Viêm Xoang Sàng

Viêm xoang sàng là dạng viêm xoang thường gặp, xảy ra ở xoang sàng. Xoang này gồm 4 khoang rỗng thông với nhau, vị trí nằm giữa hai bên mắt. Xoang sàng bị viêm dẫn đến nhức dữ dội ở đầu, ảnh hưởng đến mắt và tai.

Viêm xoang sàng là gì?

Viêm xoang sàng là tình trạng viêm và sưng niêm mạc, khiến dịch mủ ứ đọng và tạo áp lực lên vùng xoang sàng. Xoang này gồm 4 hốc rỗng thông với nhau, có vị trí nằm giữa hai bên mắt.

Bệnh xảy ra khi có vi khuẩn hoặc virus tấn công và gây nhiễm trùng các xoang thông qua đường mũi. Chúng kích thích và gây sưng tấy lớp niêm mạc bao phủ về mặt xoang. Điều này khiến dịch hô hấp tiết ra nhiều nhưng không thoát ra được mà ứ động bên trong. Cuối cùng dẫn đến tắc nghẽn, hình thành dịch mủ và viêm xoang sàng nghiêm trọng.

Viêm xoang sàng là một dạng thường gặp của viêm xoang, được phân thành nhiều loại. Bệnh gây đau đớn dữ dội, đau lan tỏa kèm theo cảm giác khó chịu kéo dài. Tình trạng này cũng gây ra những vấn đề cho mắt và tai.

Tìm hiểu thêm: Viêm Xoang Gây Mất Khứu Giác: Nguyên Nhân, Biểu Hiện Bệnh Và Cách Xử Lý

Phân loại

Dựa vào vị trí, bệnh viêm xoang sàng được phân thành những loại dưới đây:

• Viêm xoang sàng trước: Xoang này nằm trong khu vực hốc mắt và mũi, tiếp giáp với xoang trán và xoang hàm. Những người bị viêm xoang sàng trước sẽ thường xuyên đau nhiều quanh hai hốc mắt và đau vùng sống mũi.
• Viêm xoang sàng sau: Xoang này có vị trí nằm ở phía sau xoang sàng trước, hướng ra sau gáy. Chính vì thế mà những người bị viêm xoang sàng sau thường đau đớn dữ dội ở vùng sau gáy, sưng và đau mắt. Cơn đau có xu hướng lan xuống vai.
• Viêm toàn bộ xoang sàng: Viêm toàn bộ xoang sàng là tình trạng viêm đồng thời cả xoang sàng trước và sau. Tình trạng này khiến người bệnh đau nhức ở nhiều vị trí kèm theo các triệu chứng khác.

Dựa vào thời gian phát triển, viêm xoang sàng được phân thành 2 loại gồm: Cấp tính và mãn tính.

• Cấp tính: Viêm xoang cấp có những triệu chứng đột ngột nhưng không kéo dài quá 4 tuần. Bệnh xảy ra khi các xoang cạnh mũi (xoang sàng) bị viêm và sưng, thường do virus nhưng cũng có thể liên quan đến vi khuẩn.
• Mãn tính: Viêm xoang sàng mãn tính có những triệu chứng kéo dài trên 12 tuần hoặc những đợt viêm cấp tái phát nhiều lần. Tình trạng này thường do dị ứng, nhiễm trùng tai mũi họng không được điều trị hoặc các vấn đề liên quan đến cấu trúc mũi (như polyp mũi xoang, lệch vách ngăn mũi). Viêm xoang mãn tính có những triệu chứng kéo dài nhưng thường âm ỉ, không quá dữ dội so với giai đoạn cấp tính.

Nguyên nhân gây viêm xoang sàng

Những nguyên nhân có thể dẫn đến viêm xoang sàng cấp và mãn tính gồm:

• Nhiễm trùng: Bệnh chủ yếu xảy ra do nhiễm trùng, liên quan đến virus, nấm hoặc vi khuẩn. Phần lớn các trường hợp bị viêm mũi trước khi bị nhiễm trùng xoang sàng xảy ra.
• Dị ứng: Dị ứng hoặc thường xuyên tiếp xúc với chất gây kích ứng sẽ khiến niêm mạc mũi xoang sưng tấy và tăng tiết dịch nhầy. Khi không được kiểm soát, dịch mũi ứ đọng nhiều dẫn đến nhiễm trùng và tạo ra dịch mủ đọng lại trong các xoang.
• Cấu trúc mũi bất thường: Polyp mũi hoặc lệch vách ngăn mũi làm cản trở lưu thông của dịch hô hấp. Điều này khiến chúng ứ đọng trong các xoang dẫn đến viêm.

Một số nguyên nhân khác và những yếu tố làm tăng nguy cơ:

• Hệ miễn dịch suy yếu. Nhiễm trùng xoang thường gặp ở những người bị HIV, ung thư và đái tháo đường.
• Hút thuốc lá thường xuyên hoặc kéo dài.
• Bệnh u hạt Wegener
• Sarcoidosis
• Bệnh xơ nang
• Nhiễm trùng răng miệng
• Tăng huyết áp
• Chấn thương mũi xoang
• Trào ngược dạ dày – thực quản.

Có thể bạn quan tâm: Viêm Xoang Bị Ù Tai: Nguyên Nhân Gây Bệnh Và Cách Điều Trị

Triệu chứng của viêm xoang sàng

Tùy thuộc vào phân loại, viêm xoang sàng có thể gây ra nhiều triệu chứng và dấu hiệu khác nhau. Những triệu chứng phổ biến nhất gồm:

• Đau nhức vùng đầu
• Đau giữa hai mắt và sống mũi hoặc đau sau gáy
• Đau nhiều quanh hai hốc mắt và đau vùng sống mũi (viêm xoang sàng trước)
• Có cảm giác nặng tai, ù tai
• Khó nghe và choáng váng
• Sưng, đỏ và đau mắt
• Suy giảm thị lực
• Cổ họng có đờm
• Hơi thở nặng mùi
• Khó chịu ở mũi
• Sốt
• Đau và nhạy cảm ở vùng mặt, nhất là khi cúi xuống
• Nghẹt mũi
• Chảy nước mũi sau
• Đau họng
• Ho dai dẳng.

Viêm xoang sàng có nguy hiểm không?

Tương tự như những dạng viêm xoang khác, viêm xoang sàng gây ra những triệu chứng nghiêm trọng, đau nhức kéo dài làm ảnh hưởng đến tâm trạng và giấc ngủ. Khi không được điều trị tốt, bệnh nhân có thể gặp những biến chứng sau:

• Viêm xoang mãn tính
• Viêm thần kinh thị giác
• Nhìn đôi
• Lồi mắt
• Mù lòa
• Nhiễm trùng lây lan dẫn đến viêm màng não, áp xe não

Chẩn đoán viêm xoang sàng

Trong lần đầu thăm khám, bác sĩ kiểm tra tiền sử bệnh, các triệu chứng lâm sàng, vị trí và mức độ đau. Ngoài ra người bệnh sẽ được thực hiện một vài xét nghiệm để kiểm tra mũi xoang và đánh giá triệu chứng. Cụ thể:

• Nội soi mũi: Bác sĩ sử dụng ống nội soi có camera và đèn để kiểm tra đường mũi và các hốc xoang. Xét nghiệm này có thể giúp phát hiện tình trạng sưng tấy và ứ đọng dịch mủ. Nội soi mũi cũng giúp xác định một vài nguyên nhân có thể gây viêm xoang như polyp mũi.
• Chụp CT: Để phát hiện viêm xoang sàng, bệnh nhân chủ yếu được chụp CT. Kỹ thuật này giúp kiểm tra cấu trúc mũi xoang, phát hiện nhanh những dấu hiệu của viêm.

Bài viết cho bạn: Mổ Xoang Sàng Sau Có Sao Không? Quy Trình Phẫu Thuật

Điều trị viêm xoang sàng như thế nào?

Điều trị viêm xoàng sàng thường bao gồm những phương pháp bảo tồn (thuốc + biện pháp chăm sóc). Nếu không đáp ứng tốt, phẫu thuật sẽ được chỉ định.

1. Thuốc

Thuốc được chỉ định dựa trên nguyên nhân, mức độ viêm và những ảnh hưởng từ các triệu chứng.

• Thuốc thông mũi: Thuốc thông mũi được dùng để giảm nghẹt mũi và khó thở. Thuốc có tác dụng phòng ngừa và trị tắc nghẽn. Tuy nhiên thuốc thông mũi chỉ được sử dụng trong vòng vài ngày để tránh tắc nghẽn hồi phục.
• Thuốc xịt mũi Corticosteroid: Trong điều trị viêm xoang mũi, bệnh nhân thường được yêu cầu sử dụng thuốc xịt mũi chứa Corticosteroid. Khi dùng, thuốc giúp điều trị viêm và giảm các triệu chứng do viêm như đau, sưng tấy, nghẹt mũi và sổ mũi. Từ đó mang đến cảm giác dễ chịu. Một số thuốc xịt mũi Corticosteroid thường được sử dụng gồm Fluticasone, Budesonide
• Thuốc chống dị ứng: Nếu viêm xoang sàng liên quan đến dị ứng, người bệnh sẽ được chỉ định thuốc chống dị ứng. Thuốc này giúp giảm bớt hoặc ngăn cản phản ứng của hệ miễn dịch với tác nhân gây dị ứng. Từ đó giúp giảm các triệu chứng như nghẹt mũi, sổ mũi, hắt hơi…
• Thuốc giảm đau: Thuốc giảm đau thông thường (như Acetaminophen), NSAID (như Ibuprofen) hoặc một loại thuốc giảm đau mạnh hơn sẽ được sử dụng. Những loại thuốc này có tác dụng hạ sốt và giảm những cơn đau liên quan đến viêm xoang.
• Thuốc kháng sinh: Nếu viêm xoang sàng liên quan đến nhiễm trùng do vi khuẩn, người bệnh được dùng kháng sinh để điều trị nhiễm trùng. Khi vi khuẩn bị tiêu diệt, tình trạng viêm và các triệu chứng sẽ nhanh chóng thuyên giảm theo thời gian. Viêm xoang do virus có thể tự khỏi mà không cần điều trị nguyên nhân.

2. Biện pháp chăm sóc tại nhà

Những biện pháp chăm sóc có thể ngăn viêm tiến triển và giảm bớt các triệu chứng của viêm xoang sàng. Cụ thể:

• Rửa mũi bằng nước muối

Nên thường xuyên súc miệng và rửa mũi bằng nước muối. Biện pháp này giúp làm loãng dịch nhầy, giảm viêm và ngăn ứ đọng dịch hô hấp trong xoang. Từ đó giúp giảm các triệu chứng như nghẹt mũi và chảy nước mũi sau.

Ngoài ra rửa mũi bằng nước sinh lý còn giúp rửa trôi bụi bẩn, các chất dị ứng và vi khuẩn. Từ đó ngăn viêm tiến triển và giảm các triệu chứng liên quan. Một số tác dụng khác gồm giảm đau, kháng khuẩn và tăng tốc độ chữa lành.

• Hít hơi nước ấm

Thường xuyên hít hơi nước ấm để làm ẩm hốc xoang và làm loãng dịch nhầy. Điều này giúp dịch nhầy thoát ra dễ dàng và tránh ứ đọng trong hốc. Việc hít hơi nước ấm cũng giúp thông mũi, thư giãn và giảm đau hiệu quả.

Có hai cách, bao gồm:

• • Tắm nước ấm: Hít hơi nước bốc lên trong khi tắm nước ấm.
  • Xông mũi: Đặt bát nước nóng trước mặt, trùm kín khăn trên đầu và bao phủ bát nước. Hướng mặt về phía hơi nước bốc hơi, hít sâu và nhẹ nhàng.
• Chườm ấm

Dùng miếng gạc ấm và ẩm đặt lên mũi xoang 15 phút. Biện pháp này giúp làm dịu nhanh cơn đau, tạo cảm giác dễ chịu. Đồng thời giúp thông mũi và làm loãng dịch nhầy.

• Nghỉ ngơi

Người bệnh cần nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể phục hồi, tăng khả năng chống bệnh. Điều này cũng giúp làm dịu cơn đau và các triệu chứng khác của bệnh.

• Ngủ với đầu nâng cao

Đảm bảo dùng gối kê đầu thích hợp, đầu được nâng cao hơn so với thân mình. Điều này tạo điều kiện cho xoang thoát nước dễ dàng, giảm nghẹt mũi vào ban đêm. Từ đó giúp bạn dễ chịu và ngủ ngon hơn.

• Uống nhiều nước

Uống đủ nước mỗi ngày để làm loãng dịch nhầy, giảm nghẹt mũi và chảy nước mũi sau. Ngoài ra bổ sung đủ nước cũng giúp giữ cho cơ thể khỏe mạnh và chữa lành nhanh chóng.

Ngoài nước lọc, người bệnh có thể uống nước canh, nước ép trái cây… để cung cấp thêm nhiều dưỡng chất tốt cho quá trình phục hồi và chống bệnh. Tránh những loại thức uống có cồn và giảm caffein.

Tìm hiểu thêm: Mách Bạn Cách Điều Trị Viêm Xoang Tại Nhà Đơn Giản Và Hiệu Quả

• Dùng máy tạo độ ẩm

Thời tiết hanh khô có thể khiến mũi nghẹt và khó chịu hơn. Tuy nhiên việc dùng máy tạo độ ẩm sẽ giúp giảm nhẹ tình trạng. Thiết bị này cung cấp độ ẩm cho không khí, giảm khô mũi và nghẹt mũi hiệu quả.

Máy tạo độ ẩm cần được làm sạch mỗi ngày và kỹ lưỡng. Điều này giúp tránh nấm móc và bụi bẩn làm nặng hơn tình trạng viêm xoang.

3. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp điều trị cuối cùng cho bệnh nhân bị viêm xoang sàng. Phương pháp này chỉ được chỉ định khi:

• Viêm nhiễm đã lan đến hốc mắt
• Không đáp ứng với điều trị bảo tồn, viêm xoang tiếp diễn
• Có nguy cơ hoặc đang bị biến chứng áp xe não, có khả năng đe dọa đến tính mạng.

Một số phương pháp phẫu thuật có thể được chỉ định cho bệnh nhân bị viêm xoang sàng gồm:

• Phẫu thuật nội soi mũi xoang chức năng (FESS): Phương pháp này sử dụng ống nội soi và máy bào mô microdebrider đưa qua mũi để loại bỏ xương và mô bị nhiễm bệnh. FESS không làm hỏng những mô xung quanh trong quá trình thực hiện. Đôi khi phương pháp này cũng được thực hiện để chỉnh hình vách ngăn.
• Phẫu thuật xoang đường ngoài: Trong quy trình này, bác sĩ dục một lỗ ở hàm trên của miệng. Sau đó tiếp cận với xương sàng, loại bỏ xương và các mô hỏng. Phẫu thuật xoang đường ngoài chỉ được thực hiện khi những phương pháp khác khó hoặc không thể tiếp cận xoang sàng.

Phòng ngừa

Có nhiều biện pháp giúp phòng ngừa viêm xoang sàng, bao gồm:

• Đặt máy tạo độ ẩm trong phòng khi có khí hậu hanh khô. Điều này giúp phòng ngừa viêm và khô mũi xoang.
• Thường xuyên rửa tay bằng nước và xà phòng diệt khuẩn.
• Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh bằng cách:
  • Mang khẩu trang khi ra ngoài
  • Không đến nơi đông người khi đang có dịch bệnh
  • Không tiếp xúc gần với những người bị cúm hoặc có các bệnh viêm nhiễm khác.
• Tích cực điều trị cúm và các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
• Không hút thuốc lá. Đồng thời tránh hít khói thuốc lá thụ động.
• Luôn giữ ấm cho cơ thể khi có thời tiết lạnh.
• Tiêm phòng vắc xin cúm và phế cầu khuẩn. Điều này giúp ngăn ngừa các tác nhân gây viêm xoang sàng.

Không chỉ gây đau nhức khó chịu, viêm xoang sàng còn có khả năng gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Chính vì thế bệnh lý này cần được ngăn ngừa và điều trị sớm. Khám và tham khảo ý kiến bác sĩ để được hướng dẫn những phương pháp hữu hiệu nhất.

Tham khảo thêm:

• Tổng Hợp 8 Cách Trị Viêm Xoang Bằng Tỏi Cực Hiệu Quả Cho Bạn
• Viêm Xoang Trán Là Gì? Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị