trong. Khối u này vượt qua đầu xương búa, phá hủy chuỗi xương con, tiếp tục chui vào sào đạo, sào bào, ăn mòn các thành của xương chũm. Nguy hiểm hơn, khi ăn mòn thành xương chũm, màng não sẽ bị bộc lộ, dễ gặp các biến chứng về nội sọ.
Đọc thêm: Bệnh Viêm Tai Giữa Có Lây Không? Cách Nhận Biết Và Phòng Ngừa
Phương pháp chẩn đoán và điều trị
Viêm tai xương chũm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh nếu không thăm khám và điều trị kịp thời. Một trong những biến chứng nguy hiểm cần đặt biệt lưu ý là viêm tai xương chũm mãn tính hồi viêm. Bệnh không chỉ làm giảm thính giác mà còn có thể gây nhiều biến chứng có thể đe dọa tính mạng. Do đó, khi có các triệu chứng bệnh, bạn nên sớm thăm khám để được chẩn đoán và điều trị.
Các phương pháp chẩn đoán và điều trị thường là:
1. Chẩn đoán viêm tai xương chũm
Để chẩn đoán bệnh, thông thường, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng, khai thác tiền sử và các triệu chứng bệnh. Để kết luận chẩn đoán bệnh chính xác, có thể cần phải:
- Nội soi tai – mũi – họng để kiểm tra tình trạng viêm
- Chụp x-quang để đánh giá vách thông bào
- Chụp CT xương thái dương nhằm quan sát dịch đọng và thông bào
- Xét nghiệm máu để xác định mức độ nhiễm khuẩn thông qua sự tăng giảm của bạch cầu.
Khi chụp X-quang, các bác sĩ thường sử dụng 2 phim là phim Schuller và phim Chausse III. Khi quan sát phim Schuller sẽ thấy toàn bộ xương chũm mờ đều, một số tế bào nhỏ thông nhau có thể biến thành các đám mờ, phần vách ngăn tế bào bị bào mòn, có xuất hiện ổ tiêu xương. Ngoài ra, có thể xuất hiện rò ống bán khuyên ngoài, tiêu hủy xương con hoặc mất cửa trên nhĩ. Bên cạnh những chỉ định trên, để chẩn đoán chính xác bệnh, có thể thực hiện phương pháp chụp cắt lớp tai.
Chuyên gia giải đáp: Mổ Viêm Tai Giữa Khi Nào? Chi Phí Phẫu Thuật Như Thế Nào?
2. Phương pháp điều trị
Tùy vào tình trạng bệnh, tình trạng sức khỏe của bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Bệnh thường được điều trị bằng cách:
– Điều trị nội khoa
Là biện pháp điều trị bằng các loại thuốc để kiểm soát triệu chứng, tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng, ngăn ngừa biến chứng của bệnh. Việc sử dụng thuốc điều trị chỉ phù hợp với người mắc viêm tai xương chũm mạn tính không nguy hiểm. Các thuốc triệu trị gồm:
- Kháng sinh phổ rộng để tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh. Thường dùng là cephalosporine, liều dùng có sự khác biệt phụ thuộc vào khả năng thải creatinine của cơ thể.
- Thuốc chống viêm không steroid như diclofenac, ibuprofen giúp hạ sốt, giảm đau, chống viêm. Chống chỉ định với phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú, người bị hen, loét dạ dày – tá tràng…
- Thuốc nhỏ tai tại chỗ có tính kháng viêm và kháng sinh. Các loại thuốc thường dùng là cortiphenicol, polydexa, otipax, cồn boric ấm. Hoặc nếu viêm tai có bị thủng màng nhĩ thì dùng kháng sinh có tính an toàn cao như effexin, rifamycin…
- Thuốc nhỏ mũi: Có tác dụng làm sạch hốc mũi, làm thông thoáng tái, hỗ trợ hồi phục niêm mạc tai. Thường là các thuốc có tác dụng chống sung huyết, giảm phù nề, chống viêm, co mạch như collydexa, sunfarin, xylomethazoline…
– Phẫu thuật
Phẫu thuật viêm tai xương chũm là điều trị bắt buộc đối với viêm tai xương chũm mạn tính nguy hiểm, tức là viêm tai giữa có cholesteatoma. Đây là chất ăn mòn xương, có thể gây viêm màng não, áp xe não… Loại này vô cùng nguy hiểm cho người bệnh, bắt buộc phải phẫu thuật để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
Tham khảo thêm: Phẫu Thuật Viêm Tai Xương Chũm Là Gì? Một Số Lưu Ý Cho Bạn
Biện pháp phòng ngừa
Có thể phòng ngừa bệnh tái phát hay phòng ngừa viêm tai xương chũm mạn tính bằng các biện pháp sau đây:
- Vệ sinh tai sạch sẽ, đúng cách, nhẹ nhàng, không dùng tay ngoáy tai, hạn chế sử dụng tăm bông hay các dụng cụ ngoáy tai thô cứng, sắc nhọn để tránh tổn thương tai
- Tránh nước vào tai mà không vệ sinh sạch sẽ, nhất là sau khi bơi lội
- Tuyệt đối không để tai bị viêm lâu, nếu có các dấu hiệu viêm tai giữa, nên nhanh chóng thăm khám và điều trị để tránh nguy cơ biến chứng
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý, lành mạnh. Tăng cường luyện tập thể dục thể thao để nâng cao sức đề kháng.
- Khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và điều trị các bệnh lý của cơ thể.
Có thể thấy, viêm tai xương chũm mạn tính là bệnh nguy hiểm. Bệnh sẽ đặc biệt nghiêm trọng khi có cholesteatoma, đây là biến chứng nguy hiểm có thể gây viêm màng não, áp xe não, đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Nếu nghi ngờ mắc viêm tai giữa, tốt nhất bạn nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM
- Viêm Tai Giữa Ứ Dịch Là Gì? Có Nguy Hiểm Không? Cách Chữa Trị
- TOP 6 Cách Trị Viêm Tai Giữa Bằng Thuốc Nam Hiệu Quả, Lành Tính