Viêm Phế Quản Dị Ứng

Viêm phế quản dị ứng thường xảy ra sau khi tiếp xúc với các dị nguyên có trong không khí. Tùy theo cường độ và thời gian tiếp xúc, triệu chứng gặp phải có thể là hắt hơi, sổ mũi, ngứa cổ họng cho đến khó thở, thở khò khè. Bệnh lý này có tính chất mãn tính nên cần phải kết hợp điều trị và chăm sóc đúng cách.

Viêm phế quản dị ứng là gì?

Viêm phế quản dị ứng là tình trạng ống phế quản bị sưng viêm, phù nề do tiếp xúc với các dị nguyên (thường là dị nguyên trong không khí như phấn hoa, bụi, nấm mốc từ rơm rạ, lông, chất thải từ các loài chim, gia cầm…). Khi hít phải các chất dị ứng, niêm mạc phế quản sẽ có phản ứng phù nề do cơ thể giải phóng histamin cùng với các chất hóa học.

So với viêm phế quản do virus, vi khuẩn, viêm phế quản dị ứng ít gặp hơn. Các triệu chứng thường không quá nguy hiểm nhưng tính chất dai dẳng, dễ tái phát – nhất là với những người làm việc trong môi trường có nhiều dị nguyên.

Thời điểm bệnh bùng phát mạnh thường là khoảng thời gian giao mùa. Lúc này, không khí xuất hiện nhiều chất dị ứng như nấm mốc, phấn hoa, bụi… và các chất này có thể dễ dàng xâm nhập vào ống phế quản thông qua đường mũi họng. Viêm phế quản dị ứng có liên hệ mật thiết với yếu tố cơ địa nên thường đi kèm với những bệnh lý như viêm mũi dị ứng, viêm xoang, hen suyễn…

Xem thêm: Vì sao viêm phế quản ho ra máu? Có nguy hiểm không?

Nguyên nhân gây viêm phế quản dị ứng

Viêm phế quản dị ứng liên quan đến phản ứng dị ứng của cơ thể với các tác nhân bên ngoài. Tuy nhiên, không phải ai cũng dị ứng với những yếu tố này. Vì vậy, bệnh chỉ phát triển ở một số đối tượng có yếu tố nguy cơ.

1. Nguyên nhân trực tiếp

Như đã đề cập, viêm phế quản dị ứng xảy ra khi hít phải các dị nguyên có trong không khí. Trên thực tế, bất cứ tác nhân bên ngoài nào cũng có khả năng gây dị ứng. Mỗi người sẽ mẫn cảm với một hoặc vài loại dị nguyên nhất định.

Đối với người bị viêm phế quản dị ứng, triệu chứng có thể bùng phát khi tiếp xúc với các chất dị ứng, kích ứng như nấm mốc từ rơm rạ, mạt bụi, phấn hoa, bụi từ bã mía, lông thú cưng, gia cầm, các loại nấm mốc phát triển bên trong thiết bị làm lạnh…

Triệu chứng có mối liên hệ mật thiết với cường độ và thời gian tiếp xúc với dị nguyên. Tiếp xúc với cường độ lớn sẽ khiến triệu chứng gia tăng về mức độ và bùng phát với tần suất thường xuyên hơn.

Tìm hiểu thêm: Bệnh viêm phế quản là gì? Phương pháp điều trị hiệu quả

2. Yếu tố nguy cơ

Khi tiếp xúc với các chất dị ứng có trong không khí, hệ miễn dịch sẽ phản ứng lại bằng cách giải phóng histamin cùng với các chất trung giam gây viêm, phù nề. Tuy nhiên, phản ứng dị ứng này chỉ xảy ra ở một vài người. Các chuyên gia nhận thấy, viêm phế quản dị ứng và các bệnh cơ địa chỉ gặp ở những đối tượng sau:

• Người có cơ địa nhạy cảm
• Mắc các bệnh liên quan đến dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng, viêm xoang dị ứng…
• Sinh sống ở những đô thị lớn, môi trường ô nhiễm, chỉ số bụi mịn cao
• Môi trường làm việc chứa nhiều dị nguyên như các nông trại chăn nuôi gia súc, xưởng mộc, thợ làm giày da, công nhân trong các nhà máy sản xuất…

Không chỉ riêng bệnh viêm phế quản dị ứng, các bệnh lý hô hấp khác cũng gặp nhiều ở những người sinh sống, làm việc trong môi trường ô nhiễm. Tiếp xúc thường xuyên với bụi mịn, hóa chất sẽ khiến cho lông chuyển ở niêm mạc phế quản giảm hoạt động và trở nên nhạy cảm hơn. Khi có sự xuất hiện của dị nguyên, phản ứng sưng viêm, phù nề là điều khó tránh khỏi.

Tham khảo thêm: Viêm Phế Quản Bội Nhiễm Là Tình Trạng Gì? Cách Chữa Trị

Biểu hiện của viêm phế quản dị ứng

Viêm phế quản dị ứng thường không gây sốt như viêm phế quản do virus hay vi khuẩn. Phản ứng dị ứng sẽ gây phù nề, tăng tiết dịch và thu nhỏ không gian bên trong ống dẫn khí. Vì vậy, triệu chứng sẽ có đôi chút khác biệt so với viêm phế quản do những nguyên nhân khác.

Biểu hiện thường gặp của bệnh viêm phế quản dị ứng:

• Ho dai dẳng, có thể ho có đờm hoặc ho khan
• Ngứa mũi
• Chảy nước mũi
• Ngứa cổ họng
• Thở khò khè
• Hắt hơi thường xuyên
• Một số trường hợp có thể bị nổi mề đay, phát ban

Viêm phế quản dị ứng thường có triệu chứng không quá nghiêm trọng, mức độ nhẹ và ít đe dọa đến sức khỏe. Tuy nhiên ở một vài trường hợp, tiếp xúc với chất dị ứng có thể khiến phế quản bị sưng viêm và co thắt dữ dội gây ra tình trạng ngạt thở. Những người có cơ địa dị ứng hoặc tiền căn hen suyễn nên mang theo thuốc bên mình để sử dụng khi cần thiết.

Đọc ngay: Viêm Khí Quản: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Chữa Trị

Chẩn đoán viêm phế quản dị ứng

Nếu nghi ngờ bị viêm phế quản dị ứng, cần thăm khám để chẩn đoán chính xác. Do triệu chứng không điển hình nên nếu chỉ dựa vào biểu hiện lâm sàng sẽ khó có thể đưa ra phán đoán chính xác.

Các bước chẩn đoán bệnh viêm phế quản dị ứng:

• Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi về triệu chứng, thời điểm bệnh khởi phát, tiền sử cá nhân và gia đình. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng sẽ hỏi về môi trường làm việc và tần suất tiếp xúc với các dị ứng, kích ứng để xác định những vấn đề có thể xảy ra.
• Chụp X-Quang phổi: Hình ảnh từ X-Quang sẽ giúp bác sĩ phát hiện sớm những vấn đề bất thường. Thông qua kỹ thuật này, bác sĩ cũng có thể loại trừ một số vấn đề hô hấp khác.
• Xét nghiệm đờm: Như đã đề cập, dị ứng là nguyên nhân ít phổ biến hơn so với nhiễm khuẩn, virus và kích ứng. Xét nghiệm đờm giúp bác sĩ xác định viêm phế quản bắt nguồn từ nguyên nhân nào.
• Đo phế dung: Đo phế dung là kỹ thuật có giá trị trong chẩn đoán viêm phế quản dị ứng. Kết quả từ kỹ thuật này có thể xác định lượng không khí tối đa mà phổi có thể chứa, qua đó phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường.

Đừng bỏ lỡ: Điều Trị Viêm Phế Quản Bằng Cách Nào Là Hiệu Quả Nhất? KHÁM PHÁ NGAY

Các phương pháp điều trị viêm phế quản dị ứng

Tác nhân trực tiếp gây viêm phế quản dị ứng là các dị nguyên, vì vậy nguyên tắc quan trọng nhất khi điều trị là hạn chế tiếp xúc với các chất dị ứng. Bên cạnh đó, có thể sử dụng thuốc và thực hiện một số biện pháp hỗ trợ để cải thiện triệu chứng.

Các phương pháp được cân nhắc trong quá trình điều trị viêm phế quản dị ứng:

1. Tránh tiếp xúc với dị nguyên

Tương tự như hen suyễn và viêm mũi dị ứng, người bị viêm phế quản dị ứng cần phải hạn chế tiếp xúc với dị nguyên để kiểm soát triệu chứng và tiến triển của bệnh. Cách ly với dị nguyên sẽ giúp giảm lượng histamin và các chất hóa học trung gian. Qua đó làm thuyên giảm các triệu chứng như hắt hơi, chảy nước mũi, ho, thở khò khè… và tạo điều kiện thuận lợi giúp phế quản được hồi phục hoàn toàn.

Các dị nguyên người bị viêm phế quản dị ứng cần phải hạn chế tiếp xúc:

• Phấn hoa
• Nấm mốc trong không gian sống, bã mía, rơm rạ…
• Lông chó mèo, lông chim và các loại gia cầm
• Hóa chất, khói thuốc lá, bụi bẩn…

Các dị nguyên gây bệnh viêm phế quản dị ứng thường tồn tại trong không khí nên việc tránh tiếp xúc hoàn toàn là bất khả thi. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể hạn chế bằng cách đeo khẩu trang khi ra ngoài, vệ sinh không gian sống thường xuyên. Trồng thêm nhiều cây xanh (ưu tiên các loài thực vật ít ra hoa) và sử dụng thêm máy lọc không khí để loại bỏ bụi mịn, chất dị ứng…

Chia sẻ thêm: Tình trạng viêm phế quản mãn tính có nguy hiểm không? Chi tiết cách phòng tránh

2. Sử dụng thuốc

Viêm phế quản dị ứng có thể gây ho, hắt hơi, sổ mũi, thở khò khè… Dù không đe dọa đến sức khỏe nhưng triệu chứng bùng phát mạnh, dai dẳng sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hằng ngày.

Để cải thiện triệu chứng, bác sĩ sẽ chỉ định một số loại thuốc như:

• Thuốc kháng histamin H1: Tương tự như các bệnh dị ứng khác, viêm phế quản dị ứng thường có chỉ định dùng thuốc kháng histamin H1. Nhóm thuốc này có tác dụng ức chế giải phóng histamin ở thụ thể H1, qua đó cải thiện các triệu chứng liên quan đến dị ứng như sổ mũi, chảy nước mũi, hắt hơi, thở khò khè…
• Thuốc giãn phế quản: Khi bị viêm phế quản, ống dẫn khí sẽ có hiện tượng phù nề và thu nhỏ không gian. Tình trạng này khiến cho chức năng hô hấp bị cản trở gây ra hiện tượng thở khò khè, khó thở… Thuốc giãn phế quản được sử dụng để hạn chế co thắt, phù nề ống dẫn khí, từ đó làm thuyên giảm những triệu chứng kể trên.
• Corticoid dạng khí dung: Trường hợp thở khò khè, khó thở nặng sẽ được chỉ định dùng corticoid. Corticoid có tác dụng chống viêm và kháng dị ứng mạnh. Để tăng hiệu quả, thuốc thường được dùng ở dạng khí dung nhằm cải thiện nhanh tình trạng phù nề, sưng viêm ống dẫn khí.

Bác sĩ chia sẻ: Viêm phế quản uống thuốc gì hiệu quả tốt?

3. Các biện pháp chăm sóc tại nhà

Nhìn chung, các trường hợp viêm phế quản dị ứng đều có đáp ứng tốt với thuốc. Tuy nhiên, thuốc chỉ có tác dụng giảm triệu chứng, không thể tác động đến căn nguyên. Để hạn chế hiện tượng lạm dụng, bạn nên kết hợp thêm với một số biện pháp hỗ trợ như:

• Uống nhiều nước: Khi bị viêm phế quản, nên uống đủ 2 lít nước/ ngày để làm loãng dịch nhầy và cung cấp độ ẩm cho niêm mạc hô hấp. Nên dùng nước ấm thay vì nước lạnh, chia đều lượng nước thành nhiều lần uống để long đờm, làm dịu cổ họng.
• Vệ sinh mũi họng thường xuyên: Để triệu chứng thuyên giảm nhanh, bạn nên vệ sinh mũi họng mỗi ngày bằng nước muối sinh lý. Biện pháp này sẽ giúp giảm tình trạng hắt hơi, sổ mũi, đồng thời ngăn ngừa hiện tượng bội nhiễm ở người bị viêm phế quản dị ứng.
• Thực hiện các bài tập thở: Trong trường hợp bị viêm phế quản kết hợp với hen suyễn và các bệnh hô hấp khác, nên thực hiện các bài tập thở để cải thiện chức năng hô hấp. Các bài tập này sẽ giúp tăng thể tích phổi và cải thiện tính linh hoạt của ống phế quản.
• Áp dụng mẹo dân gian: Ngoài các biện pháp chăm sóc trên, bạn cũng có thể áp dụng một số mẹo dân gian để đẩy lùi bệnh viêm phế quản dị ứng như uống trà gừng mật ong, xông mũi với lá trầu không, ngải cứu, dùng các món ăn có tác dụng phổ phế (gà hầm hạt sen, gà hầm lá dâu non).

So với những trường hợp chỉ dùng thuốc, kết hợp thêm với các biện pháp chăm sóc sẽ giúp kiểm soát triệu chứng nhanh chóng, ít xảy ra tình trạng lạm dụngquá mức.

Có thể bạn cần biết: 10 Bài Thuốc Nam Trị Viêm Phế Quản Dân Gian Lưu Truyền

Phòng ngừa viêm phế quản dị ứng tái phát

Viêm phế quản dị ứng khởi phát do các yếu tố dị ứng, kích ứng. Vậy nên cách duy nhất để phòng ngừa tái phát là cách ly và hạn chế tiếp xúc với dị nguyên. Bên cạnh đó, nên thực hiện các biện pháp hỗ trợ nhằm nâng cao sức đề kháng và giảm độ nhạy cảm của hệ miễn dịch.

Các biện pháp phòng ngừa viêm phế quản dị ứng

• Tránh tiếp xúc với các chất dị ứng như nấm mốc, phấn hoa, lông chó mèo, gia cầm, hóa chất và các dung dịch có mùi mạnh.
• Đeo khẩu trang khi ra ngoài.
• Mặc quần áo bảo hộ và sử dụng khẩu trang chuyên dụng nếu làm việc trong môi trường có nhiều khói bụi, thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất…
• Giữ ấm cơ thể, nhất là vào thời tiết lạnh, khô hanh.
• Uống đủ nước để làm ẩm niêm mạc hô hấp. Tránh uống nước lạnh, nước đá vào giai đoạn chuyển mùa hoặc thời tiết lạnh.
• Nếu bị viêm phế quản dị ứng đi kèm với hen suyễn, nên mang theo thuốc bên mình để được sử dụng khi cần. Bên cạnh đó, nên tránh căng thẳng và xúc động quá mức vì có thể khiến triệu chứng tái phát.
• Nâng cao hệ miễn dịch bằng chế độ dinh dưỡng cân bằng, ngủ nghỉ đúng giờ, tránh lao động quá mức. Tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày cũng sẽ giúp tăng sức đề kháng và cải thiện chức năng hô hấp hiệu quả.
• Trường hợp bệnh tái phát nhiều, nên cân nhắc thay đổi công việc và môi trường sống.

Viêm phế quản dị ứng thường gặp ở người có cơ địa mẫn cảm, tiền căn hen suyễn, viêm mũi dị ứng… Bệnh tuy không nguy hiểm nhưng dễ tái phát vào thời điểm chuyển mùa. Người mắc bệnh lý này cần trang bị kiến thức để hiểu rõ về tính chất bệnh và chủ động trong quá trình điều trị, chăm sóc.

Bài viết liên quan:

• Bí Quyết Dùng Hoa Đu Đủ Đực Chữa Viêm Phế Quản Ít Ai Biết
• Cách Chữa Viêm Phế Quản Bằng Rau Diếp Cá Giúp Nhanh Đỡ