Bên cạnh điều trị bằng thuốc, châm cứu chữa viêm xoang cũng giúp đẩy lùi triệu chứng hiệu quả. Phương pháp này sử dụng kim châm tác động lên các huyệt đạo có tác dụng tuyên phế, thông mũi… nhằm cải thiện chức năng hô hấp và giảm rõ rệt tình trạng nghẹt mũi, khó thở, đau đầu, chảy nước mũi.
Châm cứu chữa viêm xoang có hiệu quả không?
Viêm xoang là bệnh hô hấp rất phổ biến ở nước ta. Tình trạng viêm hệ thống xoang sẽ khiến cho quá trình dẫn lưu chất nhầy từ xoang xuống khoang mũi bị cản trở. Khi bị viêm xoang, người bệnh sẽ phải đối mặt với tình trạng nghẹt mũi, đau đầu, nhức hốc mắt, ngứa cổ họng, đau và nặng ở vùng mặt dai dẳng, khó dứt.
Thông thường, các triệu chứng cơ năng có thể được đẩy lùi sau khi sử dụng thuốc uống và thuốc dùng ngoài (thuốc nhỏ, thuốc xịt). Tuy nhiên, một số trường hợp sẽ không có đáp ứng tốt như kỳ vọng, triệu chứng dai dẳng, khó dứt điểm.
Đối với viêm xoang mãn tính, các phương pháp điều trị từ y học cổ truyền như xoa bóp bấm huyệt, châm cứu… mang lại cải thiện vô cùng rõ rệt. Các phương pháp này không dùng thuốc nên khá an toàn, ít tác dụng phụ.
Châm cứu là kỹ thuật sử dụng kim châm để tác động lên các huyệt vị bị tắc nghẽn. Tùy theo thể bệnh mà thầy thuốc sẽ tác động vào các huyệt vị tương ứng. Khi các vị trí tắc nghẽn được giải phóng, tình trạng sưng viêm, phù nề ở hệ thống mũi – xoang sẽ được cải thiện rõ rệt.
Viêm xoang có liên quan đến nhiễm phong hàn và tà khí nên khi châm cứu thường kết hợp với cứu ngải (kỹ thuật hơ nóng từ ngải cứu). Bằng cách gia tăng sự lưu thông của khí huyết, phương pháp này giúp đẩy lùi triệu chứng đau đầu, nhức hốc mắt, chảy dịch mũi liên tục…
Châm cứu chữa viêm xoang là lựa chọn đáng cân nhắc khi điều trị. So với tân dược, kỹ thuật này mang lại hiệu quả chậm hơn nhưng không gây ra tình trạng “nhờn thuốc” và cũng không gây tổn hao gan thận. Mỗi liệu trình kéo dài từ 10 – 15 ngày và sau khi hoàn thành, bệnh nhân có thể cảm nhận rõ các triệu chứng thuyên giảm rõ rệt.
Có thể bạn quan tâm: Hướng Dẫn Bạn Xoa Bóp Bấm Huyệt Điều Trị Viêm Xoang Dứt Điểm
Phác đồ châm cứu chữa viêm xoang theo từng thể bệnh
Theo Đông y, viêm xoang là kết quả do phong hàn và tà khí xâm nhập khiến cho chức năng của tỳ phế bị rối loạn. Dựa trên căn nguyên, bệnh lý này được chia thành nhiều thể bệnh khác nhau. Mỗi thể bệnh sẽ có phác đồ châm cứu riêng biệt để mang lại kết quả tốt nhất.
1. Viêm xoang do phong nhiệt ở kinh Phế
Phong nhiệt là tác nhân chủ yếu gây ra các bệnh ở đường hô hấp vì đi thẳng vào kinh Phế. Phong nhiệt được hiểu là do tà khí xâm nhập vào cơ thể (tà khí có thể là do virus, vi khuẩn, nấm hoặc các tác nhân có hại khác).
Thể bệnh này đặc trưng bởi triệu chứng sổ mũi, ho có đờm, sợ gió, nặng đầu và sốt. Đối với thể phong nhiệt, phép trị là thông mũi, thanh nhiệt, sơ phong, tuyên phế.
Các phương huyệt được dùng để trị viêm xoang thể phong nhiệt ở kinh Phế:
- Thượng tinh – Tác dụng thanh nhiệt, tán phong
- Ấn đường – Thanh tiết nhiệt, tuyên thông hệ thống xoang mũi
- Nghinh hương – Tác dụng sơ điều khí, rất hiệu quả trong điều trị viêm xoang
- Hợp cốc – Đẩy lùi tà nhiệt
- Phong trì – Thanh nhiệt, sơ phong
- Phong môn – Sơ điều kinh khí, tán hàn, giải biểu, tuyên phế
- Liệt khuyết – Tuyên phế, thông mũi, thông kinh khí
2. Viêm xoang do uất nhiệt ở kinh Đởm
Ngoài phong nhiệt, uất nhiệt ở kinh Đởm cũng là căn nguyên thường gây bệnh viêm xoang. Thể uất nhiệt có liên quan đến căng thẳng, tâm lý buồn bã, mệt mỏi uất kết làm cho khí cơ uất trệ. Từ đó làm tổn hại và rối loạn chức năng của các cơ quan bên trong.
Viêm xoang do uất nhiệt có biểu hiện đặc trưng là cơ thể mệt mỏi, tính khí nóng nảy, chán nản, căng thẳng. Đi kèm là các triệu chứng điển hình như nhức đầu, đau vùng hốc mắt, nghẹt mũi, chảy nước mũi, ho… Với thể uất nhiệt ở kinh Đởm, phép trị là thông mũi và thanh tiết can đởm.
Các phương huyệt được dùng để điều trị viêm xoang do uất nhiệt ở Đởm:
- Phong trì – Sơ điều kinh khí, tán nhiệt giúp giảm nhức mắt, đau và nặng ở vùng đầu
- Ấn đường – Thanh tiết nhiệt, tuyên thông mũi
- Thượng tinh – Tác dụng thanh nhiệt, tán phong
- Dương lăng tuyền – Tuyền tả uất hỏa
- Thái xung – Tuyên thông khí huyết, điều can, lợi đởm, sơ tiết kinh khí ủng trệ
- Chiếu hải – Tác dụng tả hỏa, tráng thủy, tư âm
Xem thêm: Thực Hư Việc Dùng Vảy Tê Tê Chữa Viêm Xoang?
3. Viêm xoang do thấp nhiệt ở Tỳ Vị
Thấp nhiệt ở Tỳ Vị là một trong những nguyên nhân gây bệnh viêm xoang. Thấp nhiệt là tên gọi khái quát chỉ tình trạng rượu chè quá độ hoặc do ngoại cảm tà khí khiến cho Tỳ Vị tổn thương và mất cân bằng.
Người bị viêm xoang thể thấp nhiệt thường cảm thấy cơ thể nặng nề, bứt rứt, cơ thể mệt mỏi, ăn uống kém. Mũi khô, ngứa, ngạt mũi thường xuyên và khó thở kèm theo nhức hốc mắt. Khi châm cứu thể bệnh này, phép trị là hóa trọc, khử đờm, tả nhiệt và lợi thấp.
Các phương huyệt dùng trong châm cứu trị viêm xoang thể thấp nhiệt ở Tỳ Vị:
- Thượng tinh – Thông mũi tuyên phế giúp sáng mắt, nhẹ đầu, giảm đau nhức do viêm xoang
- Ấn đường – Tác dụng thông mũi, tuyên phế
- Trung quản – Ích khí, lợi thấp, kiện tỳ, thăng thanh giáng trọc
- Nghinh hương – Thông mũi, tuyên phế
- Tỳ du – Lợi thấp, thăng thanh giáng trọc, kiện Tỳ
- Âm lăng tuyền – Tác dụng lợi thủy, táo thấp, kiện tỳ
- Phong long – Hóa trọc, khử đờm, kiện Tỳ Vị
- Công tôn – Kiện Tỳ Vị
4. Viêm xoang do Phế khí hư hàn
Thể Phế khí hư hàn thường gặp ở người có thể lực suy nhược do lao động nặng hoặc người cao tuổi. Thể bệnh này hình thành khi chức năng phế suy giảm dẫn đến khả năng tuyên giáng và tự tiết bị rối loạn. Căn nguyên sâu xa thường là do lao động quá độ hoặc do mắc bệnh nặng lâu ngày.
Người bị viêm xoang do Phế khí hư hàn có những biểu hiện đặc trưng như sợ gió, hắt hơi, chảy nước mũi, ngạt mũi, nhức đầu, đau ở xung quanh hốc mắt, người sợ lạnh… Cơ thể gầy yếu, mệt mỏi và thở khò khè do niêm mạc xoang – mũi bị phù nề, phì đại. Châm cứu chữa viêm xoang thể bệnh này tập trung sơ tán phong hàn, ích khí và bổ phế.
Các phương huyệt được dùng trong châm cứu trị viêm xoang do phế khí hư hàn:
- Thượng tinh – Thông mũi, giảm nghẹt mũi, nhức đầu
- Phế du – Tán hàn, tuyên phế, sơ thông kinh khí ở vùng lưng
- Ấn đường – Tác dụng thông mũi, tuyên phế
- Thái uyên – Khử phong, hóa đờm, bổ ích phế khí
- Thái khê – Bổ thận âm, tráng thận thủy
Đọc ngay: Bí Quyết Dùng Ké Đầu Ngựa Chữa Viêm Xoang Hiệu Quả
5. Viêm xoang do Tỳ Vị hư nhược
Tỳ Vị hư nhược là tình trạng tiêu hóa kém do ăn uống không điều độ, nghiện thuốc lá và đồ uống chứa cồn. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến các triệu chứng viêm xoang bùng phát mạnh.
Thể viêm xoang do Tỳ Vị hư nhược có thể cải thiện thông qua châm cứu. Phép trị đối với thể bệnh này là thanh thấp hóa trọc, ích khí, kiện tỳ.
Các phương huyệt được sử dụng trong châm cứu chữa viêm xoang do Tỳ Vị hư nhược:
- Ấn đường – Tuyên phế, thông mũi
- Tỳ du – Ích khí, lợi thấp, kiện tỳ, bồi bổ cơ thể
- Bách hội – Thông kinh khí, điều tiết khí huyết và thăng đề dương khí
- Nghinh hương – Tuyên thông mũi
- Túc tam lý – Tác dụng vận hóa thức ăn, bổ Tỳ khí, Vị khí
- Trung quản – Lợi thấp, ích khí
- Tam âm giao – Hòa huyết mạch, dưỡng Can, ích Tỳ, tư Thận
Mỗi liệu trình sẽ kéo dài từ 7 – 10 ngày, bệnh nhân cần thực hiện châm cứu 1 lần/ ngày để cải thiện triệu chứng, tuyên phế, thông mũi. Sau một liệu trình, các triệu chứng của bệnh viêm xoang sẽ thuyên giảm đáng kể. Trường hợp nặng sẽ cần châm cứu 2 – 3 liệu trình để dứt triệu chứng, tránh tái phát.
Tìm hiểu thêm: Điểm Danh Top 10 Địa Chỉ Chữa Viêm Xoang Bằng Đông Y Nổi Tiếng Nhất Toàn Quốc
Lưu ý khi châm cứu chữa viêm xoang
Châm cứu là phương pháp điều trị không dùng thuốc có nguồn gốc từ y học cổ truyền. Cho đến nay, kỹ thuật này vẫn được áp dụng để phòng ngừa và điều trị một số bệnh lý như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, các bệnh cơ xương khớp, thần kinh…
Bằng cách tác động đến các huyệt đạo bị tắc nghẽn, châm cứu giúp giải phóng huyết ứ, đảm bảo sự lưu thông thuận lợi của hệ thống mũi xoang. Nhờ đó, tình trạng nghẹt mũi, chảy nước mũi, sổ mũi, thở khò khè, ho… sẽ được cải thiện rõ rệt.
Tuy được đánh giá cao về độ an toàn và hiệu quả lâu dài nhưng châm cứu chữa viêm xoang có thể không lại kết quả như mong đợi nếu thực hiện sai cách. Khi áp dụng phương pháp này, cần phải lưu ý một số vấn đề sau:
- Phụ nữ mang thai, người bị tiểu đường, cao huyết áp, đang bị nhiễm trùng cấp… không nên thực hiện châm cứu vì dễ xảy ra tình trạng vựng châm.
- Khác với xoa bóp bấm huyệt, châm cứu đi sâu vào các huyệt đạo nên có thể gây kích ứng, nhiễm trùng và tổn thương dây thần kinh. Chính vì vậy, nên thăm khám và thực hiện châm cứu theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Trong một số trường hợp, phải kết hợp châm cứu với sử dụng thuốc uống, thuốc dùng ngoài mới có thể mang lại hiệu quả tốt.
- Nên châm cứu khi tinh thần thoải mái, ổn định, tránh ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
- Phụ nữ nếu có đang kinh nguyệt nên thông báo với thầy thuốc. Nếu các huyệt vị dự định châm cứu ảnh hưởng đến nội tiết, bác sĩ sẽ dời lịch châm cứu để đảm bảo an toàn.
- Sau khi châm cứu, nên ở lại bệnh viện/ phòng khám theo dõi từ 20 – 30 phút. Do kim châm cứu có kích thước nhỏ nên sau khi thực hiện không phải kiêng cữ nhiều. Tuy nhiên để đảm bảo an toàn, cần tránh vận động mạnh và lao động nặng nhọc.
- Thực hiện châm cứu đủ liệu trình để đạt được kết quả tốt nhất. Trường hợp bỏ dở điều trị sẽ khó thu về hiệu quả như mong đợi.
- Viêm xoang là bệnh hô hấp trên có tính chất mãn tính, liên quan mật thiết đến yếu tố cơ địa. Do đó, ngoài các phương pháp điều trị, nên kết hợp với lối sống khoa học, lành mạnh để nâng cao sức đề kháng. Đồng thời cần hạn chế tiếp xúc với các yếu tố dị ứng, kích ứng để phòng tránh tái phát.
Châm cứu chữa viêm xoang là kỹ thuật không dùng thuốc được ưa chuộng hiện nay. Dù không mang lại tác dụng nhanh chóng nhưng phương pháp này có thể đẩy lùi triệu chứng một cách an toàn, hạn chế tối đa tác dụng không mong muốn. Kết hợp châm cứu với các bài thuốc uống, dùng ngoài và lối sống khoa học sẽ giúp kiểm soát viêm xoang một cách hiệu quả.
Tham khảo thêm
- Chữa Viêm Xoang Bằng Cây Cộng Sản Có Hiệu Quả Không? Chuyên Gia Giải Đáp
- Bài Thuốc Cây Mần Ri Chữa Viêm Xoang Hiệu Quả Bất Ngờ Bạn Nên Thử
Cách chữa
Chuyên khoa
Triệu chứng
